کامیون‌های تزئین شده پاکستان – چرا مثل عروس آرایش می‌شوند؟!

یک راننده کامیون پاکستانی معمولی زمان بیشتری را با کامیون خود می‌گذراند تا با همسرش! این توضیح می‌دهد که چرا او می‌خواهد کامپیون شش چرخ 10 تنی‌اش شبیه یک عروس جدید باشد.

این کامیون‌ها که در شاهراه‌های ملی پاکستان و کشور همسایه افغانستان تردد می‌کنند، خودنمایی می‌کنند. کل کامیون‌ها، از بالا تا پایین، آمیزه‌ای متنوع از رنگ است.

تابلو‌هایی با رنگ‌آمیزی مجلل حاوی موزاییکی از پرندگان، گل‌ها، مناظر، قدیسان و بازیگران زن در پالت رنگی بسیار اشباع، نمای بیرونی را زینت می‌دهند، در حالی که گل‌های پلاستیکی، مهره‌های پارچه‌دار، آینه‌ها، روبان‌ها و مخمل فضای داخلی را زیبا می‌کنند.

تاج کابین با یک پره چوبی ساخته شده سفارشی پوشانده شده که در آثار هنری زیبا پیچیده شده است، در حالی که یک رشته زنگ فلزی از شاسی در سراسر حاشیه آویزان است. هنگامی که کامیون در حرکت است، این زنگ‌ها مانند غوغا‌های تازه عروس به یکدیگر می‌کوبند. نام مستعار “کامیون‌های جینگل” از  توسط نیرو‌های آمریکایی مستقر در افغانستان ابداع شده است.

و این فقط کامیون‌ها نیست. اتوبوس‌های مسافربری، تانکر‌های آب، ون‌های حمل‌ونقل، ریکشا‌ها، و حتی چرخ دستی‌های فروشندگان با رنگ‌های چشم‌گیر تزئین شده‌اند.

آن طور ریچارد کاوینگتون می‌گوید، این مانند یک هنر عامیانه رواج یافته است و به مانند ک گالری ملی بدون دیوار نمایشگاهی، یک نمایشگاه آزاد، با فرم آزاد و در حرکت دائمی است.

سنت تزیین کامیون‌ها در دهه 1920 با معرفی Bedfords برای مسافت‌های طولانی آغاز شد – یک کامیون ساخت بریتانیا با کابین گرد و کناره‌های پانلی با ارتفاع هفت فوت که قرار بود به معتبرترین و قابل اعتمادترین کامیون کشور به مدت یک قرن تبدیل شود.

در ابتدا کامیون‌ها با آرم هر شرکت مشخص می‌شدند تا افراد بی سواد بتوانند تشخیص دهند که مالک کامیون‌ها چه کسانی هستند. به تدریج، این آرم‌ها فانتزی، پر زرق و برق و رقابتی‌تر شدند.

در دهه 1950، نقاشی‌های به سبک دیواری جایگزین آن‌ها شده بود. در دهه 1960 بود که اقتصاد کشور شکوفا شد، تزئینات به طور فزاینده‌ای پیچیده شدند تا ثروت رو به رشد رانندگان و ظهور یک طبقه شهری جدید را منعکس کنند.

این کار برای صاحبان کامیون هزینه اندکی داشت. این که یک راننده معادل ارزش یک سال یا بیشتر از آن سودش را برای تزئینات کامیون خرج کند، بی سابقه نبود! طبق یک مقاله در سال 2005، یک کار اولیه نقاشی حداقل 2500 دلار هزینه دارد که معادل دو سال حقوق متوسط راننده کامیون است. برخی بیش از 10000 دلار برای تجهیز و تزئین کامیون خود هزینه می‌کنند. باور نکردنی است که بسیاری از کامیون‌داران هر سه یا چهار سال یک بار برای بازسازی کامل خودرو به کارگاه باز می‌گردند.

دوریا کازی، رئیس بخش مطالعات بصری در دانشگاه کراچی، شگفت‌زده می‌کند: «کامیون‌داران حتی پول زیادی برای خانه‌های خود خرج نمی‌کنند». یکی از راننده‌ها را به یاد دارم که به من گفت که زندگی و امرار معاشش با کامیون است. اگر با رنگ‌آمیزی مناسب به آن احترام نمی‌گذاشت، احساس می‌کرد که ناسپاس است.»

یک کامیون خوش تزئین همچنین به مشتریان این تصور را القا می‌کند که به خوبی از آن مراقبت می‌شود و بنابراین وسیله‌ای قابل اعتماد برای حمل و نقل کالا خواهد بود.

نقاشی کامیون نیز یک تجارت بزرگ است. تنها در شهر کراچی، بیش از 50000 نفر در این صنعت غیرقانونی و در عین حال پرسود مشغول هستند. کارگاه‌های خانوادگی متشکل از کارآموزان و صنعتگران آموزش دیده، و مغازه‌های کوچکی که انواع زیورآلات و لوازم جانبی عجیب و غریب را می‌فروشند، در اطراف حیاط کامیون‌ها تجمع می‌کنند.

با این حال، در طول سال‌ها، کسب و کار تغییر کرده است. اکنون به جای رنگ‌آمیزی دقیق با دست هر کامیون، از برچسب‌ها و تزئینات تولید انبوه استفاده می‌شود.

«دکوراسیون کامیون راکد نیست. آر‌ام نعیم، استادیار کالج ملی هنر لاهور اظهار تاسف می‌کند. این به این دلیل است که نقاشان کامیون با کار خود به عنوان منبع امرار معاش رفتار می‌کنند. آن‌ها وقتی برای نوآوری ندارند. آن‌ها همان الگو‌ها، تصاویر و نماد‌های قدیمی را بار‌ها و بار‌ها تکرار می‌کنند.

با این حال، به لطف هنرمندانی مانند حیدرعلی، که چند سال است در پارکینگی در پاسادنای کالیفرنیا فعالیت می‌کند و دیگر نقاشان بعید است که این صنعت و هنر اساساً پاکستانی به زودی بمیرد.