دیابت نوع 1.5: نوعی از دیابت که ممکن است در ابتدا تشخیص داده نشود
احتمالاً با دیابت نوع 1 و نوع 2 آشنا هستید، اما ممکن است کمتر در مورد دیابت نوع 1.5 شنیده باشید. این نوع دیابت که به نام «دیابت خودایمنی نهفته در بزرگسالان» (LADA یا Latent Autoimmune Diabetes in Adults) نیز شناخته میشود، ویژگیهایی از هر دو نوع دیابت 1 و 2 را در بر دارد. بسیاری از افراد پس از آنکه لنس باس، خواننده معروف گروه NSYNC، اعلام کرد که به این بیماری مبتلا است، با این نوع دیابت آشنا شدند.
دیابت نوع 1.5 چیست؟
دیابت نوع 1.5 در واقع یک وضعیت خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلولهای پانکراس که مسئول تولید انسولین هستند حمله میکند. اما برخلاف دیابت نوع 1، این حمله به آرامی صورت میگیرد و نیاز به مصرف انسولین در بیماران ممکن است تا چندین سال پس از تشخیص ضروری نباشد. در حالی که بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 از همان ابتدا نیاز به مصرف انسولین دارند، بیماران مبتلا به دیابت نوع 1.5 معمولاً تا پنج سال پس از تشخیص به انسولین نیاز پیدا میکنند.
این نوع دیابت معمولاً در افراد بالای 30 سال تشخیص داده میشود که این امر به دلیل پیشرفت کندتر بیماری است. سن تشخیص این نوع دیابت بیشتر از دیابت نوع 1 و کمتر از دیابت نوع 2 است. دیابت نوع 1.5 دارای عوامل خطر ژنتیکی و خودایمنی مشابه دیابت نوع 1 است، اما شواهد نشان میدهد که این نوع دیابت ممکن است تحت تأثیر عوامل سبک زندگی مانند چاقی و کمتحرکی نیز باشد که بیشتر با دیابت نوع 2 مرتبط هستند.
تفاوت دیابت نوع 1.5 با انواع 1 و 2:
درست مانند دیابت نوع 1، دیابت نوع 1.5 نیز زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به سلولهای پانکراس حمله میکند. اما تفاوت در این است که بیماران مبتلا به دیابت نوع 1.5 به دلیل پیشرفت کندتر بیماری، در ابتدا به انسولین نیاز ندارند. در حالی که بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 از همان ابتدا به انسولین نیاز دارند، بیماران مبتلا به دیابت نوع 1.5 معمولاً طی پنج سال به انسولین نیاز پیدا میکنند.
دیابت نوع 1.5 در افرادی بالای 30 سال تشخیص داده میشود که این به دلیل طبیعت آهستهپیشرفت این بیماری است. این سن تشخیص بیشتر از سن معمول دیابت نوع 1 است، اما کمتر از سن معمول تشخیص دیابت نوع 2 است. دیابت نوع 1.5 دارای عوامل ژنتیکی و خودایمنی مشابه با دیابت نوع 1 است، اما شواهد نشان میدهد که این بیماری ممکن است تحت تأثیر عوامل سبک زندگی مانند چاقی و کمتحرکی که بیشتر با دیابت نوع 2 مرتبط هستند، نیز قرار گیرد.
علائم و درمان دیابت نوع 1.5:
علائم دیابت نوع 1.5 میتواند بین افراد مختلف بسیار متغیر باشد. برخی از بیماران ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند، اما به طور کلی، علائمی مانند تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار، خستگی، تاری دید و کاهش وزن ناخواسته ممکن است مشاهده شوند.
در مراحل اولیه، دیابت نوع 1.5 معمولاً با داروهای خوراکی برای حفظ سطح قند خون در محدوده طبیعی درمان میشود. بسته به میزان کنترل قند خون و نوع دارویی که بیمار مصرف میکند، ممکن است نیاز باشد که سطح قند خون خود را به طور منظم در طول روز بررسی کند. هنگامی که سطح متوسط قند خون حتی با داروهای خوراکی از محدوده طبیعی بالاتر میرود، درمان ممکن است به انسولین تغییر کند. با این حال، هیچ استراتژی مدیریت یا درمانی جهانی برای دیابت نوع 1.5 وجود ندارد و درمان بر اساس وضعیت هر بیمار تنظیم میشود.
تشخیص اشتباه دیابت نوع 1.5:
لنس باس اعلام کرد که ابتدا با دیابت نوع 2 تشخیص داده شد، اما بعداً متوجه شد که در واقع دیابت نوع 1.5 دارد. این اشتباه تشخیصی کاملاً غیرعادی نیست. تخمین زده میشود که بین 5 تا 10 درصد از موارد دیابت نوع 1.5 به اشتباه به عنوان دیابت نوع 2 تشخیص داده شوند.
چندین دلیل برای این تشخیص اشتباه وجود دارد. اولاً، تشخیص دقیق دیابت نوع 1.5 و تمایز آن از سایر انواع دیابت نیاز به آزمایشهای خاصی دارد که برای تشخیص نشانگرهای خودایمنی طراحی شدهاند. همه پزشکان به طور معمول این آزمایشها را درخواست نمیکنند، یا به دلیل هزینهها یا به این دلیل که ممکن است به آنها فکر نکنند. ثانیاً، دیابت نوع 1.5 بیشتر در بزرگسالان مشاهده میشود، بنابراین پزشکان ممکن است به اشتباه فرض کنند که فرد مبتلا به دیابت نوع 2 شده است که در این گروه سنی شایعتر است. ثالثاً، افراد مبتلا به دیابت نوع 1.5 اغلب در ابتدا به اندازه کافی انسولین تولید میکنند تا بتوانند سطح قند خون خود را بدون نیاز به شروع مصرف انسولین مدیریت کنند. این وضعیت ممکن است باعث شود که بیماری آنها شبیه به دیابت نوع 2 به نظر برسد. در نهایت، به دلیل اینکه دیابت نوع 1.5 علائمی مشابه با دیابت نوع 2 دارد، ممکن است در ابتدا به عنوان دیابت نوع 2 درمان شود.
دیابت نوع 1.5: پژوهشها و چالشهای آینده:
در مقایسه با دیابت نوع 1 و نوع 2، تحقیقات کمتری درباره شیوع دیابت نوع 1.5 انجام شده است، بهویژه در جمعیتهای غیراروپایی. در سال 2023، تخمین زده شد که دیابت نوع 1.5 حدود 8.9 درصد از تمام موارد دیابت را تشکیل میدهد که مشابه دیابت نوع 1 است. با این حال، ما به تحقیقات بیشتری برای به دست آوردن ارقام دقیقتر نیاز داریم.
به طور کلی، آگاهی محدود از دیابت نوع 1.5 و معیارهای تشخیصی نامشخص، روند درک این وضعیت را کند کرده است. تشخیص نادرست میتواند استرسزا و گیجکننده باشد. برای افرادی که مبتلا به دیابت نوع 1.5 هستند، تشخیص اشتباه به عنوان دیابت نوع 2 ممکن است به این معنا باشد که آنها انسولین مورد نیاز خود را به موقع دریافت نمیکنند. این موضوع میتواند منجر به بدتر شدن وضعیت سلامتی و افزایش احتمال بروز عوارض در آینده شود.
دریافت تشخیص درست به افراد کمک میکند تا مناسبترین درمان را دریافت کنند، هزینههای درمانی را کاهش دهند و از استرسهای مرتبط با دیابت کاسته شود. اگر شما علائم مشکوک به دیابت دارید یا نسبت به تشخیصی که قبلاً دریافت کردهاید اطمینان ندارید، بهتر است علائم خود را پیگیری کنید و با پزشک خود مشورت کنید.