نقد و بررسی سریال «پنگوئن» – تراژدی واقع‌گرایانه در دنیای ضدقهرمانی مدرن
یک شباهت آشنا میان شرّ و زندگی واقعی
در جایی، فیلسوف فرانسوی سیمون وی (Simone Weil) چنین گفته است: «شرّ خیالی پر از هیجان و تنوع است، اما شرّ واقعی، بی‌روح، تکراری، پوچ و خسته‌کننده است.» این جمله گویی مرزی میان دنیای داستان و واقعیت ترسیم می‌کند؛ دنیایی که در آن داستان‌ها اغلب شرارت را به شیوه‌ای باشکوه‌تر از زندگی به نمایش می‌گذارند و با افزودن لایه‌هایی پیچیده و جذاب به آن، تصویرش می‌کنند، درحالی‌که شرّ واقعی در دنیای روزمره ما به شکلی سرد، یکنواخت و حتی درون عادات خسته‌کننده و تکراری زندگی پنهان است. در این مفهوم، شاید یادآور اصطلاحی همچون «ابتذال شرّ» (Banality of Evil) باشیم؛ اصطلاحی که در نقد فیلم‌ها و داستان‌هایی مانند منطقه علاقه (The Zone of Interest) نیز مورد توجه قرار گرفته است.
«پنگوئن» – سریالی که میان خیال و واقعیت حرکت می‌کند
سریال پنگوئن، اسپین‌آفی از فیلم بتمن (2022) ساخته مت ریوز (Matt Reeves) است که در آن کالین فارل (Colin Farrell) در نقش اوز کاب (Oz Cobb)، یکی از چهره‌های جنایی گاتهام، هنرنمایی می‌کند. این سریال هشت‌قسمتی در شبکه HBO به‌عنوان یکی از درام‌های ضدقهرمانی معاصر تلاش می‌کند میان دنیای خیالی و واقعیت پیوندی برقرار کند. سریال با الهام از شخصیت‌های کامیک‌بوکی و سبک نوآر پلیسی، به جایگاه ویژه‌ای دست یافته است.
پنگوئن سرگرمی‌ای است که می‌خواهد به واقعیت نزدیک شود و در دنیای خشونت‌آمیز و گاهی ناامیدکننده گاتهام حرف‌هایی واقعی بزند. درواقع، این سریال با تلفیق تخیل و واقعیت سعی دارد هم سرگرم‌کننده باشد و هم در عین حال پیامی به تماشاگر برساند، حتی اگر این پیام از زبان کاراکتری بیرون بیاید که روزگاری با اردکی پلاستیکی غول‌پیکر در خیابان‌های گاتهام می‌چرخید.
نگاهی به شخصیت اوز کاب – ضدقهرمانی با جاه‌طلبی‌های تاریک
اوز کاب که در پنگوئن با بازی درخشان کالین فارل جان گرفته، یکی از نمونه‌های بارز یک ضدقهرمان مدرن است. داستان سریال درباره تلاش او برای رسیدن به قدرت در دنیای زیرزمینی و تیره‌وتار گاتهام است؛ او که همیشه به خاطر ظاهری عجیب و لنگی پایش مورد تمسخر قرار گرفته و تنها به عنوان یک راننده و مدیر کارگاه شناخته می‌شده، فرصتی را می‌بیند که دیگران آن را به چشم فاجعه می‌نگرند. پس از بمب‌گذاری‌های ریدلر (Riddler) در فیلم بتمن، گاتهام به آشوب کشیده شده و مناطقی فقیرنشین آن دچار هرج‌ومرج و خشونت شده‌اند. همچنین، مرگ کارمین فالکون (Carmine Falcone) خلأ قدرتی را در دنیای زیرزمینی گاتهام به وجود آورده است؛ خلأیی که اوز به هر قیمتی می‌خواهد آن را پر کند.
تضادهای اجتماعی و تکیه بر خشونت و فساد
یکی از نقاط قوت سریال، توانایی کالین فارل در نمایش شخصیت پیچیده اوز است. فارل با بهره‌گیری از لهجه‌ای خاص و غرایز خشن و بی‌رحمانه این کاراکتر را زنده کرده است. اوز به نظر می‌رسد با ظاهری ظریف و با چهره‌ای پر از خطوط و آثار خشونت، چهره‌ای از یک انسان تاریک و زخم‌خورده از جامعه باشد. او به‌نوعی نماد جامعه‌ای است که به‌جای تکیه بر اصول انسانی و عدالت، بر پایه فساد و خشونت شکل گرفته است. این چهره از اوز، به‌ویژه برای کسانی که در دنیای واقعی نیز شاهد ظهور افرادی با جاه‌طلبی‌های مشابه بوده‌اند، آشنا به نظر می‌رسد.
رابطه میان اوز و سوفیا فالکون – برخورد دو قدرت و تناقضات درونی
داستان سریال، زمانی که با شخصیت سوفیا فالکون، دختر کارمین فالکون، آشنا می‌شود، پیچیده‌تر و جذاب‌تر می‌شود. سوفیا که پیش‌تر در تیمارستان آرکهام (Arkham Asylum) به دلیل جنایت‌هایش محبوس بوده است، به گاتهام بازمی‌گردد و به‌طور غیرمنتظره‌ای به یکی از رقبای سرسخت اوز تبدیل می‌شود. سوفیا با چهره‌ای آرام و نگاهی بی‌پرده، به اوز نشان می‌دهد که تنها او نیست که برای رسیدن به قدرت در گاتهام مبارزه می‌کند. او با سادگی و بی‌پروایی در رفتارهای اجتماعی‌اش، شخصیتی متفاوت و پیچیده را به تصویر می‌کشد. صحنه‌هایی که اوز و سوفیا با هم روبه‌رو می‌شوند، لحظات نابی از تنش و هیجان را به ارمغان می‌آورد و به نوعی نمایشگر دو نیروی متضاد است که هرکدام با تکیه بر تجربه‌ها و زخم‌های گذشته‌شان به دنبال تسلط بر گاتهام هستند.
نگاه متفاوت به شرّ و نمایش واقع‌گرایانه قدرت در دنیای تاریک گاتهام
این سریال نه تنها به دنبال هیجان و داستان‌پردازی سطحی نیست، بلکه سعی می‌کند از طریق پرداختن به شخصیت‌هایی پیچیده و انسانی، تماشاگر را با جنبه‌های مختلف قدرت و فساد آشنا کند. در دنیای گاتهام، شرارت به شیوه‌ای واقع‌گرایانه‌تر و نزدیک‌تر به زندگی روزمره ما نمایش داده شده است. برخلاف نسخه‌های پیشین شخصیت پنگوئن که بیشتر به عنوان یک جنایتکار نابغه و استراتژیست به تصویر کشیده می‌شد، در این سریال، اوز بیشتر به یک مرد عصبانی و از خود راضی شبیه است که به جای طراحی نقشه‌ای پیچیده، با اعمال خشونت و ترفندهای روانی تلاش می‌کند تا قدرت خود را به رخ بکشد. فارل در نقش پنگوئن توانسته است با بهره‌گیری از استعداد بازیگری و زیرکی خود، شخصیتی چندبُعدی و به‌یادماندنی را به تصویر بکشد که با وجود هیولاوار بودن، همچنان انسانی باقی می‌ماند.
پیام اخلاقی سریال – چالش‌ها و ارزش‌های انسانی در مواجهه با شرارت
یکی از نکات مهم و قابل‌تأمل سریال پنگوئن این است که به تماشاگر نشان می‌دهد در دنیایی که فساد و جاه‌طلبی بر آن حاکم است، ارزش‌های انسانی مانند صداقت و همدلی نیز به‌راحتی فدا می‌شوند. اوز با بهره‌برداری از ضعف‌ها و ناآگاهی مردم، خود را به عنوان فردی شبیه به آن‌ها نشان می‌دهد؛ فردی از طبقه پایین که در تلاش برای رسیدن به آرزوهایش به هیچ چیزی رحم نمی‌کند. این سریال با نشان دادن چهره‌ای بی‌رحم و خشک از اوز، به تماشاگر یادآوری می‌کند که دنیای قدرت و سیاست، برخلاف تصور بسیاری، فضایی خطرناک و خالی از احساسات انسانی است. سریال پنگوئن با ترکیبی از روایت تلخ و طنز تلخ، چهره‌ای از دنیای امروز را نمایش می‌دهد که شاید برای بسیاری از ما آشنا به نظر برسد.
منبع: ایندی وایر با تلخیص و تغییرات
این نوشته‌ها را هم بخوانید
