اسپیس ایکس در تست پرواز هفتم استارشیپ، بوستر را بازیابی کرد اما قطعه بالایی را از دست داد
شرکت SpaceX هفتمین پرواز آزمایشی موشک استارشیپ (Starship) را با موفقیت آغاز کرد. این موشک غول‌پیکر با ارتفاع ۱۲۳ متر در تاریخ ۱۶ ژانویه از پایگاه استاربیس در جنوب تگزاس به فضا پرتاب شد. هدف اصلی این مأموریت آزمایشی، بررسی توانایی بازیابی قطعه نخست بوستر غول‌پیکر سوپر هوی (Super Heavy) بود. این بازیابی با استفاده از بازوهای بزرگ موسوم به چاپ‌استیک (Chopstick Arms) که در برج پرتاب تعبیه شده‌اند، انجام گرفت و پس از گذشت حدود ۷ دقیقه از پرتاب، با موفقیت به انجام رسید. این موفقیت به SpaceX کمک می‌کند تا هزینه‌های پرتاب‌های فضایی را به طور قابل‌توجهی کاهش دهد و چرخه بهره‌وری را افزایش دهد.
مشکل در عملکرد قطعه بالایی و از دست رفتن آن
اما همه چیز طبق برنامه پیش نرفت. در حالی که بوستر با موفقیت بازیابی شد، قطعه بالایی موشک با نام Ship به مشکل برخورد کرد. ارتباط با این بخش حدود ۸.۵ دقیقه پس از پرتاب قطع شد. قطعه بالایی قرار بود با شش موتور رپتور (Raptor) خود، به مدار برسد و سپس در اقیانوس هند فرود بیاید. این عملیات، که پیش‌تر در پروازهای آزمایشی موفق انجام شده بود، این بار به دلیل رخداد یک مشکل ناموفق ماند. دلایل دقیق این حادثه هنوز مشخص نشده و در دست بررسی است.
قطعه بالایی همچنین قرار بود برای نخستین بار ۱۰ ماهواره ماکت، مشابه ماهواره‌های استارلینک (Starlink)، را در مداری فرعی رها کند. این ماهواره‌ها برای شبیه‌سازی بارهای واقعی طراحی شده بودند و هدف اصلی این آزمایش، بررسی عملکرد سیستم در شرایط واقعی پرتاب بود. با این حال، این مرحله نیز به دلیل نقص فنی محقق نشد.
نوآوری‌ها و تغییرات در طراحی قطعه بالایی
قطعه بالایی استارشیپ در این پرواز شامل تغییرات و بهینه‌سازی‌های متعددی بود که هدف آن‌ها افزایش کارایی و دوام بود. برخی از مهم‌ترین تغییرات شامل کاهش اندازه فلپ‌های جلویی و جابه‌جایی آن‌ها به نواحی دورتر از سپر حرارتی بود. این تغییر طراحی، میزان آسیب ناشی از حرارت بازگشتی هنگام ورود مجدد به جو را کاهش می‌دهد و ساختارهای حفاظتی و مکانیکی را ساده‌تر می‌کند.
از دیگر تغییرات می‌توان به افزایش ۲۵ درصدی ظرفیت مخازن سوخت، استفاده از خطوط تغذیه سوخت بهینه‌شده برای موتورهای رپتور و به‌روزرسانی سیستم‌های الکترونیکی و سنسورها اشاره کرد. این تغییرات باعث شد که طول قطعه بالایی حدود ۲ متر افزایش یابد و عملکرد آن برای مأموریت‌های طولانی‌تر بهبود یابد.
عملکرد بوستر سوپر هوی و استفاده از قطعات بازیافتی
بوستر سوپر هوی، که وظیفه حمل قطعه بالایی را بر عهده داشت، عمدتاً مشابه نسخه‌های پیشین طراحی شده بود. اما برای اولین بار از یک موتور رپتور استفاده شد که پیش‌تر در پرواز پنجم این موشک به کار گرفته شده بود. این اقدام نشان‌دهنده تلاش SpaceX برای استفاده مجدد از قطعات و کاهش هزینه‌های تولید است.
چشم‌انداز SpaceX برای آینده استارشیپ
SpaceX استارشیپ را به عنوان بزرگ‌ترین و قدرتمندترین موشک ساخته‌شده توسط بشر طراحی کرده است. هدف نهایی این پروژه، تسهیل مأموریت‌های فضایی بلندمدت مانند ارسال انسان به ماه و مریخ است. این شرکت برنامه‌های بلندپروازانه‌ای برای سال ۲۰۲۵ دارد که شامل افزایش تعداد پروازهای آزمایشی، بهبود قابلیت بازیابی کامل سیستم و آماده‌سازی برای مأموریت‌های بین‌سیاره‌ای است.
طبق برنامه‌ریزی‌های SpaceX، این سال برای استارشیپ «تحول‌آفرین» خواهد بود. با ادامه این پیشرفت‌ها، سیستم کامل استارشیپ قادر خواهد بود مأموریت‌های پیچیده‌تری را انجام دهد و به اهداف بزرگی مانند ارسال انسان و بار به مدار زمین، ماه و مریخ نزدیک‌تر شود.
چالش‌ها و دستاوردها
اگرچه پرواز هفتم استارشیپ نتوانست به تمامی اهداف خود دست یابد، اما بازیابی موفق بوستر و اجرای بهبودهای متعدد در طراحی، نشان‌دهنده پیشرفت‌های مهمی در این پروژه است. SpaceX با تمرکز بر فناوری‌های پیشرفته و بهینه‌سازی مداوم، راه را برای سفرهای فضایی اقتصادی‌تر و ایمن‌تر هموار می‌کند.
این نوشته‌ها را هم بخوانید
