.

سریع‌ترین ابررایانه جهان شروع به کار کرد: ال کاپیتان در خدمت پژوهش‌های محرمانه

ابررایانه ال کاپیتان (El Capitan)، جدیدترین و سریع‌ترین ابررایانه جهان، در آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور (Lawrence Livermore National Laboratory) در کالیفرنیا آغاز به کار کرده است. این ابررایانه که تنها سومین سیستم اگزاسکیل (Exascale) در جهان محسوب می‌شود، توانایی پردازش باورنکردنی خود را در اختیار پژوهش‌هایی قرار داده که عمدتاً در حوزه امنیت ملی و اطلاعات محرمانه دسته‌بندی می‌شوند. هزینه ساخت این ابررایانه، ۶۰۰ میلیون دلار برآورد شده است.

توان پردازشی بی‌سابقه

ال کاپیتان قادر است در هر ثانیه ۲.۷۴۶ اگزافلاپ عملیات انجام دهد. برای درک این قدرت، تصور کنید بیش از یک میلیون گوشی آیفون ۱۵ پرو (iPhone 15 Pro) به صورت همزمان فعالیت کنند. فلاپ (flop)، که مخفف عملیات نقطه شناور در هر ثانیه است، شامل محاسبات ریاضی نظیر جمع و ضرب اعداد اعشاری است. این سطح از پردازش به محققان امکان می‌دهد تا پیچیدگی‌هایی را تحلیل کنند که پیش‌تر در دنیای علم غیرقابل تصور بود.

نقش حیاتی در امنیت هسته‌ای

از جمله وظایف اصلی ال کاپیتان، نظارت و تأمین امنیت ذخایر هسته‌ای ایالات متحده است. جیل هربی (Jill Hruby)، معاون وزارت انرژی و مسئول امنیت هسته‌ای، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این سیستم جایگزینی برای آزمایش‌های انفجاری هسته‌ای خواهد بود. با تکیه بر دهه‌ها داده و توسعه نرم‌افزار، ال کاپیتان ابزاری کلیدی در حفظ امنیت هسته‌ای به شیوه‌ای علمی است.» او تأکید کرد که این پروژه نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری ایالات متحده در زیرساخت‌های فناوری و علمی مرتبط با امنیت ملی است.

کاربردهای گسترده علمی

اگرچه مأموریت اصلی ال کاپیتان مرتبط با امنیت ملی است، اما کاربردهای آن بسیار فراتر از این حوزه می‌رود. از جمله این کاربردها می‌توان به مدل‌سازی اقلیمی پیشرفته، پیش‌بینی دقیق‌تر آب‌وهوا، توسعه مواد جدید، پژوهش در فیزیک انرژی بالا و شبیه‌سازی‌های پزشکی اشاره کرد. این ابررایانه ابزاری ارزشمند برای پیشبرد مرزهای علم در حوزه‌های مختلف خواهد بود.

رقابت در حوزه ابررایانه‌ها

ال کاپیتان تنها یکی از سه ابررایانه اگزاسکیل موجود در جهان است. دو ابررایانه دیگر، فرانتیر (Frontier) و آرورا (Aurora)، هر دو در ایالات متحده قرار دارند. فرانتیر، واقع در آزمایشگاه ملی اوک ریج (Oak Ridge National Laboratory) در تنسی، قدرتی برابر با ۲.۰۵۶ اگزافلاپ در اوج و ۱.۳۵۳ اگزافلاپ به طور میانگین دارد. آرورا، واقع در مرکز رایانش رهبری آرگون (Argonne Leadership Computing Facility) در ایلینوی، با میانگین سرعت ۱.۰۱۲ اگزافلاپ، در جایگاه سوم قرار گرفته است. این سه ابررایانه با هدف پژوهش‌های ملی و علمی طراحی شده‌اند و تفاوت سرعت میان آن‌ها، برتری ایالات متحده در این حوزه را نشان می‌دهد.

میراث جیمی کارتر و ارتباط آن با ال کاپیتان

در مراسم رونمایی، کیم بودیل (Kim Budil)، مدیر آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور، به نقش برجسته رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده، جیمی کارتر، اشاره کرد. کارتر که در سال ۱۹۷۷ وزارت انرژی را تأسیس کرد، نقش مهمی در ایجاد زیرساخت‌های علمی و فناورانه ایفا کرد. بودیل این پروژه را بخشی از میراث او دانست و گفت: «ما به نوعی با ال کاپیتان، میراث او را گرامی می‌داریم.»

جدول «برخی از» ابررایانه‌های برتر جهان (۲۰۲۵)

نام ابررایانهمکانسرعت اوج (اگزافلاپ)سرعت میانگین (اگزافلاپ)کاربردها
ال کاپیتانکالیفرنیا، آمریکا2.7461.472امنیت هسته‌ای، مدل‌سازی اقلیمی، پزشکی
فرانتیرتنسی، آمریکا2.0561.353پژوهش‌های علمی و شبیه‌سازی فیزیکی
آروراایلینوی، آمریکا1.0181.012مدل‌سازی مواد، پیش‌بینی اقلیم، پزشکی
فوگاکوژاپن0.5400.500شبیه‌سازی اقلیمی، پژوهش‌های پزشکی
لومینوسآلمان0.4900.460مدل‌سازی فیزیک انرژی بالا
سیراکالیفرنیا، آمریکا0.4000.380امنیت ملی، پژوهش‌های علمی
سامیتتنسی، آمریکا0.3500.330تحلیل داده‌های پیچیده، بیوانفورماتیک
تیتانتنسی، آمریکا0.3200.290پژوهش در انرژی‌های نوین
گایافرانسه0.3100.280شبیه‌سازی نجومی و فضایی
پریفکتکانادا0.3000.270تحلیل‌های ژنتیکی و زیستی
هیگسچین0.2900.260پژوهش در فیزیک ذرات
اینتگرالانگلستان0.2800.250پیش‌بینی آب‌وهوا، تحلیل داده
هواچنگچین0.2700.240تحلیل داده‌های زیست‌محیطی
زئوسیونان0.2600.230مدل‌سازی کوانتومی
آگنیهند0.2500.220پژوهش‌های انرژی خورشیدی
ترنسندکره جنوبی0.2400.210تحلیل داده‌های پزشکی
وگااسپانیا0.2300.200مدل‌سازی کهکشان‌ها
آندرومداکانادا0.2200.190پژوهش در هوش مصنوعی
نایتفالاسترالیا0.2100.180شبیه‌سازی‌های شیمیایی
اکسپلورایسلند0.2000.170تحلیل اقیانوس‌شناسی

  این نوشته‌ها را هم بخوانید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
[wpcode id="260079"]