مرد تانکی، مرد ناشناسی مشهورترین عکس ثبت شده از درگیری‌های میدان تیانان‌من چه کسی بود؟

«مرد تانکی» یا «شورشی ناشناس»، لقب یک مرد ناشناس چینی است، مردی که ویدئو و عکس‌هایی که در جریان درگیری‌های میدان تیانان‌من  Tiananmen در ۵ ژوئن سال ۱۹۸۹ از وی گرفته شود، او را در سراسر جهان مشهور کرد.

این فرد ناشناس با ایستادن در جلوی ستونی از تانک‌های تی ۵۹ چینی، جلوی پیشروی آنها را گرفت.

چندین عکس از این صحنه گرفته شده است، عکسی که بیشتر تکثیر و منتشر شده است به وسیله «جف وایدنر» از خبرگزاری رویترز گرفته شده است. این فتوژورنالیست این عکس را از طبقه ششم هتل پکن از فاصله حدودا ۸۰۰ متری با استفاده از یک لنز ۴۰۰ میلیمتری گرفت. عکس دقیقا در خیابان چانگان که به شهر ممنوعه منتهی می‌شود، گرفته شده است. این عکس یک روز بعد از سرکوب خشونت‌آمیز گردهمایی دانشجویان چینی گرفته شد.

نسخه دیگر عکس را استوارت فرانکلین از آژانس عکاسی ماگنوم گرفت. این عکس میدان دید بیشتری دارد و تانک‌های بیشتری را در جلوی مرد چینی نشان می‌دهد.

فرانکلین بعدها به خاطر این عکس برنده جایزه عکس خبری سال شد. در سال ۲۰۰۳، مجله لایف این عکس را جزو ۱۰۰ عکسی قرار داد که انتشارشان دنیا را تغییر داده است.

سایت جف وایدنر

سایت شخصی استوارت فرانکلین

اما در فیلمی که از این صحنه گرفته شده است، چیزهای بیشتری می‌توان دید. مرد ناشناس چینی که در هریک از دستهایش بسته‌ای را جمل می‌کند، بعد از قرار گرفتن در مسیر تانک‌ها، مصمم در جای خود ایستاد. تانک جلویی تغییر مسیر داد، اما هم‌زمان، مرد حرکت کرد و مجددا در جلوی تانک ایستاد. این کار چند بار تکرار شد.

سپس مرد چینی از تانک بالا رفت و حرف‌هایی به زبان آورد که به درستی معلوم نیست، چه هستند. بعد از مدتی چند نفر ناشناس که به نظر می‌رسد از تظاهرکنندگان بودند و یکی از آنها سوار بر دوچرخه بودند به مرد چینی نزدیک شدند و او را از صحنه دور کردند.

شب بعد از گرفته شدن عکس و ویدئوی این مرد در جهان پخش شد و مبدل به خبر اصلی صدها روزنامه و مجله معتبر شد.

در آوریل ۱۹۹۸، مجله تایم، «مرد شورشی ناشناس» را در لیست صد شخصیتی مؤثر جهان در قرن بیستم قرار داد.

این مرد چه کسی است؟

هنوز کسی نتوانسته به درستی به این سؤال پاسخ بدهد. مدت زمان کوتاهی بعد از وقوع حافظه نشریه زرد معروف انگلیسی‌ها یعنی ساندی اکسپرس نام او را «وانگ ویلین»، یک دانشجوی ۱۹ ساله اعلام کرد ولی این ادعا را نتوانست اثبات کند.

شایعاتی در مورد سرنوشت این مرد وجود دارد. برخی می‌گویند او ۱۴ روز بعد از حادثه اعدام شده است، عده دیگری می‌گویند او چند ماه بعد به جوخه آتش
سپرده شد. حتی بعضی‌ها معتقدند او زنده است و جایی در سرزمین پهناور چین، پنهان شده است.

یک عکاس که شاهد عینی ماجرا بود،‌می‌گوید که توسط نیروهای امنیتی دستگیر شده است. اما منشی «ژیانگ زمین» ، در مصاحبه‌ای در سال ۹۰ گفت که او کشته نشده است. روزنامه هنگ‌کنگی Apple Daily هم ادعا می‌کند که او هم‌اکنون ساکن تایوان است.

مستند دیدنی The Tank Man اما دلیل نوشتن این پست بیشتر معرفی مستند دیدنی The Tank Man شبکه pbs بود که در سال ۲۰۰۶ ساخته شده است.

این مستند خوشبختانه در ۸ قسمت در یوتیوب قابل دیدن است و می‌توانید آن را به راحتی دانلود کنید.

قسمت‌ اول،
دوم،
سوم،
چهارم،
پنجم،
ششم،
هفتم و
هشتم

فیلم ظاهرا به دنبال یافتن ردپایی از مرد ناشناس چینی است. اما کاری بسیار ارزشمندتر انجام می‌دهد:
این مستند، نخست نقبی می‌زند به حادثه تیانان‌من. در مستند روزهای قبل از درگیری و سرکوب را می‌بنیم. صحنه صحبت مردم عادی با سربازان و سکوت آنها بسیار تأثیرگذار است:

بعد از بررسی سرکوب تیانان‌من، مستند جستجوی مرد ناشناس را متوقف می‌کند و چین امروز را نشان می‌دهد. مستند نشان می‌دهد که شتاب افسارگسیخته چین برای پیشرفت صنعتی، جامعه چین را به چین A و چینB‌ تقسیم کرده است. در چین A آسمانخراش‌های پر زرق و برق و سر به فلک‌کشیده را می‌بینیم و رویش قارچ‌گونه کارخانه‌های صنعتی را و در چین B شاهد زندگی مردم روستایی، با آموزش و بهداشت کم و روستاهایی هستیم که به علت مهاجرت خالی از جمعیت جوان شده‌اند.

مستندساز در اقدامی جالب سپس به میان چند دانشجوی دانشگاهی می‌رود که سال‌ها قبل کانون مناقاشات داشجویی بوده و عکس «شورشی ناشناس» را به آنها نشان می دهد، با گذشت چندین نسل، نسل امروز دانشجوی چین تصور درستی از آن مرد چینی و شرایطی که او اقدام به آن کار خارخ‌العاده کرد، ندارد.

در یکی دیگر از قسمت‌های این مستند، به محدودیت‌های اینترنت در چین پرداخته می‌شود و کمک شرکت‌های بزرگ اینترنتی مثل یاهو، گوگل و سیسکو برای
محدود کردن آزادی‌های اینترنتی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نتایج جستجو در گوگل در چین، با نقاط دیگر دنیا تفاوت بسیار دارد!