سی تی اسکن قلب چه کمکی به تشخیص بیماری‌های قلبی می‌کند؟

کاربردهای جدید توموگرافی رایانه‌ای (CT) توانایی ما برای تشخیص غیر تهاجمی بیماری قلبی- عروقی را تا حد زیادی بهبود بخشیده است.

ظهور دستگاه CT با سرعت‌های چرخش بالا و اضافه شدن آشکارسازهای چند ردیفه (multidector CT) اجازه داده تا در طی مدت یک حبس نفس (۱۰ تا ۱۵ ثانیه) تصاویر عروق بزرگ، قلب، و عروق کرونری گرفته شود که قبلاً تصور چنین تصویر نگاری‌ای نمی‌رفت. تا همین اواخر اکثر اوقات از CT برای تشخیص آنوریسم آئورت و دیسکسیون حاد آئورت و آمبولی ریوی استفاده می‌شد. هم‌‌چنین، CT برای معین نمودن ناهنجاری‌های مادرزادی و تعیین ضخامت پریکارد یا کلاسیفیکاسیون همراه با پریکاردیت فشارنده مفید است. به تازگی، تصاویر CT دینامیک با ثبات همزمان ECG برای اندازه‌گیری ابعاد بطن، عملکرد بطنی، و حرکات موضعی دیواره بطن به کار گرفته شده، و بر خلاف اکوکاردیوگرافی، محدودیت‌های تصویربرداری در حضور بیماری ریوی یا تغییر شکل قفسه سینه وجود ندارد. با این وجود، چاقی و وجود مواد مصنوعی (از جمله دریچه‌های مکانیکی یا سیم پیس میکر) ممکن است بر کیفیت تصاویر تأثیر بگذارد.

هیجان‌انگیزترین و بحث انگیزترین کاربرد CT قلبی در رابطه با ارزیابی آترواسکلروز عروق کرونر می‌باشد CT اسکن‌های multidetector و پرتو الکترون (electron-beam) می‌توانند برای تصویرنگاری سریع و قابل اطمینان به کار گرفته شده و میزان کلسیفیکاسیون عروق کرونر را به صورت کمی اندازه‌گیری می‌کنند (شکل ۵-۱۹). وجود کلسیم در عروق کرونری پاتوگونرمونیک آترواسکلروز است و میزان این کلسیفیکاسیون (که معمولاً به صورت امتیاز Agatston گزارش می‌شود) پیشگویی کننده قوی برای حوادث قلبی آینده خواهد بود. امتیاز کلسیم کرونری به طور اساسی و مستقل پیش‌گویی خط بیماری‌های کرونر توسط امتیازهای تعیین خطر بالینی (از جمله سیستم نمره‌دهی تعیین خطر فرامینگهام) را بهبود می‌بخشد. با استفاده از هر دو روش می‌توان شکل عروق بزرگ و اندازه حفره‌ها را تعیین کرد و برخلاف اکوکاردیوگرافی، وجود بیماری‌های ریوی یا تغییر شکل قفسه سینه محدودیتی در این امر ایجاد نمی‌کند، اما به هر حال، چاقی و وجود مواد مصنوعی (یعنی دریچه‌های مکانیکی قلب) بر کیفیت این اقدامات تأثیر می‌گذارند. از این دو آزمایش اغلب برای تشخیص آنوریسم آئورت و دیسکسیون حاد آئورت آمبولی ریه و همین طور تشخیص ناهنجاری‌های مادرزادی و تعیین ضخامت پریکارد در پریکاردیت فشارنده استفاده می‌شود.

اگر چه وسعت کلسیفیکاسیون شریان کرونر به طور قابل اطمینانی شدت تنگی‌ها را پیشگویی نمی‌کند، امتیاز کلسیم شاخص خوبی برای میزان مشکل آترواسکلروز به طور کلی است. در سال‌های اخیر آنژیوگرافی کرونری از طریق توموگرافی رایانه‌ای با استفاده از کنترانست تشدید یافته (CTA) به طور چشمگیری بهبود یافته است. طبق گزارشات میزان حساسیت CTA کرونری در تشخیص انسداد قابل توجه عروق کرونری بیش از ۹۵ درصد می‌باشد که نسبت به حساسیت اکواسترسی یا اسکن هسته‌ای پرفیوژن میوکارد، ارجحیت دارد. با در نظر گرفتن سرعت و دقت این تست، نقش مهمی برای این آزمون در ارزیابی بیماران مبتلا به سندرم حاد درد قفسه سینه در نظر گرفته می‌شود. برخی افراد استفاده از CT اسکان را در رد سه بیماری قلبی که باعت درد حاد قفسه سینه می‌شوند مورد تأیید قرار داده‌اند، این سه بیماری عبارت‌اند از آمبولی ریه، دیکسیون آئورت، و بیماری عروق کرونر که همه آن‌ها را می‌توان با یک CT اسکن بررسی نمود. بررسی‌های بیشتر در خصوص این نظریه باید انجام شود.

منتقدین CT قلبی اکثر اوقات به خطرات رادیاسیون و مواجهه با ماده حاجب و نیز عدم وجود مطالعات آینده‌نگر برای نشان دادن بهبود در پیامد بیمارانی که تحت این ارزیابی قرار گرفته‌اند، اشاره می‌نمایند. قابل توجه است که میزان اشعه جذب شده توسط بیمار ناشی از CTA قلبی حدود دو برابر آنژیوگرافی کرونری تهاجمی جهت تشخیص CAD است ولی تقریباً برابر اسکن هسته‌ای پرفیوژن میوکارد می‌باشد. در حال حاضر که این متن نگارش شده، نقش CAT قلبی به عنوان آزمون بالینی روتین در آینده هم‌چنان نامشخص است.