اگر اپل با فشار ترامپ مجبور شود آی‌فون را در آمریکا تولید کند، قیمت آی‌فون چقدر بالا خواهد رفت؟

یکی از وعده‌ها و سیاست‌های اقتصادی اصلی رئیس‌جمهور منتخب آمریکا -دونالد ترامپ- این است که میزان مالیات از صنایع و شرکت‌های آمریکایی را کم کند، تا به این ترتیب آن دسته از آنها را مراحل تولید را خارج از خاک اصلی امریکا انجام می‌دهند، تشویق به انتقال کارخانه‌هایشان به داخل آمریکا کند و سرانجام نرخ اشتغال را بالا ببرد.

گرچه این سیاست از نظر توده مردم شاید عملی و کارا به نظر برسد، اما در مقام عمل باید با دیده شک و تردید به آن نگریست.

یکی از مثال‌های این موضوع شرکت اپل است. اگر تیم کوک قبول کند که علاوه بر طراحی، تولید آی‌فون و آی‌پد هم در خاک آمریکا صورت بگیرد، در این صورت قیمت آنها برای مشتری انتهایی، چقدر از آب درخواهد آمد؟

ترامپ حتی به صورت خاص هم از شرکت اپل نام برده است و مثلا در سخنرانی خود در دانشگاه لایبرتی ویرجینیا، در مورد انتقال کارخانه‌های تولید اپل به آمریکا صحبت کرده است.

اما مطابق بررسی اولیه که توسط فاکسکان -همان کارخانه تولید محصولات اپل در چین- صورت گرفته، چنین کاری ممکن است هزینه تولید را بیش از دو برابر کند.

در حال حاضر هزینه تولید یک آی‌فون تقریبا 220 دلار است. اما اگر قرار باشد همه قطعات به آمریکا برده و مونتاژ شوند،‌ هزینه تولید 600 دلار می‌شود.

حالا اگر اپل بخواهد همین حاشیه سود فعالی را (به صورت درصدی) اعمال کند، قیمت آی‌فون 2 هزار دلار می‌شود و اگر بخواهد به صورت غیردرصدی هم جاشیه سود را داشته باشد، باز هم 200- 300 دلار به قیمت هر آی‌فون افزوده می‌شود!

البته احتمالا فاکسکان در تهیه این گزارش سوگیری خاص خودش را داشته است و می‌خواسته به اپل تأکید کند که چقدر تولید آی‌فون در آمریکا، غیراقتصادی است. اما مطابق تحلیل تیم پژوهشی دانشگاه MIT اگر قطعات مورد نیاز به شیوه متفاوتی نسبت به اکنون تأمین شود، یعنی اگر به جای منابع خاور دور، از مناطق نزدیک‌تری نسبت به آمریکا تأمین شود، هزینه تولید آی فون تنها 5 درصد بیشتر می‌شود، یعنی چیزی حدود 30 تا 40 دلار.

خب، اینجا ما دو تحلیل متفاوت داریم و به باور من، هر دو تحلیل مشکلاتی دارند. مثلا تحلیل دوم با این فرض صورت گرفته که تأمین جهانی قطعات ممکن باشد.

در صورتی که در حال حاضر عناصر کمیابت مورد نیاز برای تولید قطعات بیشتر از چین و مغولستان تأمین می‌شوند و ارزان‌ترین و بهترین تراشه‌سازها هم در خاور دور هستند.

اما در این میان یک چیز را در نظر نگرفته‌ایم:

نیروی انسانی مورد نیاز!

در حال حاضر مجموع نیروی انسانی بزرگ‌ترین شرکت‌ها و کارخانه‌های آمریکایی مثل جنرال الکتریک و فورد و جنرال موتورز، روی هم، 20 درصد نسبت به 4 کارخانه بزرگ فاکسان کمتر است!

اصلا الان کدام شهر آمریکا توانایی میزبانی 60 هزار کارگر را دارد. پس مشکلی که مطرح می‌شود تأمین این تعداد نیروی انسانی با حقوق بالاتر و حقوق شهروندی آمریکایی و نیز تأمین زیرساخت لازم برای چنین کارخانه بزرگ و این تعداد کارگر است. چنین زیرساختی در حال حاضر اصلا وجود ندارد و باید از صفر ساخته شود.

یک داستان تاریخی جالب

برای فهم اینکه چقدر نیروی کار چینی و آمریکایی با هم فرق می‌کنند، به این داستان واقعی بسنده می‌کنیم.

در سال 2007، استیو جابز از جنس صفحه نمایش آی‌فون اوریجینال راضی نبود و در فاصله کمی تا رونمایی تصمیم گرفت که پنل را شیشه‌ای کند. منابع آمریکایی گفتند که در مهلت مقرر، تعویض پنل‌ها کاملا غیرممکن است. اما وقتی جابز موضوع را با یک کارخانه چینی مطرح کرد، آنها حتی قبل از بسته شدن قرارداد، یک خوابگاه برای کارکنان درست کردند و به محض بسته شدن قرار داد، آنها 8 هزار کارگر را از خواب بیدار کردند. به آنها چای و بیسکوییت دادند و وادارشان کردند که کار را شروع کنند. نتیجه این شد که آنها هر روز 10 هزار آی‌فون را مجهز به پنل شیشه‌ای کردند!

مجموع همه اینها ما را به این نتیجه می‌رساند که حتی اگر اپل قبول کند که به دنبال تولید محصولات‌اش در آمریکا باشد، چنین تحولی در آینده نزدیک رخ نخواهد داد.

منبع