سرطان پانکراس چه علت‌هایی دارد؟ علایم آن کدامند؟ راه‌های تشخیص و درمان آن
علت‌های سرطان پانکراس
- درباره علت آن چیز زیادی نمی‌دانیم- احتمالاً سیگار بزرگ‌ترین ریسک فاکتور است
- جهش ژن K-ras معمولاً دیده می‌شود
- بیش از ۹۰% موارد آدنوکارسینوم مجرایی است
- ۷۰% موارد در سر پانکراس ۲۰% در تنه و ۱۰% در دم رخ می‌دهد.
اپیدمیولوژی سرطان پانکراس
- پنجمین عامل مرگ و میر در بین سرطان‌ها است
- مردان > زنان
- نژاد سیاه> نژاد سفید
- معمولاً در سنین> 50
تشخیص اقتراقی سرطان پانکراس
- پانکراتیت
- سایر بدخیمی‌های GI
- لنفوم
- کله سیستیت
- کلانژیت
- زخم سوراخ شده
- گاستریت
علایم و نشانه‌های سرطان پانکراس
- شروع تدریجی کاهش وزن, خستگی, بی‌اشتهایی, درد مالشی شکم/ درد پشت
- درد اپیگاستر با انتشار به پشت شایع‌ترین علامت است ولی زردی بدون در یکی از شایع‌ترین تظاهرات آن است.
- شاید درد با خم شدن به جلو بهتر شود
- زردی, ادرار تیره رنگ, مدفوع بی‌رنگ
- نشانه کوروازیه: کیسهٔ صفراوی قابل لمس و بزرگ شده
- دیابت ملیتوس
- ترومبوفلبیت مهاجر
تشخیص سرطان پانکراس
- افزایش آنتی‌ژن‌های مربوط به تومور- CEA و ۹-۱۹ CA
- افزایش آلکالین فسفاتاز و بیلی روبین در صورت انسداد مجاری صفراوی یا متاستاز کبدی
- CT باید اولین تست باشد
- سونوگرافی, سونوگرافی اندوسکوپیک (دقیق‌ترین تست جهت مرحله‌بندی) و ERCP ممکن است حساسیت CT را بهبود بخشد و برای مرحله‌بندی مفید است.
- بیوپسی باز یا از طریق پوست
درمان سرطان پانکراس
- برداشت جراحی تنها درمان مؤثر است
- پانکراتکتومی توتال
- پانکراتکتومی دیستال
- پانکراتکتومی دئودنکتومی (روش ویپل)
- کموتراپی شاید بر شانس بقا بیافزاید
- رادیوتراپی تنها آرام‌بخش است
- جداسازی مجاری صفراوی و استنت گذاری در صورت انسداد مجاری
- دارو برای کنترل درد در صورت لزوم
- جایگزین کردن آنزیم‌های پانکراس
پیش‌آگهی/ سیر بالینی سرطان پانکراس
- تقریباً همیشه بیماران در زمان تشخیص تومور پیشرفته و متاستازهای موضعی یا منتشر دارند.
- اقدامات درمان کننده فقط در ۱۵-۱۰% بیماران قابل انجام است- معمولاً در تومورهای سر پانکراسی که باعث زردی زودرس شده و هنوز به غدد لنفاوی گسترش نیافته‌اند.
- بقای ۵ ساله کم‌تر از ۲% است
- میانگین بقا در بیماران با سرطان غیرقابل رزکسیون کم‌تر از ۶ ماه است.
- بیماران درد شدیدی را تحمل می‌کنند- باید آزادانه از داروها برای کاهش درد آن‌ها استفاده کرد.