کارسینوم سلول سنگفرشی یا SCC چیست و چطور تشخیص داده می‌شود و درمان می‌شود؟
کارسینوم سلول سنگفرشی (Squamous cell carcinoma) دومین سرطان شایع پوست است و در سفید پوستان شایع‌تر است.
عوامل خطر ابتلا به SCC عبارتند از:
– آفتاب (اشعه UV)
– عوامل شیمیایی
– اشعه یونیزان
– درمان با PUVA (Psoralen and UVA)
– عفونت با HPV-16 و HPV-18
– زخم‌های مزمن، اسکارهای سوختگی و درماتوز مزمن
– برخی بیماری‌های ژنتیکی مانند Xeroderma pigmentosum، Epidermolysis bullosa و آلبینیسم
ضایعات زیر اشکال درجا (in situ) از کارسینوم سلول سنگفرشی است:
– Bowen disease
– Erythroplasia of Queyrat
بیماری درجا (in situ) به شکل پاپول یا پلاک صورتی با حدود مشخص تظاهر پیدا می‌کند و بیماری مهاجم به شکل پاپول‌های برجسته به رنگ پوست یا مختصری صورتی است. خونریزی با ترومای مختصر ناشایع نیست و درد نادر است.
احتمال مهاجم شدن بیماری Bowen و اریتروپلازی Queyrat به ترتیب 5-3 درصد و 10 درصد است.
احتمال متاستاز SCC در مواردی که در زمینه التهاب مزمن یا در محل mucocutaneous junction ایجاد می‌شود، بیش از مواردی است که SCC در نواحی در معرض آفتاب (بر روی کراتوز اکتینیک) روی می‌دهد.
عوامل خطر بالینی برای عود SCC عبارتند از:
– تظاهر بیماری با علائم نورولوژیک
– سرکوب ایمنی
– مواردی که حاشیه تومور به خوبی مشخص نمی‌باشد
– تومورهایی که در محل رادیاسیون قبلی ایجاد شده‌اند
درگیری پری‌نورال (perineural involvement) احتمال عود موضعی و متاستاز به غده لنفاوی را افزایش می‌دهد و در این موارد، بقای بیمار کمتر است.
سایر یافته‌های هیستولوژیک مطرح کننده بیماری مهاجم عبارتند از:
– تمایز ضعیف
– ضخامت بیش از 4 میلی‌متر
– انواع آدنویید، آدنواسکواموس و دسموپلاستیک
درمان کارسینوم سلول سنگفرشی یا SCC
روش درمانی کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC) عبارتند از:
– Surgical excision
– Mohʼs microsurgery
– Radiotherapy
– Cautery and ablation
– Cryotherapy
– Imiquimod
در درمان به روش کوتر و تخریب، احتمال عود بیماری زیاد است. این روش درمان در نواحی پرمو و در تومورهایی که به بافت زیرجلدی گسترش یافته‌اند، توصیه نمی‌شود.
اکسیزیون جراحی روش انتخابی درمان است. در ضایعات کوچکتر از 2 سانتی‌متر، اکسیزیون با حاشیه 4 میلی‌متر (در ضایعات low-grade) و حاشیه 6 میلی‌متر (در ضایعات high-grade) کافی است.
فاکتورهای مرتبط با تومورهای پرخطر عبارتند از:
– اندازه بزرگتر از 2 سانتی‌متر
– درگیری بافت زیرجلدی
درمان به روش Mohʼs microsurgery در موارد زیر اندیکاسیون دارد:
– تومور در نواحی مهم از نظر زیبایی
– تومور در نواحی که حفظ عملکرد اهمیت دارد
– تومورهای با تمایز ضعیف
– ضایعات مهاجم
– کارسینوم وروکو (Verrucous carcinoma)
در موارد زیر درمان با روش جراحی Mohʼs با عود کمتری همراه است:
– ضایعات روی گوش یا لب
– ضایعات عود کرده
– وجود تهاجم پری‌نورال
– قطر بیش از 2 سانتی‌متر
– ضایعات دارای تمایز ضعیف
روش Mohʼs برای درمان ضایعات بستر ناخن و ضایعاتی که در زمینه استئومیلیت مزمن ایجاد می‌شوند، نیز به کار می‌رود. اگر بیمار کاندید مناسبی برای جراحی نباشد، می‌توان از رادیوتراپی برای درمان اولیه استفاده کرد.
در موارد زیر رادیوتراپی به عنوان درمان کمکی استفاده می‌شود:
– سرطان لب با 50-30 درصد درگیری
– حاشیه‌های مثبت از نظر میکروسکوپیک
– درگیری پری‌نورال در بررسی هیستولوژیک
– تهاجم بافتی زمینه‌ای
– عود مکرر
غدد لنفاوی ناحیه‌ای قابل لمس خارج می‌شوند. در مواردی از SCC که بر روی زخم‌های مزمن ایجاد شده‌اند، خارج کردن غدد لنفاوی درناژ کننده ضایعه و بررسی آنها توصیه می‌گردد. در صورت درگیری غده پاراتیروئید، پاراتیدکتومی سطحی یا توتال (با حفظ عصب فاسیال) و رادیوتراپی کمکی توصیه می‌شود.
در صورت درگیری ایزوله غدد لنفاوی گردنی بدون وجود سایر تظاهرات نامطلوب، پیگیری بیمار به صورت معاینه کامل پوست و غدد لنفاوی ناحیه‌ای هر 3-1 ماه برای سال اول، هر 4-2 ماه برای سال بعدی، هر 6-4 ماه برای 3 سال بعدی و سپس هر 12-6 ماه برای مابقی زندگی انجام می‌شود.
