آسپیراسیون جسم خارجی چیست و چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟ شیوه‌های تشخیص و درمان آن کدامند؟

چه بیماری‌های دیگری ممکن است علائم و ویژگی‌های شبیه آسپیراسیون Aspiration جسم خارجی داشته باشند؟

• آسم
• برونشیولیت
• پنومونی
• کروپ (خروسک)
• تومورهای تراکئوبرونکیال
• عفونت اندوبرونکیال با مایکوباکتریوم
• تراکئومالاسی یا برونکومالاسی
• سرفه روانی

علت بروز آسپیراسیون جسم خارجی

• اغلب وقتی اتفاق می‌افتد که کودک غذا یا یک اسباب‌بازی کوچک را در همان گذاشته باشد.
• کودکان بزرگ‌تر ممکن است اشیاء کوچک را به داخل دهان بچه‌های بزرگ‌تر بگذارند.
• بچه‌هایی که به علت اشکالات عصبی دچار اختلال در بلع هستند، مستعد به آسپیراسیون جسم خارجی می‌باشند.

اپیدمیولوژی:

• سر دسته علل مرگ حادثه‌ای اطفال زیر 6 سال بلعیدن جسم خارجی است، بالاترین سن بروز بین 1 تا 3 سالگی است.
• پسر بچه‌ها تقریباً دو برابر دختر بچه‌ها دچار می‌شوند.
• شایع‌ترین اجسام که بچه‌ها آسپیره می‌کنند شامل: خشکبار و بعد از آن انواع سبزی، آب نبات، سوسیس، انگور، اشیاء فلزی، بادکنک، اشیاء پلاستیکی و استخوان‌هاست.
• بیشترین لوب ریه‌ای که درگیر می‌شود لوب‌هایی تحتانی به خصوص لوب راست است.

علائم و نشانه‌های آسپیراسیون جسم خارجی

• تریاد سرفه، ویز و صدای تنفسی کاهش یافته (در 40% بیماران) دیده می‌شود.
• ویز و سرفه به طور ناگهانی در بچه‌ای که قبلاً کاملاً سالم بوده شروع می‌شود.
• ویز یک طرفه داریم.
• ویز دوطرفه بعد از قورت دادن دانه‌های روغنی خشکبار به علت التهاب بعد از آسپیراسیون محتمل است.
• در دق طرف مقابل درگیر پرهوایی وجود دارد.
• هوای طرف درگیر کاهش یافته است.
• سرفه مزمن
• خلط خونی
• پنومونی پایدار یا راجعه
• آبسه ریوی

تشخیص آسپیراسیون جسم خارجی

• در صورت شک به وجود جسم خارجی در حنجره، نای یا مری گرافی طرفی گردن گرفته می‌شود.

گرافی قفسه سینه: اشیا رادیواوپک ممکن است دیده شود، با این ال کمتر از 20% اجسام خارجی آسپیره شده رادیواوپکند.

• گرافی دمی و بازدم قفسه سینه: لوب‌های درگیر به میزان کمتری از هوا تخلیه می‌شوند.
• انسداد نسبی: احتقان یا پرهوایی متعاقب انسداد رخ می‌دهد؛ می‌تواند منجر به انسداد یک طرفه‌ای شود- مدیاستینوم و قلب به سمت طرف مقابل درگیر کشیده می‌شود.
• انسداد کامل: بعد از انسداد ریه روی هم می‌خوابد
• مدیاستینوم به سمت ریه درگیر کشیده می‌شود.
• اگر بچه کوچک‌تر از 3-2 سال داشته باشد و نتواند به موقع عمل بازدم را انجام دهد:
• گرافی سمت راست و چپ از پهلو گرفته می‌شود.
• فلوئوروسکوپی دمی و بازدمی انجام می‌شود.
• برونکوسکوپی ریجید می‌تواند هم تشخیصی و هم درمانی باشد.

درمان آسپیراسیون جسم خارجی

• اولین کمک به بچه در حال خفه شدن که قادر به نفس کشیدن، سرفه کردن یا صحبت کردن نیست شامل:
• سن کمتر از یک سال:
• سن بیشتر از یک سال:
• هرگز نباید انگشتتان را کورکورانه داخل دهان بیمار کنید چون ممکن است جسم خارجی بیشتر داخل شود و منجر به انسداد کامل شود.
• ABC را کنترل کنید.
• در صورت نیاز اکسیژن تکمیلی تجویز کنید.
• انجام برونکوسکوپی ریجید و بیرون درآوردن جسم خارجی با فورسپس MCGILL.
• توراکوتومی به ندرت نیاز می‌شود.

پیش‌آگهی و سیربالینی:

• اجسام خارجی را می‌توان با کمک برونکوسکوپی ریجید در بیشتر از 95% موارد خارج کرد.
• انسداد راه‌های هوایی بر اثر ادم نومومدیاستینوم، پنوموتوراکس، ادم حنجره، پارگی حنچره، تنگی برونش، برونشکتازی و فیستول بین نای و مری از عوارض بالقوه راه‌های هوایی محسوب می‌شود.