دلایل پریود نامنظم، دکتر فائزه شهبازی پاسخ می‌دهد

رپورتاژ

بعضی از  خانم ها هر ماه مثل ساعت، پریود می شوند. اما در دیگر خانم ها، قاعدگی ها، غیر قابل پیش بینی و ممکن است سورپرایز کننده باشند و گاهی پریودی اصلا اتفاق نمی افتد. اما این لزوما به این معنا نیست که باردار هستید. دلایل پریود نامنظم یا پریود نشدن از نوسانات هورمونی تا مشکلات جدی تر پزشکی می تواند باشد. در این مقاله می خواهیم دلایل اصلی پریود نامنظم و قاعده نشدن را بررسی کنیم.

آیا پریود نشدن طبیعی است؟

پریود نشدن و پریود نامنظم در دو بازه زمانی در طول زندگی خانم ها طبیعی است:

• وقتیکه دخترخانم های نوجوان برای اولین بار پریود می شوند. (سن بلوغ)
• در ابتدای سن یائسگی

بطور میانگین اکثر خانم ها هر 28 روز یک بار پریود می شوند. اما سیکل قاعدگی در خانم های سالم می تواند از 21 – 35 روز طول بکشد. علاوه بر سن بلوغ، یائسگی و بارداری، پریود نامنظم ممکن است به دلیل مشکلات سلامتی باشد.

آیا ممکن است پریود به مدت یک ماه عقب بیفتد؟

بله. ممکن است به مدت یک ماه پریود نشوید و علت آن حاملگی نباشد بلکه دلایلی مثل استرس، کاهش وزن بدن، چاقی، تنبلی تخمدان، استفاده از داروهای جلوگیری از بارداری، بیماری های مزمن، یائسگی زود رس و مشکلات تیروئیدی داشته باشد.

آیا پریود نشدن به مدت 3 ماه طبیعی است؟

پریود نشدن به مدت 3 ماه یا بیشتر نشانه آمنوره ثانویه است. این حالت ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. مواردی که بطور طبیعی باعث پریود نشدن به مدت 3 ماه شده اند مثل: یائسگی، بارداری و شیردهی هستند. فاکتور های دیگری نیز مثل فعالیت های شدید بدنی، چربی اضافی بدن یا کمبود چربی بدن و سو تغذیه و استرس از دیگر عوامل وقفه پریودی هستند. تومورهای غده هیپوفیز، پرکاری یا کم کاری غده تیروئیدی نیز باعث نوسان سطح هورمونی و به عنوان عامل ایجاد کننده آمنوره ثانویه هستند. سطح پایین هورمون استروژن یا سطح بالای هورمون تستسترون می تواند باعث پریود نامنظم شود.

مشکلات ژنتیکی مثل سندروم سو وایر و سندروم ترنر به دلیل عدم درمان اختلالات پریودی با هورمون تراپی جایگزین، ایجاد می شود. بعضی از خانم ها به دلیل مصرف داروهای ضد افسردگی، ضد جنون، شیمی درمانی و داروهای پرفشاری خون، دچار مشکل نامنظم یا قطع پریودی می شوند.

علاوه بر موارد گفته شده، توقف در مصرف داروهای ضد بارداری نیز می تواند باعث توقف پریودی به مدت سه ماه یا بیشتر شود. همچنین نقص فیزیکی مانند مشکلاتی در سیستم های تناسلی، باعث تاخیر در قاعدگی یا تئقف پریودی می شود.

چه مقدار تاخیر در قاعدگی طبیعی است؟

ابتدا میبایست طول دوره قاعدگی خود را محاسبه کنید که از روز اول قاعدگی تا روز اول قاعدگی بعدی را شامل می شود. سیکل های قاعدگی نرمال 21 – 35 روز هستند، اگر در بازه ای بین این روزها پریود شوید، پریودتان طبیعی است.

دلایل پریود نشدن علاوه بر حاملگی چیست؟

در بعضی موارد، پریودهای نامنظم علاوه بر حاملگی دلال دیگری نیز می تواند داشته باشد:

• استرس: یکی از دلایل بسیار رایج برای پریودهای نامنظم، استرس است. استرس باعث نوسان سطح هورمونی می شود، علاوه بر این باعث تاثیر بر هیپوتالاموس (بخشی از مغز که به تنظیم شدن قاعدگی کمک می کند) می شود. همچنین استرس باعث افزایش یا کاهش وزن، بیماری های مختلف می شود که همه این موارد می تواند روی سیکل قاعدگیتان تاثیر بگذارد. استرس ممکن است از فاکتور های مختلفی از جمله سفر یا مشکلات شخصی یا رابطه ای، مشکلات عاطفی یا مسئولیت های مالی نشئت بگیرد.
• کم بودن وزن بدن: کم بودن وزن بدن نیز یک دلیل اساسی برای پریود نامنظم است. خانم هایی که مشکلات غذا خوردن مثل پرخوری یا بی اشتهایی عصبی دارند، ممکن است پریود نشدن به مدت چند سیکل پشت هم را تجربه کنند. اگر وزن بدنتان زیر 10 درصد مقدار نرمال بازه قدیتان است ، پس ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی تخمک گذاری در شما اتفاق نیفتد و متوقف شود. همچنین افرادی که در فعالیت های سنگین مثل ماراتن شرکت می کنند، ممکن است دچار پریود های نامنظم شوند.
• چاقی: مانند کم بودن وزن می تواند نتیجه تغییر در سطح هورمون ها باشد، که باعث پریود های نامنظم می شود.
• جلوگیری از بارداری: قطع کردن یا شروع مصرف محصولات جلوگیری از بارداری، می تواند سیکل قاعدگی را تغییر دهد. محصولات جلوگیری از بارداری محتوی هورمون های استروژن و پروژسترون هستند که مانع از آزاد شدن تخمک ها از تخمدان ها می شوند. تقریبا 6 ماه طول می کشد که پس از شروع کردن یا قطع کردن مصرف قرص ضد بارداری یا سایر روش های هورمونی، سیکل های قاعدگی دوباره منظم شوند. انواع دیگر هورمون های جلوگیری از بارداری که به صورت تزریقی یا کاشتنی هستند نیز می توانند باعث پریود نامنظم شوند.
• بیماری های مزمن: بیماری های مزمن مشخص مانند بیماری سیلیاک و دیابت می توانند روی پریود اثر بگذارند. تغییر در قند خون، سطح هورمون ها را نیز تغییر می دهد، پس کنترل ضعیف دیابت، باعث پریود نامنظم می شود. بیماری سیلیاک باعث می شود که بدن مواد غذایی حیاتی را به خود جذب نکند. همین شرایط باعث پریود نشدن و پریود نامنظم می شود.
• مشکلات تیروئیدی: کم کاری یا پرکاری غده تیروئید، یاعث پریودهای نامنظم می شود. غده تیروئید، متابولیسم بدن را تنظیم می کند، پس مشکلات تیروئیدی بر سطح هورمون های بدن، تاثیر می گذارد و این امر باعث می شود که قاعدگی اتفاق نیفتد.
• یائسگی زودرس: در اکثر خانم ها، یائسگی در سنی بین 45 – 55 سال اتفاق می افتد. اگر علائم یائسگی قبل از سن 40 سالگی اتفاق بیفتد، انتظار یائسگی زودرس را داریم که به آن پیش یائسگی می گوییم. (مرحله ای گذرا که یائسگی پیش از موقع اتفاق می افتد.) یائسگی زودرس، یعنی ذخیره تخمدان ها رو به پایان است و تخمکی آزاد نمی شود. درنتیجه باعث توقف در قاعدگی و بطور ناگهانی باعث پایان قاعدگی می شود.

آیا در صورت پریود نشدن باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر قاعدگیتان، نامنظم است یا پریود نشده اید، بهتر است با پزشک مشورت کنید، مخصوصا اگز قبلا قاعدگی هایتان منظم بوده است.

اگر از علائم زیر رنج می برید، حتما به پزشک مراجعه کنید:

• اگر در طول سال 3 بار یا بیشتر پریودیتان اتفاق نیفتد.
• اگر مکررا تعداد روزهای سیکل قاعدگیتان کمتر از 21 روز باشد.
• اگر مکررا تعداد روزهای سیکل قاعدگیتان بیشتر از 35 روز باشد.
• اگر خونریزی، بیشتر از 7روز طول بکشد.
• اگر حجم خونریزی بیش تر از حد نرمال باشد.
• اگر دردهای بسیار شدیدی حین قاعدگی دارید.
• اگر تب دارید.
• اگر دچار خونریزی دوران یائسگی شوید. (خونریزی بعد از یائسه شدن و پریود نشدن به مدت یک سال)