حالا میتوانید به مجموعه ارزشمندی از سخنرانیهای علمی ریچارد فاینمن به صورت رایگان گوش کنید

امروز مطلع شدم که سخنرانیهای ریچارد فاینمن بین سال ۱۹۶۱ و ۱۹۶۴ به صورت یک مجموعه ارزشمند و بیهمتا آنلاین شده است. برای منی که علاقهمند آماتور فیزیک هستم، گوش کردن به دقایقی از آن و حتی شنیدن لحن صحبتهای شورانگیز او، احساسبرانگیز است، چه برسد به کسانی که زمینه تحصیلی و تحقیقیشان این است.
دارم تصور میکنم که چه تلاش هدفمند و الهامبخشی برای ایجاد این مجموعه صورت گرفته.
نخست اینکه آنها ارزش استادان برجسته خود را درک میکنند و مثل ما بیمهری با آنها را برنمیتابند.
در این یک و نیم دههای که مینویسم بارها در مقابل نظم و تلاش فرنگیها را برای آرشیو و مستند کردن تاریخ، شگفتزده شدهام. برعکس ما که با اتمام ریاست هر مقام مسئولی، شاهد نیست شدن کل یادگارهای ما میشویم و خود ما هم معمولا تلاشی برای حفظ میراثهای فرهنگی حتی خانوادگی خود انجام نمیدهیم.
سخنرانیها فاینمن را کلتک Caltech به صورت نوارهای یک چهارم اینجی حلقهای داشت که فرمتی فراموششده هستند. در سال ۲۰۱۰ یک علاقهمند کل آنها را با کفیت خوبی دیجیتال کرد. حجم هر سخنرانی در این تبدیل به ۲ گیگ رسید.
اما پیدا بود که برای انتشار آنها باید فایلها به صوت بهینهتری فشرده میشدند که همین کار به تازگی انجام شده. البته برای رعایت امانتداری هیچ ویرایش و یا اصلاح کیفیت صدایی صورت نگرفت.
مطالب ضبط شده خارج از سخنرانیها، از جمله بحثهای بین فاینمن و دانشآموزان و یا همکارانش، که قبلاً منتشر نشده بود، در اینجا حفظ شده.
همچنین سه سخنرانی کامل که قبلاً در خارج از کلتک هرگز شنیده نشده بود، از جمله دو سخنرانی در مورد مکانیک کوانتومی فاینمن در سال ۱۹۶۴، نیز در همین سایت گنجانده شده.
بسیاری از بحثهای “بعد از سخنرانی” بین فاینمن و شاگردانش، که بسیاری از آنها سرگرمکننده و آموزنده است، الان برای همه قابل دسترسی شده. شاید روزی در ایران به صرافت افتاد که ترجمههایی از این سخنرانیها انجام دهد و شاید هم اساتیدی که هنوز انگیزه برایشان باقی مانده از این سخنرانیها استفاده کردند.
سخنرانی شماره ۳۰ ، که در ۲۰ فوریه ۱۹۶۲ انجام شد، از نظر تاریخی بسیار جالب است: فاینمن شروع سخنرانی را ۶ دقیقه به تاخیر انداخته بود زیرا در همان روز جان گلن به عنوان اولین آمریکایی (و دومین مرد، پس از یوری گاگارین) به فضا رفته و در مدار چرخیده بود و فاینمن در حال صحبت در این مورد شنیده میشود. در پس زمینه میتوانید صدای هیجانانگیز دانشآموزان را که نگران بازگشت امن گلن هستند، بشنوید.
فاینمن سخنرانی خود را آغاز میکند، «آقای گلن در مدار است و احتمالاً در طول این سخنرانی پایین میآید. باید ببینیم آیا در این موردخبری دریافت میکنیم یا نه.»
این تلاش مقدس را مقایسه کنید که با آنچه این روزها یک شرکت بیذوق در تبلیغاتش انجام داد. ما ایرانیها هم شایستگی داشتیم که به صورت آزاد و رایگان به متن سخنرانیهای اساتید برجسته گوش کنیم. کاری که البته در یک برهه داشت باب میشد، اما بعد کمرنگ شد. هنوز هم علیرغم همه بیمهریها، «اندک شرری هست هنوز، مانده خاکستر گرمی.»