متاستاز مغزی چیست؟ چه تومورهایی بیشتر به مغز متاستاز می‌دهند و چطور تشخیص داده می‌شوند؟
متاستاز‌های مغزی Brain metastases زمانی اتفاق می‌افتند که سلول‌های سرطانی از محل اصلی خود به مغز گسترش می‌یابند. هر سرطانی می‌تواند به مغز سرایت کند، اما انواعی که بیشترین احتمال ایجاد متاستاز مغزی را دارند عبارتند از ریه، سینه، روده بزرگ، کلیه و ملانوم.
متاستاز‌های مغزی ممکن است یک تومور یا بسیاری از تومور‌ها را در مغز تشکیل دهند. همانطور که تومور‌های متاستاتیک مغز رشد می‌کنند، باعث ایجاد فشار بر روی بافت مغز و تغییر عملکرد آن می‌شوند. این باعث علائم و نشانه‌هایی مانند سردرد، تغییرات شخصیتی، از دست دادن حافظه و تشنج می‌شود.
درمان افرادی که سرطان آنها به مغز سرایت کرده است ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی، ایمونوتراپی یا ترکیبی از درمان‌ها باشد. درمان‌های دیگری ممکن است در شرایط خاص توصیه شود. درمان اغلب بر کاهش درد و علائم ناشی از سرطان متمرکز است.
علائم
علائم و نشانه‌های ناشی از متاستاز‌های مغزی می‌تواند بر اساس محل، اندازه و سرعت رشد تومور‌های متاستاتیک متفاوت باشد.
علائم و نشانه‌های متاستاز مغزی عبارتند از:
- سردرد، گاهی همراه با استفراغ یا حالت تهوع
- تغییرات ذهنی، مانند افزایش مشکلات حافظه
- تشنج
- ضعف یا بی‌حسی در یک طرف بدن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر علائم و نشانه‌های مداومی دارید که نگران شما هستند، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. اگر در گذشته برای سرطان درمان شده‌اید، سابقه پزشکی خود را به پزشک خود اطلاع دهید.
علل
متاستاز‌های مغزی زمانی اتفاق می‌افتند که سلول‌های سرطانی از محل اصلی خود جدا می‌شوند. سلول‌ها ممکن است از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی حرکت کنند و به مغز گسترش یابند (متاستاز) جایی که شروع به تکثیر می‌کنند.
سرطان متاستاتیکی که از محل اصلی خود منتشر می‌شود به نام سرطان اولیه شناخته می‌شود. به عنوان مثال، سرطانی که از پستان به مغز گسترش یافته است، سرطان سینه متاستاتیک نامیده می‌شود، نه سرطان مغز.
عوامل خطر
هر نوع سرطانی می‌تواند به مغز سرایت کند، اما برخی از انواع سرطان به احتمال زیاد باعث متاستاز مغزی می‌شوند، از جمله:
- سرطان ریه
- سرطان پستان
- سرطان روده بزرگ
- سرطان کلیه
- ملانوما
تشخیص
اگر مشکوک به متاستاز مغزی هستید، پزشک ممکن است تعدادی آزمایش و روش را توصیه کند.
- یک معاینه عصبی معاینه عصبی ممکن است شامل بررسی بینایی، شنوایی، تعادل، هماهنگی، قدرت و رفلکس‌های شما باشد. مشکل در یک یا چند ناحیه ممکن است سرنخ‌هایی در مورد بخشی از مغز شما که ممکن است تحت تاثیر تومور مغزی قرار گرفته باشد ارائه دهد.
- تست‌های تصویربرداری تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) معمولا برای کمک به تشخیص متاستاز مغز استفاده می‌شود. ممکن است در طول مطالعه MRI، رنگ از طریق ورید بازوی شما تزریق شود.
تعدادی از تخصصی MRI اجزای اسکن – از جمله کاربردی MRI، پرفیوژن MRI و طیف سنجی رزونانس مغناطیسی – ممکن است کمک به دکتر خود ارزیابی تومور و برنامه درمانی.
سایر آزمایشات تصویربرداری ممکن است شامل توموگرافی کامپیوتری (CT) و توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) باشد. به عنوان مثال، اگر تومور اولیه‌ای که باعث متاستاز مغز شما می‌شود ناشناخته باشد، ممکن است برای بررسی سرطان ریه سی تی اسکن قفسه سینه انجام دهید.
- جمع‌آوری و آزمایش نمونه بافت غیر طبیعی (بیوپسی). بیوپسی را می‌توان به عنوان بخشی از عمل برداشتن تومور مغزی یا با استفاده از سوزن انجام داد.
نمونه بیوپسی سپس زیر میکروسکوپ مشاهده می‌شود تا مشخص شود که آیا سرطانی (بدخیم) یا غیرسرطانی (خوش خیم) است و اینکه آیا سلول‌ها سرطان متاستاتیک هستند یا از یک تومور اولیه. این اطلاعات برای ایجاد تشخیص و پیش آگهی و راهنمایی درمان حیاتی است.
درمان
درمان متاستاز‌های مغزی می‌تواند به کاهش علائم، کند کردن رشد تومور و افزایش عمر کمک کند. حتی با درمان موفقیت‌آمیز، متاستاز‌های مغزی اغلب عود می‌کنند، بنابراین پزشک شما پیگیری دقیق را پس از درمان توصیه می‌کند.
گزینه‌های درمانی برای افراد مبتلا به متاستاز مغزی اغلب شامل دارو، جراحی، رادیوسرجری استریوتاکتیک، پرتودرمانی کل مغز یا ترکیبی از این موارد است. در شرایط خاص، تیم درمانی شما ممکن است درمان دارویی را برای متاستاز‌های مغزی در نظر بگیرد.
بهترین روش درمانی برای شما به نوع، اندازه، تعداد و محل تومور‌ها و همچنین علائم و نشانه‌ها، سلامت کلی و ترجیحات شما بستگی دارد. با پزشک خود در مورد اهداف خود از درمان صحبت کنید.
دارو‌هایی برای کنترل علائم
دارو‌ها می‌توانند به کنترل علائم و نشانه‌های متاستاز‌های مغزی کمک کنند و شما را راحت‌تر کنند. گزینه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دارو‌های استروئیدی کورتیکواستروئید‌ها با دوز بالا ممکن است برای کاهش تورم در اطراف متاستاز‌های مغزی به منظور کاهش علائم و نشانه‌ها استفاده شوند.
- دارو‌های ضد تشنج. اگر تشنج را تجربه کردید، پزشک ممکن است دارو را برای جلوگیری از تشنج‌های اضافی توصیه کند.
عمل جراحی
اگر جراحی یک گزینه برای شما باشد و متاستاز‌های مغزی شما در مکان‌هایی قرار داشته باشند که آنها را برای عمل در دسترس قرار می‌دهد، جراح شما تلاش می‌کند تا حد امکان سرطان را حذف کند. حتی برداشتن بخشی از تومور ممکن است به کاهش علائم و نشانه‌های شما کمک کند.
جراحی برای برداشتن متاستاز‌های مغزی خطراتی مانند نقص عصبی، عفونت و خونریزی دارد. سایر خطرات ممکن است به بخشی از مغز شما بستگی داشته باشد که تومور‌های شما در آن قرار دارند.
پرتو درمانی
رادیوسرجری استریوتاکتیک برای متاستاز‌های مغزی کادر گفتگوی پاپ آپ را باز کنید
پرتودرمانی از پرتو‌های پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول‌های تومور استفاده می‌کند. برای متاستاز‌های مغزی، درمان شما ممکن است شامل یک یا هر دو روش پرتودرمانی زیر باشد:
- تابش کل مغز تشعشعات کل مغز به منظور از بین بردن سلول‌های تومور، پرتو به کل مغز اعمال می‌شود. افرادی که تحت تابش کل مغز قرار می‌گیرند معمولاً به 10 تا 15 درمان در طول دو تا سه هفته نیاز دارند.
عوارض جانبی ممکن است شامل خستگی، حالت تهوع و ریزش مو باشد. تابش طولانی مدت کل مغز با زوال شناختی مرتبط است.
- رادیوسرجری استریوتاکتیک با رادیوسرجری استریوتاکتیک (SRS)، هر پرتوی از تشعشع به‌ویژه قدرتمند نیست، اما نقطه‌ای که همه پرتو‌ها به هم می‌رسند – در تومور مغزی – دوز بسیار زیادی از تابش را برای کشتن سلول‌های تومور دریافت می‌کند. SRS معمولاً در یک درمان انجام می‌شود و پزشکان می‌توانند چندین تومور را در یک جلسه درمان کنند.
عوارض جانبی ممکن است شامل حالت تهوع، سردرد، تشنج و سرگیجه یا سرگیجه باشد. تصور می‌شود که خطر زوال شناختی طولانی مدت پس از SRS کمتر از تابش کل مغز باشد.
در سال‌های اخیر، پزشکان و محققان پیشرفت‌های چشمگیری در درک خود از پرتو‌های کل مغز، جراحی پرتو‌های استریوتاکتیک و چگونگی تأثیر این دو روش بر بقا، توانایی شناختی و کیفیت زندگی افراد داشته‌اند. در تصمیم‌گیری برای استفاده از کدام نوع پرتودرمانی، شما و پزشکتان فاکتور‌های زیادی را در نظر می‌گیرید، از جمله درمان‌های دیگری که تحت درمان قرار می‌گیرید و احتمال اینکه بعد از درمان عود سرطان را تجربه کنید.
دارو‌ها
در شرایط خاص، تیم درمانی شما ممکن است دارو‌هایی را برای کنترل متاستاز‌های مغزی شما توصیه کند. اینکه آیا دارو‌ها ممکن است به شما کمک کنند به محل شروع سرطان و وضعیت فردی شما بستگی دارد. گزینه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شیمی درمانی شیمی درمانی از دارو‌ها برای از بین بردن سلول‌های بدن که به سرعت در حال رشد هستند، از جمله سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند.
- دارو‌های درمانی هدفمند درمان‌های دارویی هدفمند بر روی ناهنجاری‌های خاص موجود در سلول‌های سرطانی تمرکز دارند. با مسدود کردن این ناهنجاری‌ها، درمان‌های دارویی هدفمند می‌توانند باعث مرگ سلول‌های سرطانی شوند.
- ایمونوتراپی ایمونوتراپی از سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند. سیستم ایمنی بدن شما که با بیماری مبارزه می‌کند ممکن است به سرطان شما حمله نکند زیرا سلول‌های سرطانی پروتئین‌هایی تولید می‌کنند که به آنها کمک می‌کند از سلول‌های سیستم ایمنی پنهان شوند. ایمونوتراپی با تداخل در این فرآیند کار می‌کند.
توانبخشی بعد از درمان
از آنجا که تومور‌های مغزی می‌توانند در قسمت‌هایی از مغز ایجاد شوند که مهارت‌های حرکتی، گفتار، بینایی و تفکر را کنترل می‌کنند، توانبخشی ممکن است بخشی ضروری از بهبودی باشد. پزشک ممکن است شما را به خدماتی ارجاع دهد که می‌تواند کمک کند:
- فیزیوتراپی می‌تواند به شما کمک کند تا مهارت‌های حرکتی یا قدرت عضلانی از دست رفته را به دست‌آورید.
- کاردرمانی می‌تواند به شما کمک کند پس از تومور مغزی یا سایر بیماری‌ها به فعالیت‌های عادی روزانه خود، از جمله کار، بازگردید.
- گفتار درمانی با متخصصان مشکلات گفتار (آسیب‌شناسان گفتار) در صورت مشکل در تکلم می‌تواند کمک‌کننده باشد.
مراقبت حمایتی (تسکین دهنده).
مراقبت تسکینی یک مراقبت پزشکی تخصصی است که بر تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی تمرکز دارد. متخصصان مراقبت‌های تسکینی با شما، خانواده و پزشکان شما همکاری می‌کنند تا یک لایه حمایتی اضافی که مکمل سایر درمان‌های شما باشد، ارائه دهند.
مراقبت تسکینی توسط تیمی از متخصصان پزشکی، روانشناسی، مراقبت معنوی و مددکاری اجتماعی ارائه می‌شود. این تیم برای کمک به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده‌های آنها کار می‌کند.
مقابله و حمایت
مقابله با متاستاز مغزی به چیزی بیش از تحمل علائم نیاز دارد. همچنین شامل کنار آمدن با این خبر است که سرطان شما فراتر از محل اصلی خود گسترش یافته است.
درمان سرطانی که گسترش یافته است می‌تواند بسیار دشوار باشد. افرادی که دارای یک متاستاز مغزی هستند و تحت درمان موثر قرار می‌گیرند، شانس بیشتری برای بقای طولانی مدت نسبت به افراد مبتلا به تومور‌های متاستاتیک متعدد دارند. پزشک شما تلاش خواهد کرد تا درد شما را به حداقل برساند و عملکرد شما را حفظ کند تا بتوانید به فعالیت‌های روزانه خود ادامه دهید.
هر فردی راه خود را برای مقابله با تشخیص سرطان پیدا می‌کند. تا زمانی که بهترین گزینه را پیدا کنید، سعی کنید:
- در مورد متاستاز مغز به اندازه کافی اطلاعات کسب کنید تا در مورد مراقبت خود تصمیم بگیرید. از پزشک خود در مورد جزئیات سرطان و گزینه‌های درمانی خود بپرسید. در مورد منابع قابل اعتماد اطلاعات بیشتر بپرسید. اگر به تنهایی تحقیق می‌کنید، مکان‌های خوبی برای شروع شامل موسسه ملی سرطان و انجمن سرطان آمریکا می‌شود.
- از محدودیت‌های احتمالی رانندگی آگاه باشید. با پزشک خود در مورد اینکه آیا رانندگی برای شما خوب است یا خیر صحبت کنید، اگر این کاری است که به طور منظم انجام می‌دهید. تصمیم شما ممکن است به این بستگی داشته باشد که آیا معاینه عصبی شما نشان می‌دهد که قضاوت و رفلکس شما خیلی تحت تأثیر قرار نگرفته است یا خیر.
- احساسات خود را بیان کنید. فعالیتی را پیدا کنید که به شما امکان می‌دهد در مورد احساسات خود بنویسید یا درباره آن صحبت کنید، مانند نوشتن در یک مجله، صحبت با یک دوست یا مشاور، یا شرکت در یک گروه پشتیبانی. برای یافتن گروه‌های حمایت از سرطان در منطقه خود، با بخش محلی خود در انجمن سرطان آمریکا تماس بگیرید.
- با بیماری خود کنار بیایید. اگر درمان به کنترل متاستاز‌های مغزی شما کمکی نمی‌کند، شما و خانواده‌تان ممکن است بخواهید با پزشک خود در مورد گزینه‌های مراقبت از پایان زندگی مانند‌آسایشگاه صحبت کنید.
کنار آمدن با این واقعیت که سرطان شما ممکن است دیگر قابل درمان نباشد می‌تواند دشوار باشد. برای برخی افراد، داشتن ایمان قوی یا احساس چیزی بالاتر از خودشان این فرآیند را آسان‌تر می‌کند.
دیگران از کسی که بیماری‌های تهدید‌کننده زندگی را درک می‌کند، مانند یک مددکار اجتماعی پزشکی، یک روانشناس یا یک کشیش، به دنبال مشاوره هستند. بسیاری از مردم همچنین با نوشتن خواسته‌های خود و گفتگو با عزیزان خود اقداماتی را برای اطمینان از شناخته شدن و احترام به آرزو‌های پایان زندگی خود انجام می‌دهند.
