جان استرجس – زندگینامه و فعالیت‌های هنری و سینمایی و فهرست آثار – John Sturgess

تاریخ تولد: ۳ ژانویه ۱۹۱۰ در اوک پارک ایلی‌نوی، آمریکا.

تاریخ مرگ: ۱۸ آگوست ۱۹۹۲ در کالیفرنیا، آمریکا (۸۲ سالگی بر اثر حمله قلبی)

فیلم‌های مهم

روز بد در بلک راک (۱۹۹۵)، جدال در اوکی کورال (۱۹۵۷)، پیر مرد و دریا (۱۹۵۸)، آخرین قطار گان هیل (۱۹۵۹)، هفت دلاور (۱۹۶۰)، فرار بزرگ (۱۹۶۳).

ژانر معمول فیلم‌هایش

وسترن، درام، تریلر، ماجراجویانه، تاریخی، جنگی

چند نکته از زندگی‌اش

• نام اصلی اش جان الیاس استرجس است.
• طی چهار دهه فیلمسازی، از اواسط دهه ۴۰ تا اواسط دهه ۷۰، نزدیک به ۵۰ فیلم سینمایی ساخت.
• یکبار با آویرا کوروساوا ملاقات کرد. کوروساوا به او گفته بود که هفت دلاور- بازسازی استرجس از هفت سامورایی – را دوست داشته و یک شمشیر سامورایی به عنوان هدیه به او داده است. استرجس می‌گفت این پرافتخار ترین لحظه زندگی‌اش بوده است.

همکاران مورد علاقه

استیو مک کوئین (بازیگر هفت دلاور، فرار بزرگ)، جیمز کابرن (بازیگر هفت دلاور، فرار بزرگ)، ارنست بورسگناین، رابرت رلیا (دستیار).

دلایل شهرت

• استعدادیاب خوبی بود؛ استیو مک کوئین، چارلز برانسون، جیمز کابرن همه با حضور در فیلم‌های او ستاره شدند.
• استرجس تبحر خاصی در به ثمر نشاندن درام‌های عظیم و اکشن با حضور شخصیت‌های متفاوت داشت.

‌ مؤلفه‌های سبکی و مضمونی تکرارشونده

گستره عظیم داستان، گروهی از مردان سرسخت که جلوی زور ایستادگی می‌کنند و جان می‌دهند، قاب‌های باز.

جوایز مهم

برنده جایزه بهترین کارگردان سال از سوی تدوینگران سینمای آمریکا (۱۹۷۰)، نامزد اسکار بهترین کارگردانی برای روز بد در بلک راک (۱۹۵۶)، نامزد نخل طلای کن با فیلم روز بد در بلک راک (۱۹۵۵).

چند کلمه که دنیای فیلمساز را می‌سازند

مردانگی.

لقب پیشنهادی

سرگرمی ساز بزرگ.

چند جمله از دیگران درباره او

• رابرت رلیا: «جان استرجس دست کم گرفته شده ترین کارگردان کل تاریخ هالیوود است».
• جان کارپنتر: «جان استرجس یکی از بزرگترین کارگردانان اکشن سینماست. پیشگامی هنرمندانه او در استفاده از قاب باز بی نظیر است. به نظر من، او یکی از قدر ندیده ترین کارگردانان قرن گذشته است. خلاص!»
• کیت فیپس: «اگر چه هفت دلاور جان استرجس و هفت سامورایی کوروساوا را ندارد، اما فیلم بی نهایت سرگرم کننده است که سکانس‌های اکشن آن به لطف نقش آفرینی‌های کاریزماتیک ستارگانش بسیار تاثیرگذار از کار درآمده. استرجس ثابت می‌کند لازم نیست برای سرگرم کردن تماشاگر قید روایت درست و درمان قصه را زد».
• اسکات توبیاس: «فرار بزرگ در بیشتر اوقات شبیه به سکانسی کلاسیک از فیلمی در باب سرقت است که به صورت معکوس فیلمبرداری شده و بیشتر بر روی خروج متمرکز شده تا ورود. تاثیرگذارترین دستاورد استرجس این است که نتیجه گیری دل انگیزی برای فیلمی در نظر گرفته که با جنایات جنگی به پایان می‌رسد».
• اسکات آیمن: «استرجس یکی از بهترین کارگردان آمریکایی برای سر و سامان دادن فیلم‌های اکشن شخصیت محور بود. استرجس جانشین خلف کارگردانان به نام مثل ویکتور فلمینگ و هنری هاتاوی بود. فیلم‌های مثل هفت دلاور و فرار بزرگ بهترین دلیل برای اثبات این ادعا هستند. سوای این‌ها تصاویری از سینماسکوپ استرجس در روز بد در بلک راک شگفت‌انگیز است».

چند حاشیه و جنجال

• هفت دلاور یکی از منابع الهام استیون کینگ برای نگارش پنجمین قسمت از سری رمان‌های برج تاریک بوده است. به همین خاطر کینگ نام روستا در این کتاب را کالا برین استرجس گذاشته است.
• استرجس در سال ۱۹۵۷ قید ساخت فیلم باد وحشی را زد و گفت که بیمار است. فیلم را جرج کیوکر کارگردانی کرد. ربعدها گفتند که ارکستر جز بیماری را بهانه کرده و دلیل ترک پروژه این بوده که فیلم بیشتر به داستان عاشقانه می‌پرداخته تا ماجراهای اکشن و پر افت و خیز، که تخصص استرس بود.
• نام مستعار و کاپیتان جان استرجس بود.

یک سکانس مهم از فیلم‌هایش

در فرار بزرگ زندانی‌ها از بازداشتگاه خارج می‌شوند، هر کدام برای گریز از آلمان وسیله‌ای برای خود دست و پا می‌کنند؛ عده‌ای سوار قطار می‌شوند، یکی دو چرخه گیر می‌آورد و در این میان استیو مک کوئین موتوری به دست می‌آورد تا هم داستان فیلم را پیش ببرد و هم طبق قراردادش فرصت هنرنمایی با موتور سیکلت را پیدا کند. فصل گریز مک کویین با موتور یکی از به یاد ماندنی‌ترین سکانس‌های فرار بزرگ است. با این که مک کویین بسیاری از بخش‌های موتور سواری را خودش انجام داد اما برای فیلمبرداری سکانس بدلکار هم داشت. این سکانس آنقدر در تاریخ سینما مهم هست که وقتی چند سال پیش بدلکار مک کویین در این فصل از دنیا رفت، در بخش درگذشتگان مراسم اسکار – در میان نام بزرگان – یادی هم از او شد.