سندرم رباط کمانی میانی (MALS) چیست و چه علائمی دارد؟
سندرم رباط کمانی میانی (MALS) یا Median arcuate ligament syndrome زمانی اتفاق میافتد که نوار بافتی قوسدار در ناحیه قفسه سینه (رباط کمانی میانی) بر سرخرگی که خون را به اندامهای بالای شکم (شریان سلیاک) میرساند فشار میآورد یا به دام میاندازد.
محل رباط کمانی میانی و شریان سلیاک در افراد مختلف کمی متفاوت است. به طور معمول، رباط از بزرگترین رگ خونی بدن (آئورت) عبور میکند و بدون ایجاد مشکل در بالای شریان سلیاک قرار میگیرد. اما گاهی اوقات ممکن است رباط یا شریان در جای خود قرار نگیرد و باعث ایجاد MALS شود. رباط همچنین ممکن است به شبکه اعصاب اطراف شریان سلیاک (شبکه سلیاک) فشار وارد کند.
MALS ممکن است در هر فردی حتی در کودکان رخ دهد. نامهای دیگر MALS عبارتند از:
- فشردهسازی شریان سلیاک
- سندرم محور سلیاک
- سندرم دانبار
درمان شامل جراحی برای رهاسازی (فشرده شدن) رباط و بازگرداندن جریان خون از طریق شریان است.
علائم
اغلب، فشردهسازی شریان سلیاک هیچ علامتی ایجاد نمیکند.
با این حال، مبتلایان به MALS میتوانند معده درد طولانی مدت (مزمن) داشته باشند. علائم و نشانههای MALS عبارتند از:
- درد در ناحیه میانی بالای معده، که ممکن است با خم شدن به جلو از بین برود
- درد معده بعد از غذا خوردن، ورزش یا تغییر وضعیت بدن
- ترس از خوردن غذا به دلیل درد، که منجر به کاهش وزن قابل توجه میشود – معمولاً بیش از 20 پوند (9.1 کیلوگرم)
- نفخ
- تهوع و استفراغ
- اسهال
پزشک شما ممکن است هنگام گوش دادن به ناحیه بالای معده با گوشی پزشکی صدای غیر طبیعی به نام بروت بشنود. صدا زمانی ایجاد میشود که یک رگ خونی مسدود یا باریک شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
دلایل مختلفی برای درد معده وجود دارد. اگر درد معده دارید که با وجود مراقبتهای خانگی ادامه دارد، با پزشک خود تماس بگیرید. برای تعیین علت خاص به معاینه فیزیکی و آزمایشات کامل نیاز دارید.
اگر درد معده شما شدید است و فعالیت یا حرکت آن را بدتر میکند، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. اگر درد معده شما با علائم و نشانههای دیگر از جمله:
- مدفوع خونی
- تب
- حالت تهوع و استفراغی که از بین نمیرود
- حساسیت شدید هنگام لمس ناحیه شکم
- تورم ناحیه شکم
- زردی پوست یا سفیدی چشم (یرقان)
گاهی اوقات درد بالای معده را میتوان با درد قفسه سینه اشتباه گرفت. اگر درد قفسه سینه یا بالای معده با یا بدون هر یک از علائم زیر دارید که ممکن است نشانه حمله قلبی باشد، کمک اضطراری دریافت کنید یا با 911 تماس بگیرید.
- فشار، پری یا سفتی در قفسه سینه شما
- درد لهکننده یا شدید که به فک، گردن، شانهها و یک یا هر دو بازو گسترش مییابد
- دردی که بیش از چند دقیقه طول بکشد یا با فعالیت بدتر شود
- عرق سرد
- سرگیجه یا ضعف
- حالت تهوع یا استفراغ
- تنگی نفس
علل
پزشکان دقیقاً مطمئن نیستند که چه چیزی باعث سندرم رباط کمانی میانی میشود. علل و تشخیص MALS موضوع بحث و جدل بوده است. علائم و نشانهها ممکن است به دلیل کمبود جریان خون از طریق شریان سلیاک، یا فشرده شدن بر روی اعصاب (عصبی) گانگلیون سلیاک باشد که باعث درد میشود.
عوامل خطر
از آنجایی که علت MALS به خوبی شناخته نشده است، عوامل خطر این سندرم نامشخص است. MALS در کودکان، حتی دوقلوها، دیده شده است، که ممکن است به این معنی باشد که ژنتیک در آن نقش دارد.
برخی از افراد پس از جراحی لوزالمعده و صدمات بلانت در ناحیه فوقانی معده دچار MALS شدهاند.
عوارض
عوارض MALS شامل درد طولانی مدت، به خصوص بعد از غذا است که میتواند منجر به ترس از غذا خوردن و کاهش وزن قابل توجه شود. درد و افسردگی یا اضطراب مرتبط با آن میتواند بر کیفیت زندگی شما تأثیر زیادی بگذارد. از آنجایی که علائم MALS ممکن است مبهم و شبیه سایر شرایط باشد، تشخیص دقیق ممکن است کمی طول بکشد.
تشخیص
آزمایش خاصی برای تشخیص MALS وجود ندارد. پزشک شما را به دقت معاینه میکند و در مورد علائم و سابقه سلامتی شما سوال میپرسد. معاینه فیزیکی اغلب در افراد مبتلا به MALS طبیعی است. آزمایش خون و تصویربرداری به پزشک کمک میکند تا سایر علل درد معده را رد کند.
آزمایشهایی که برای رد سایر شرایط و تشخیص MALS استفاده میشوند ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایشات خون آزمایش خون جامع برای بررسی مشکلات کبد، پانکراس، کلیهها و سایر قسمتهای بدن انجام میشود. شمارش کامل سلولهای خونی سطح گلبولهای سفید و قرمز خون شما را نشان میدهد. بالا بودن تعداد گلبولهای سفید خون میتواند به معنای ابتلا به عفونت باشد.
- سونوگرافی شکم شما این آزمایش غیرتهاجمی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تعیین چگونگی جریان خون در رگهای خونی شما استفاده میکند. این میتواند نشان دهد که آیا شریان سلیاک فشرده شده است، به خصوص هنگام تنفس عمیق.
- آندوسکوپی فوقانی این روش که ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپی (EGD) نیز نامیده میشود، برای مشاهده مری، معده و قسمت فوقانی روده کوچک (اثنی عشر) انجام میشود. در طول EGD، پزشک به آرامی یک لوله بلند و انعطافپذیر با یک دوربین در انتهای آن (اندوسکوپ) را پس از استفاده از داروهای بیحسکننده به سمت پایین گلو هدایت میکند. در صورت نیاز، پزشک میتواند نمونههای بافتی (بیوپسی) را در طول این روش بگیرد.
- مطالعات تخلیه معده فشردهسازی شریان سلیاک میتواند سرعت تخلیه معده را کاهش دهد. مطالعات تخلیه معده برای تعیین سرعت تخلیه محتویات معده انجام میشود. تخلیه آهسته یا تاخیری معده ممکن است ناشی از سایر شرایط پزشکی باشد.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI). MRI با استفاده از آهن ربا قوی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از منطقه بدن مورد مطالعه قرار. گاهی اوقات، رنگ به رگ خونی تزریق میشود تا به وضوح نشان دهد که چگونه خون در شریانها و وریدهای شما حرکت میکند (آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی).
- توموگرافی کامپیوتری (CT) شکم. سی تی از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر سه بعدی از ناحیه بدن مورد بررسی استفاده میکند. سی تی اسکن شکم میتواند نشان دهد که آیا شریان سلیاک باریک یا مسدود شده است. اگر تشخیص است هنوز مشخص نیست بعد از دیگر آزمایشات تصویربرداری انجام میشود، دکتر شما ممکن است یک رنگ به یک رگ خونی به جریان خون برجسته در شریانها و وریدها (شما تزریق CT آنژیوگرافی).
درمان
جراحی تنها گزینه درمانی برای MALS است. رایجترین روش، آزادسازی رباط کمانی میانی یا رفع فشار رباط کمانی میانی نام دارد. معمولاً به عنوان یک جراحی باز انجام میشود، اما گاهی اوقات میتواند به عنوان یک روش کم تهاجمی (لاپاروسکوپی یا رباتیک) انجام شود.
در حالی که تحت بیهوشی عمومی هستید، جراح رباط کمانی میانی و شبکه اعصاب ناحیه معده (شبکه سلیاک) را تقسیم میکند. انجام این کار فضای بیشتری برای شریان فراهم میکند، جریان خون را بازیابی میکند و فشار روی اعصاب را کاهش میدهد.
برخی از افراد مبتلا به MALS ممکن است به جراحی باز برای ترمیم یا جایگزینی شریان سلیاک مسدود شده و بازیابی کامل جریان خون (رواسکولاریزاسیون) نیاز داشته باشند.
اگر جراحی رهاسازی MALS داشته باشید، معمولاً دو تا سه روز در بیمارستان میمانید. حدود یک ماه پس از جراحی برای تایید اینکه جریان خون از طریق شریان سلیاک به طور کامل بازیابی شده است، نیاز به سونوگرافی دارید. چندین مطالعه نشان دادهاند که جراحی برای آزادسازی رباط کمانی میانی، حتی در کودکان مبتلا به MALS، ایمن است. اغلب منجر به تسکین فوری درد میشود و کیفیت زندگی فرد را بهبود میبخشد.
شیوه زندگی و درمانهای خانگی
درد و استرس اغلب در یک چرخه اتفاق میافتد. درد میتواند باعث ایجاد احساس استرس در شما شود و استرس میتواند درد را بدتر کند. درد MALS ممکن است خوردن، ورزش، خواب و انجام کارهای روزمره را دشوار کند. تکنیکهای تمدد اعصاب، مانند تنفس عمیق و مدیتیشن، ممکن است درد را کاهش داده و سلامت روان شما را تقویت کند.
مقابله و حمایت
زندگی با MALS ممکن است شما را غمگین، مضطرب یا افسرده کند. چالش تشخیص دقیق – و انجام آزمایشهای پزشکی بسیار – ممکن است طاقتفرسا باشد. به اشتراک گذاشتن افکار و احساسات خود با دیگرانی که تجربیات مشابهی دارند ممکن است مفید باشد. یک گروه حمایتی میتواند حمایت عاطفی را ارائه کند و به شما کمک کند تا در مورد مهارتهای مقابلهای جدید بیاموزید. بنیاد ملی MALS اطلاعات و ارتباطاتی را برای افراد مبتلا به سندرم رباط کمانی میانی فراهم میکند. یا از پزشک، کلینیک یا بیمارستان خود بپرسید که آیا میتوانند یک گروه پشتیبانی را در منطقه شما توصیه کنند.
آماده شدن برای ویزیت پزشکی
اگر فکر میکنید معده درد دارید که از بین نمیرود، یا فکر میکنید ممکن است به سندرم رباط کمانی میانی مبتلا باشید، مهم است که با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. اگر سندرم رباط کمانی میانی زود تشخیص داده شود، درمان ممکن است موثرتر باشد.
قرار ملاقات با پزشک میتواند مختصر باشد و اغلب موارد زیادی برای بحث وجود دارد. بنابراین ایده خوبی است که به درستی برای قرار ملاقات خود آماده باشید. نوشتن لیست سوالات یا نگرانیهای خود یکی از اقداماتی است که میتوانید برای آماده شدن برای ویزیت پزشک خود انجام دهید.
آنچه شما میتوانید انجام دهید
- از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. هنگامی که قرار ملاقات میگذارید، حتماً از قبل بپرسید که آیا کاری وجود دارد که باید انجام دهید، مثلاً برای چند ساعت چیزی ننوشید یا چیزی نخورید. اگر پزشکتان آزمایش خون یا تصویربرداری را تجویز کند، ممکن است لازم باشد این کار را انجام دهید.
- تمام علائم خود را بنویسید، از جمله علائمی که به نظر میرسد بیارتباط با سندرم رباط کمانی میانی باشد.
- اطلاعات شخصی کلیدی را یادداشت کنید، از جمله هرگونه سابقه خانوادگی بیماری قلبی، سکته مغزی، فشار خون بالا، لخته شدن خون، و هرگونه استرس عمده یا تغییرات اخیر زندگی.
- فهرستی از تمام داروها، ویتامینها یا مکملهایی که مصرف میکنید تهیه کنید.
- در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را همراه داشته باشید. گاهی اوقات درک و به خاطر سپردن تمام اطلاعات دریافتی در یک قرار کاری دشوار است. شخصی که با شما همراه میشود ممکن است چیزی را به خاطر بیاورد که از دست دادهاید یا فراموش کردهاید.
- سوالاتی را بنویسید تا از پزشک خود بپرسید.
در صورت تمام شدن زمان، سؤالات خود را از مهمترین تا کم اهمیتترین فهرست کنید. برای سندرم رباط کمانی میانی، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:
- چه چیزی احتمالاً باعث علائم یا وضعیت من میشود؟
- دلایل احتمالی دیگر برای علائم یا وضعیت من چیست؟
- به چه نوع آزمایشاتی نیاز خواهم داشت؟
- مناسبترین درمان چیست؟
- سطح مناسب فعالیت بدنی چقدر است؟
- جایگزینهای رویکرد اولیهای که پیشنهاد میکنید چیست؟
- من شرایط سلامتی دیگری دارم. چگونه میتوانم آنها را با هم مدیریت کنم؟
- آیا محدودیتی وجود دارد که باید رعایت کنم؟
- آیا بروشور یا مواد چاپی دیگری وجود دارد که بتوانم با خود به خانه ببرم؟ بازدید از چه وب سایتهایی را توصیه میکنید؟
از پرسیدن سؤالات اضافی از پزشک در طول ملاقات خود دریغ نکنید.
از پزشک خود چه انتظاری دارید
پزشک شما احتمالاً تعدادی سوال از شما میپرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها ممکن است باعث صرفه جویی در زمان برای رفع نگرانیهایی شود که میخواهید زمان بیشتری را صرف آن کنید. پزشک شما ممکن است بپرسد:
- اولین بار چه زمانی علائم را شروع کردید؟
- آیا همیشه علائم دارید یا میآیند و میروند؟
- شدت درد شما چقدر است؟
- به نظر میرسد چه چیزی علائم شما را بهتر میکند؟
- چه چیزی علائم شما را بدتر میکند؟