سرطان دهان چه علائمی دارد و چرا ایجاد می‌شود؟

سرطان دهان به سرطانی اطلاق می‌شود که در هر یک از قسمت‌های تشکیل دهنده دهان (حفره دهان) ایجاد می‌شود. سرطان دهان می‌تواند در موارد زیر رخ دهد:

• لب
• لثه
• زبان
• پوشش داخلی گونه‌ها
• سقف دهان
• کف دهان (زیر زبان)

سرطانی که در داخل دهان ایجاد می‌شود گاهی سرطان دهان یا سرطان حفره دهان نامیده می‌شود.

سرطان دهان یکی از چندین نوع سرطان است که در دسته‌ای به نام سرطان‌های سر و گردن دسته‌بندی می‌شوند. سرطان دهان و سایر سرطان‌های سر و گردن اغلب به طور مشابه درمان می‌شوند.

علائم

علائم و نشانه‌های سرطان دهان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• زخم لب یا دهان که خوب نمی‌شود
• یک لکه سفید یا قرمز در داخل دهان شما
• لق شدن دندان‌ها
• رشد یا توده در داخل دهان شما
• درد دهان
• گوش درد
• بلع دشوار یا دردناک

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر علائم و نشانه‌های مداومی دارید که شما را آزار می‌دهد و بیش از دو هفته طول می‌کشد، با پزشک یا دندانپزشک خود قرار ملاقات بگذارید. پزشک شما احتمالاً ابتدا سایر علل شایع‌تر علائم و نشانه‌های شما را بررسی می‌کند، مانند عفونت.

علل

سرطان‌های دهان زمانی شکل می‌گیرند که سلول‌های لب یا دهان تغییراتی (جهش) در DNA خود ایجاد می‌کنند. DNA سلول حاوی دستورالعمل‌هایی است که به سلول می‌گوید چه کاری انجام دهد. تغییرات جهش‌ها به سلول‌ها می‌گوید زمانی که سلول‌های سالم می‌میرند به رشد و تقسیم خود ادامه دهند. تجمع سلول‌های سرطانی غیرطبیعی دهان می‌تواند تومور ایجاد کند. با گذشت زمان ممکن است در داخل دهان و در سایر نواحی سر و گردن یا سایر قسمت‌های بدن پخش شوند.

سرطان‌های دهان معمولاً در سلول‌های صاف و نازک (سلول‌های سنگفرشی) که لب‌ها و داخل دهان شما را پوشانده‌اند، شروع می‌شود. اکثر سرطان‌های دهان، کارسینوم سلول سنگفرشی هستند.

مشخص نیست که چه چیزی باعث جهش در سلول‌های سنگفرشی می‌شود که منجر به سرطان دهان می‌شود. اما پزشکان عواملی را شناسایی کرده‌اند که ممکن است خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهد.

عوامل خطر

عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهند عبارتند از:

• استفاده از تنباکو از هر نوع، از جمله سیگار، سیگار برگ، پیپ، تنباکوی جویدنی و انفیه و غیره
• مصرف زیاد الکل
• قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید به لب‌های شما
• یک ویروس مقاربتی به نام ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
• یک سیستم ایمنی ضعیف

پیشگیری

هیچ راه اثبات شده‌ای برای پیشگیری از سرطان دهان وجود ندارد. با این حال، می‌توانید خطر ابتلا به سرطان دهان را کاهش دهید اگر:

• مصرف تنباکو را متوقف کنید یا شروع نکنید. اگر از تنباکو استفاده می‌کنید، آن را متوقف کنید. اگر از تنباکو استفاده نمی‌کنید، شروع نکنید. استفاده از تنباکو، چه دودی یا جویده شده، سلول‌های دهان شما را در معرض مواد شیمیایی خطرناک سرطان‌زا قرار می‌دهد.
• الکل را فقط در حد اعتدال بنوشید. مصرف بیش از حد مزمن الکل می‌تواند سلول‌های دهان شما را تحریک کند و آن‌ها را در برابر سرطان دهان آسیب‌پذیر کند. اگر می‌خواهید الکل بنوشید، این کار را در حد اعتدال انجام دهید. برای بزرگسالان سالم، این به معنای روزانه یک نوشیدنی برای زنان در تمام سنین و مردان بالای 65 سال و حداکثر دو نوشیدنی در روز برای مردان 65 سال و کمتر است.
• از قرار گرفتن بیش از حد لب‌های خود در معرض نور خورشید خودداری کنید. در صورت امکان با قرار گرفتن در سایه از پوست لب‌های خود در برابر نور خورشید محافظت کنید. یک کلاه لبه پهن بپوشید که به طور موثر کل صورت شما از جمله دهان شما را سایه می‌اندازد. از یک محصول ضد آفتاب لب به عنوان بخشی از رژیم روتین محافظت در برابر آفتاب استفاده کنید.
• به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. به عنوان بخشی از یک معاینه معمول دندانپزشکی، از دندانپزشک خود بخواهید که کل دهان شما را از نظر نواحی غیر طبیعی که ممکن است نشان دهنده سرطان دهان یا تغییرات پیش سرطانی باشد، بررسی کند.

تشخیص

آزمایش‌ها و روش‌های مورد استفاده برای تشخیص سرطان دهان عبارتند از:

• معاینه بدنی. پزشک یا دندانپزشک شما لب‌ها و دهان شما را معاینه می‌کند تا ناهنجاری‌ها – نواحی تحریک‌کننده مانند زخم‌ها و لکه‌های سفید (لکوپلاکیا) را بررسی کند.
• برداشتن بافت برای آزمایش (بیوپسی). اگر ناحیه مشکوکی پیدا شود، پزشک یا دندانپزشک شما ممکن است نمونه‌ای از سلول‌ها را برای آزمایش آزمایشگاهی در روشی به نام بیوپسی خارج کند. پزشک ممکن است از یک ابزار برش برای بریدن نمونه‌ای از بافت استفاده کند یا از یک سوزن برای برداشتن نمونه استفاده کند. در آزمایشگاه، سلول‌ها از نظر سرطان یا تغییرات پیش سرطانی که نشان دهنده خطر ابتلا به سرطان در آینده است، تجزیه و تحلیل می‌شوند.

تعیین وسعت سرطان

هنگامی که سرطان دهان تشخیص داده شد، پزشک برای تعیین میزان (مرحله) سرطان شما کار می‌کند. آزمایش‌های مرحله‌بندی سرطان دهان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• یک دوربین کوچک برای بررسی گلو. در طی روشی به نام آندوسکوپی، پزشک ممکن است یک دوربین کوچک و انعطاف‌پذیر مجهز به نور را در گلوی شما قرار دهد تا نشانه‌هایی مبنی بر گسترش سرطان به خارج از دهان شما را جستجو کند.
• تست‌های تصویربرداری انواع آزمایشات تصویربرداری ممکن است به تعیین اینکه آیا سرطان به خارج از دهان شما گسترش یافته است یا خیر کمک کند. آزمایشات تصویربرداری ممکن است شامل اسکن اشعه ایکس، CT، MRI و توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) و غیره باشد. همه به هر تست نیاز ندارند. پزشک شما تعیین می‌کند که کدام آزمایش بر اساس شرایط شما مناسب است.

مراحل سرطان دهان با استفاده از اعداد رومی I تا IV نشان داده می‌شود. یک مرحله پایین‌تر، مانند مرحله I، نشان دهنده یک سرطان کوچکتر محدود به یک ناحیه است. مرحله بالاتر، مانند مرحله IV، نشان دهنده سرطان بزرگتر است، یا اینکه سرطان به نواحی دیگر سر یا گردن یا سایر نواحی بدن گسترش یافته است. مرحله سرطان به پزشک کمک می‌کند تا گزینه‌های درمانی شما را تعیین کند.

درمان

درمان سرطان دهان به محل و مرحله سرطان و همچنین سلامت کلی و ترجیحات شخصی شما بستگی دارد. شما ممکن است فقط یک نوع درمان داشته باشید یا ممکن است ترکیبی از درمان‌های سرطان را انجام دهید. گزینه‌های درمانی شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی است. گزینه‌های خود را با پزشک خود در میان بگذارید.

عمل جراحی

جراحی برای سرطان دهان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• جراحی برای برداشتن تومور. جراح شما ممکن است تومور و حاشیه‌ای از بافت سالمی را که اطراف آن را احاطه کرده است جدا کند تا اطمینان حاصل شود که تمام سلول‌های سرطانی برداشته شده‌اند. سرطان‌های کوچکتر ممکن است از طریق جراحی جزئی برداشته شوند. تومور‌های بزرگتر ممکن است به روش‌های گسترده‌تری نیاز داشته باشند. به عنوان مثال، برداشتن یک تومور بزرگتر ممکن است شامل برداشتن بخشی از استخوان فک یا بخشی از زبان شما باشد.
• جراحی برای حذف سرطانی که به گردن گسترش یافته است. اگر سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی گردن شما گسترش یافته باشند یا اگر بر اساس اندازه یا عمق سرطان شما خطر زیادی وجود دارد که این اتفاق افتاده باشد، جراح ممکن است روشی را برای برداشتن غدد لنفاوی و بافت‌های مرتبط در گردن (گردن) توصیه کند. تشریح). تشریح گردن، سلول‌های سرطانی را که ممکن است به غدد لنفاوی شما گسترش یافته باشد، حذف می‌کند. همچنین برای تعیین اینکه آیا بعد از جراحی به درمان اضافی نیاز دارید یا خیر مفید است.
• جراحی برای بازسازی دهان. پس از جراحی برای برداشتن سرطان، جراح شما ممکن است جراحی ترمیمی را برای بازسازی دهان توصیه کند تا به شما کمک کند توانایی صحبت کردن و غذا خوردن را دوباره به دست‌آورید. جراح شما ممکن است پیوند پوست، ماهیچه یا استخوان را از سایر قسمت‌های بدن شما پیوند بزند تا دهان شما را بازسازی کند. همچنین ممکن است از ایمپلنت‌های دندانی برای جایگزینی دندان‌های طبیعی شما استفاده شود.

جراحی خطر خونریزی و عفونت را به همراه دارد. جراحی سرطان دهان اغلب بر ظاهر شما و همچنین توانایی شما در صحبت کردن، خوردن و بلعیدن تأثیر می‌گذارد.

ممکن است به یک لوله برای کمک به خوردن، نوشیدن و مصرف دارو نیاز داشته باشید. برای استفاده کوتاه مدت، لوله ممکن است از طریق بینی و داخل معده شما وارد شود. در دراز مدت، ممکن است یک لوله از طریق پوست شما وارد معده شود.

پزشک ممکن است شما را به متخصصانی ارجاع دهد که می‌توانند به شما در مقابله با این تغییرات کمک کنند.

پرتو درمانی

پرتودرمانی از پرتو‌های پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. پرتودرمانی اغلب از دستگاهی خارج از بدن شما انجام می‌شود (تابش پرتو خارجی)، اگرچه می‌تواند از دانه‌ها و سیم‌های رادیواکتیو که در نزدیکی سرطان شما قرار گرفته‌اند نیز باشد (براکی تراپی).

پرتودرمانی اغلب بعد از جراحی استفاده می‌شود. اما گاهی اوقات اگر سرطان دهان در مراحل اولیه دارید، ممکن است به تنهایی استفاده شود. در شرایط دیگر، پرتودرمانی ممکن است با شیمی درمانی ترکیب شود. این ترکیب اثربخشی پرتودرمانی را افزایش می‌دهد، اما عوارض جانبی را نیز افزایش می‌دهد. در موارد سرطان پیشرفته دهان، پرتودرمانی ممکن است به تسکین علائم و نشانه‌های ناشی از سرطان، مانند درد کمک کند.

عوارض جانبی پرتودرمانی برای دهان شما ممکن است شامل خشکی دهان، پوسیدگی دندان و آسیب به استخوان فک شما باشد.

پزشک به شما توصیه می‌کند که قبل از شروع پرتودرمانی به دندانپزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که دندان‌های شما تا حد امکان سالم هستند. هر دندان ناسالمی ممکن است نیاز به درمان یا برداشتن داشته باشد. دندانپزشک همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید که چگونه در طول و بعد از پرتودرمانی به بهترین نحو از دندان‌های خود مراقبت کنید تا خطر عوارض را کاهش دهید.

شیمی درمانی

شیمی درمانی درمانی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. دارو‌های شیمی درمانی را می‌توان به تنهایی، همراه با سایر دارو‌های شیمی درمانی یا در ترکیب با سایر درمان‌های سرطان تجویز کرد. شیمی درمانی ممکن است اثربخشی پرتودرمانی را افزایش دهد، بنابراین این دو اغلب با هم ترکیب می‌شوند.

عوارض جانبی شیمی درمانی به دارو‌هایی که دریافت می‌کنید بستگی دارد. عوارض جانبی شایع عبارتند از تهوع، استفراغ و ریزش مو. از پزشک خود بپرسید که چه عوارض جانبی احتمالی برای دارو‌های شیمی درمانی دریافت خواهید کرد.

درمان دارویی هدفمند

دارو‌های هدفمند سرطان دهان را با تغییر جنبه‌های خاصی از سلول‌های سرطانی که به رشد آن‌ها کمک می‌کند، درمان می‌کنند. دارو‌های هدفمند را می‌توان به تنهایی یا همراه با شیمی درمانی یا پرتودرمانی استفاده کرد.

Cetuximab (Erbitux) یک درمان هدفمند است که برای درمان سرطان دهان در شرایط خاص استفاده می‌شود. Cetuximab عمل پروتئینی را که در بسیاری از انواع سلول‌های سالم یافت می‌شود، متوقف می‌کند، اما در انواع خاصی از سلول‌های سرطانی شیوع بیشتری دارد. عوارض جانبی شامل بثورات پوستی، خارش، سردرد، اسهال و عفونت است.

اگر درمان‌های استاندارد مؤثر نباشند، سایر دارو‌های هدفمند ممکن است گزینه‌ای باشند.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی از سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند. سیستم ایمنی بدن شما که با بیماری مبارزه می‌کند ممکن است به سرطان شما حمله نکند زیرا سلول‌های سرطانی پروتئین‌هایی تولید می‌کنند که سلول‌های سیستم ایمنی را کور می‌کند. ایمونوتراپی با تداخل در این فرآیند کار می‌کند.

درمان‌های ایمونوتراپی معمولاً برای افراد مبتلا به سرطان دهان پیشرفته که به درمان‌های استاندارد پاسخ نمی‌دهند، اختصاص دارد.

شیوه زندگی و درمان‌های خانگی

مصرف تنباکو را ترک کنید

سرطان‌های دهان ارتباط نزدیکی با مصرف تنباکو دارند، از جمله سیگار، سیگار برگ، پیپ، تنباکوی جویدنی و انفیه و غیره. همه افرادی که به سرطان دهان مبتلا هستند از تنباکو استفاده نمی‌کنند. اما اگر این کار را انجام دادید، اکنون زمان توقف است زیرا:

• استفاده از تنباکو باعث می‌شود درمان کمتر موثر باشد.
• استفاده از تنباکو باعث می‌شود که بدن شما پس از جراحی بهبود یابد.
• مصرف دخانیات خطر عود سرطان و ابتلا به سرطان دیگری را در آینده افزایش می‌دهد.

ترک سیگار یا جویدن می‌تواند بسیار دشوار باشد. و زمانی که در تلاش برای مقابله با یک موقعیت استرس‌زا، مانند تشخیص و درمان سرطان هستید، بسیار سخت‌تر است. پزشک شما می‌تواند در مورد همه گزینه‌های شما از جمله دارو‌ها، محصولات جایگزین نیکوتین و مشاوره صحبت کند.

نوشیدن الکل را ترک کنید

الکل، به ویژه هنگامی که با مصرف تنباکو ترکیب شود، خطر ابتلا به سرطان دهان را تا حد زیادی افزایش می‌دهد. اگر الکل می‌نوشید، مصرف انواع الکل را متوقف کنید. این ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان دوم کمک کند.