فیلم مرد فیل‌نما – خلاصه داستان، نقد و بررسی – The Elephant Man (1980)
سال تولید : ۱۹۸۰
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : بروکس فیلمز
کارگردان : دیوید لینچ
فیلمنامه‌نویس : کریستو فر دِ وور، اریک برگرن و لینچ، برمبنای کتاب‌هائی نوشته فردریک تِروِس و اشلی مانتاگیو.
فیلمبردار : فردی فرانسیس
آهنگساز(موسیقی متن) : جان موریس.
هنرپیشگان : آنتونی هاپکینز، جان هرت، آن بنکرافت، مایکل النیک، وندی هیلر، فردی جونز، هانا گوردون و جان گیلگود.
نوع فیلم : سیاه و سفید، ۱۲۵ دقیقه.
لندن، 1884. جراح جوان بلندپروازی به‌نام «فردریک تِروِس» (هاپکینز) در یک بازار مکاره، در یکی از چادرهای نمایشی موجود ناقص‌الخلقه‌ای (هرت) را با عنوان «مرد فیل‌نما» می‌بیند و بعدتر او را از گرداننده نمایش می‌خرد و برای معاینه به بیمارستان می‌برد. بالاخره نیز او را به‌عنوان یک انگلیسی با نام «جان مریک» به همکارانش معرفی می‌کند. کم‌کم نشانه‌های ذوق و هوش «مریک» آشکار می‌شود و با پخش شدن شهرتش، «کندال» (بنکرافت) بازیگر مشهور هم به دیدنش می‌آید.
اما شبی با هجوم عده‌ای برای تماشای او – و دیدن صورت خودش در آینه – این آرامش برهم می‌ریزد. «مریک» می‌گریزد و دوباره سر از سیرک در می‌آورد… و بالاخره – در حالی که به شدت بیمار است – نزد «تروس» باز می‌گردد و پیش از مرگ، ساختن ماکت کلیسای جامعش را تمام می‌کند.
فیلمی به شدت تلخ و سیاه درباره شدیدترین مورد ناقص الخلقگیِ گزارش شده، که با این همه شاید «متعارف»ترین اثر فیلم‌سازی مثل لینچ به شمار بیاید. فیلم با عنوان «داستانی واقعی از شجاعت و عظمت مقام انسان» روی پرده آمد، ولی بیشتر به مرثیه‌ای بر ناتوانی و ظاهربینی آدم‌ها می‌ماند.
تضاد تکان‌دهنده میان ظاهر وحشتناک «مریک» (که حتی خودش را هم می‌ترساند) و شخصیت دوست‌داشتنی و احترام‌برانگیز او، به شدت نظام ارزش‌گذاری ما را زیر سؤال می‌برد و قلب تماشاگر را می‌فشارد، به‌خصوص وقتی که برای لحظه‌ای هم که شدهه، باور می‌کنیم که مثل یکی از همان تماشاگران سیرک به تماشای یکی از عجایب خلقت آمده‌ایم تا – حداکثر – بر او دل بسوزانیم.
