0تا100 پروتز پای مصنوعی [انواع پروتز زیر زانو / پروتز بالای زانو]

رپورتاژ

در دهه گذشته، فناوری و تحقیقات به میزان زیادی عملکرد و زیبایی شناسی پای مصنوعی را گسترش داده است. امروزه، افراد که دچار قطع عضو می شوند دارای طیف وسیعی از پروتز پای مصنوعی هستند که از بین آنها می‌توانند گزینه ی مناسب را برای خود انتخاب نمایند. مدل‌های مختلفی برای فعالیت ‌هایی از جمله پیاده ‌روی، رقص و دویدن گرفته تا دوچرخه ‌سواری، گلف، شنا و حتی اسکی طراحی شده ‌اند. در ساخت پروتز پا مواد سنگین ‌نظیر چوب و فولاد در طول سال ‌ها با پلاستیک ‌های سبک وزن، آلیاژهای فلزی و کامپوزیت ‌های فیبر کربن جایگزین شده ‌اند. این پروتزها بسیار شبیه پای انسان هستند و بسیاری از پاهای مصنوعی امروزی می توانند بخشی از انرژی تولید شده در طول راه رفتن را ذخیره و برگردانند. در ادامه ی این مقاله به بررسی پروتز پا و انواع مختلف آن می پردازیم.

در ادامه خواهید خواند…

• پروتز پا چیست؟
• انواع پروتز پا
• پروتز پای ساچ و الاستیک کیل (SACH and Elastic Keel Foot)
• پروتز پای پای تک محوره و چند محوره (Single-Axis Foot and Multi-Axis Foot)
• پروتز پا با واکنش پویا (Dynamic-Response Foot)
• پروتز پا زیر زانو
• پروتز پا بالای زانو

مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با ۱۰ سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره ۲۲۶۷۴۳۷۴ -۰۲۱ در ارتباط باشید.

پروتز پا چیست؟

پروتز پا یا پای مصنوعی ابزاری است که برای افرادی که دچار نقص یا قطع عضو می شوند، مورد استفاده قرار می گیرد. این پروتز ها به افراد کمک می کنند تا بتوانند به زندگی روزمره خود بازگردند و تا حدودی کارهای روزمره ی خود را انجام دهند. پروتز پا عملکرد پای واقعی را شبیه سازی می کند و برای بیمارانی که دچار قطع عضو شده اند جایگزین مناسبی خواهد بود. قطع عضو اندام تحتانی (پاها) ممکن است در حالت های زیر برای افراد ایجاد شود:

• قطع عضو بخشی از پا
• قطع عضو در مفصل مچ پا
• قطع عضو زیر زانو
• قطع عضو روی زانو
• قطع عضو بالای زانو
• قطع عضو کامل اندام تحتانی (از سطح مفصل لگن)

برای هر یک از این حالت های قطع عضو، انواع مختلفی از پروتز پا برای بیماران مورد استفاده قرار می گیرد که معمولا رایج ترین آن ها پروتز زیر زانو و پروتز بالای زانو می باشد.

انواع پروتز پا

پروتز پا یا پای مصنوعی در انواع مختلفی برای بیماران ساخته و تجویز می شود. هر نوع از پروتز پا برای یکی از حالت های قطع عضو کاربرد دارد. انتخاب پروتز پای مناسب می ‌تواند، نقش قابل‌ توجهی در بازگشت فرد به زندگی عادی و کسب عملکرد طبیعی داشته باشد. چند مورد از عواملی که در انتخاب مناسب ترین پروتز پا می‌توانند نقش تعیین‌کننده داشته باشند عبارت‌اند از:

• سن
• جنسیت
• وزن
• شغل
• سطح تحرک فرد دریافت کننده

همانطور که گفتیم پروتز پا با توجه به عواملی که در بالا ذکر کردیم در انواع مختلف زیر موجود می باشد:

• پروتز پای ساچ و الاستیک کیل (SACH and Elastic Keel Foot)
• پروتز پای تک محوره (Single-Axis)
• پروتز پای چند محوره (Multi-Axis)
• پروتز پا با واکنش پویا (Dynamic-Response Foot)

پروتز پای ساچ و الاستیک کیل (SACH and Elastic Keel Foot)

ابتدایی ترین پاهای مصنوعی در دو نوع وجود دارد: پاشنه بالشتک دار جامد مچ پا (SACH) و پیکربندی های کیل الاستیک. این طرح‌ ها از فوم کرپ نئوپرن یا یورتان تشکیل شده ‌اند که روی یک کیل داخلی قالب‌گیری شده و شبیه پای انسان هستند. از آنجایی که این پایه‌ ها فاقد قطعات لولایی هستند، نسبتاً ارزان، بادوام و عملاً بدون نیاز به تعمیر و نگهداری هستند. این پایه ‌های بالشتک جذب انرژی را ارائه می دهند، اما به اندازه پایه‌های واکنش دینامیکی انرژی را ذخیره و پس نمی‌دهند. SACH و پاهای کیل الاستیک معمولاً برای افراد قطع عضو که مقدار محدودی راه رفتن را با تغییرات کمی در سرعت می خواهند، تجویز می شود.

پروتز پا SACH

پروتز SACH Foot ساده ترین نوع پای غیر مفصلی است. این نام به یک گوه پاشنه لاستیکی تا حدی نرم اشاره دارد که عملکرد مچ پا را با فشرده سازی تحت بار در قسمت اولیه مرحله ایستادن راه رفتن تقلید می کند. کیل سفت است که ثبات میانه اما حرکت جانبی کمی را فراهم می کند. پا SACH در ارتفاع های مختلف پاشنه موجود است تا با کفش های فردی با ارتفاع پاشنه های مختلف مطابقت داشته باشد.

پای کیل الاستیک (انعطاف پذیر)

این پای مصنوعی امکان حرکتی مشابه پاهای SACH را فراهم می کند. علاوه بر این، جلوی پا می‌تواند با زمین ‌های ناهموار مطابقت داشته باشد، اما در هنگام ایستادن و راه رفتن، حمایت‌کننده و پایدار می ‌ماند.

پروتز پای تک محوره و چند محوره (Single-Axis Foot and Multi-Axis Foot)

طراحی پاهای مصنوعی مفصلی ممکن است تک محوره یا چند محوره باشد. “محور” به حرکت در یک یا چند صفحه از سه صفحه مختلف، مشابه حرکت پای طبیعی اشاره دارد. پاهای مصنوعی که دارای حرکت در دو یا سه محور هستند، تحرک بیشتری در مچ پا ایجاد می‌کنند که به تثبیت کاربر در هنگام حرکت در سطوح ناهموار کمک خواهند کرد.

پروتز پای تک محوره (Single-Axis)

پای تک محوره مفصلی شامل یک مفصل مچ پا است که به پا اجازه می دهد تا به بالا و پایین حرکت کند و ثبات زانو را افزایش دهد. هرچه سریعتر کف پا کامل با زمین تماس پیدا کند، پروتز پایدارتر می شود. این پروتز برای بیماران با سطوح بالاتر قطع عضو (قطع عضو در هر نقطه بین زانو و لگن) مفید است. استفاده کننده باید به طور فعال پروتز را کنترل تا از کمانش زانو جلوگیری کند و مکانیسم تک محور مچ پا تلاش لازم برای انجام این کار را کاهش می دهد. متأسفانه، مچ پا تک محوره وزن بالایی دارد، به سرویس ‌های دوره‌ ای نیاز دارد و کمی گران‌تر از پروتز پای ساده‌تر SACH است. پای تک محوری ممکن است برای افرادی که ثبات در آنها نگران کننده است مناسب تر باشد.

پروتز پای چند محوره (Multi-Axis)

اگرچه از نظر وزن، دوام و هزینه شبیه به پای تک محوره است، اما پای چند محوره با سطوح ناهموار بهتر تطابق دارد. علاوه بر حرکت بالا و پایین پای تک محوره، پای چند محوره می تواند از این طرف به سمت دیگر (چپ و راست) نیز حرکت کند. از آنجایی که حرکت اضافه مچ پا برخی از مشکلات راه رفتن را کاهش می دهد، این امر به محافظت از پوست و پروتز در برابر سایش و پارگی کمک می کند.

پروتز پا با واکنش پویا (Dynamic-Response Foot)

افرادی که سبک زندگی فعال تری دارند، معمولاً پای پاسخگوتر را ترجیح می دهند. پایی با واکنش پویا برای افرادی ایده آل است که می خواهند سرعت راه رفتن خود را تغییر دهند، مسیر را به سرعت تغییر دهند یا مسافت های طولانی را طی کنند. پروتز پا با واکنش پویا، انرژی را در طول چرخه راه رفتن با جذب انرژی در کیل در مرحله “غلبه کردن” و سپس به عقب برگشتن، ذخیره و آزاد می کنند تا حس ذهنی فشار را برای افراد ایجاد کند. علاوه بر این، آنها دامنه حرکتی نرمال تر و راه رفتن متقارن تری را ارائه می دهند.

پروتز پا زیر زانو

پروتز پا زیر زانو برای افرادی که در ناحیه زیر زانو دچار قطع عضو شده اند، کاربرد دارد. فردی که در این ناحیه دچار قطع عضو می شود، اغلب توانایی قدم برداشتن دارد. بنابراین پروتز پا زیر زانو شامل یک سوکت، لاینر، پیلون و پای مصنوعی است که به طور سفارشی طبق شرایط بیمار ساخته می شود.

در زمان قطع پا در ناحیه زیر زانو، فرد باید با متخصص ارتوپد فنی خود در مورد اهداف، انتظارات و نگرانی های خود صحبت کند. متخصص با در نظر گرفتن نیازهای خاص بیمار، پروتز پا زیر زانو متناسب با شرایط او طراحی می کند و می سازد. بخش های اصلی پروتز پا زیر زانو عبارتند از:

• سیستم تعلیق
• سوکت
• لاینر
• Shin Tube
• پروتز و مچ پا

پروتز پا بالای زانو

پروتز پا بالای زانو برای افرادی که دچار قطع عضو در بالای زانوی خود می شوند بکار می رود. این نوع پروتز نیز از قسمت های مختلفی تشکیل می شود و بسته به شرایط هر بیمار به طور اختصاصی برای همان فرد طراحی و تولید خواهد شد. پروتز بالای زانو باید به گونه ای ساخته شود که قابلیت خم شدن زانو را داشته باشد. اجزای اصلی پروتز بالای زانو عبارتند از:

• سوکت (شامل سوکت های پوششی ایسیال و سوکت چهار ضلعی)
• مفصل زانو
• سیستم تعلیق
• شانک
• سیستم مچ پا

جمع بندی

همانطور که هیچ ابزاری وجود ندارد که برای هر شغلی مناسب باشد، هیچ پایی نیز وجود ندارد که برای هر فرد قطع عضو مناسب باشد. شناختن و آگاهی از انواع پروتز پا به شما این امکان را می دهد که این موضوع را به وضوح با متخصص پروتز خود در میان بگذارید و از طرفی مزایا و معایب پاهای مختلف را ارزیابی کنید تا بتوانید بهترین انتخاب را برای خواسته ها و توانایی های فردی خود داشته باشید.

مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با ۱۰ سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی، همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره ۲۲۶۷۴۳۷۴ -۰۲۱ در ارتباط باشید.