فیلم چهارراه حوادث ساموئل خاچیکیان – خلاصه داستان و بررسی
تهیه‌کننده: ساناسار خاچاطوریان و مدیر تهیه: دکتر شاهرخ رفیع و نویسنده فیلمنامه و تدوین۔کننده: ساموئل خاچیکیان و فیلمبرداران: ژرژ لیچنسکی، واهاک وارطانیان (سیاه و سفید، ۳۵ میلی‌متری) و امور فنی: واهاک، وانیک، هانریک و سازنده آهنگ‌ها: شاپور نیاکان (آواز‌ها: الهه) بازیگران اصلی: ناصر ملک مطیعی، آرمان، ویدا قهرمانی، مورین، منصور سپهرنیا، ویگن، ایرج کیایی، علی زندی، مینا ۱۱۰۰ دقیقه به محصول استودیو دبانا فیلم.
جوان ناداری به نام فرید دلبسته دختری از خانواده پولداری است. زمانی که دختر از فرید رویگردان می‌شود، پدر فرید نیز در می‌گذرد، فرید که متکفل مخارج زندگی خانواده‌اش هم شده از روی ناچاری وارد یک باند خلافکار شده و دست به یک سرقت می‌زند. در گریز از چنگ پلیس به خانه‌ای پناهنده، و در آنجا با دختر مسلولی روبرو می‌شود. دختر فرید را به راه راست هدایت و به زندگی امیدوار می‌کند. او کاری در یک گاراژ پیدا می‌کند و به دختر دل می‌بندد. دختر را بیماریش از پای در می‌آورد. اما در این زمان محبوبه قدیمیش به طرف او بازمی گردد.
این سومین فیلم ساموئل خاچیکیان با ساختار خوبی که داشت و با فروش بالایی که کسب کرد فروش فیلم در تهران نزدیک به ۲۶۰ هزار تومان بود ) و توجه مثبت منتقدین، توانست موقعیت او را به عنوان کارگردانی کارآمد و حرفه‌ای در سینمای ایران تثبیت کند. در اولین فستیوال فیلم‌های ایرانی برگزار شده توسط کنگره سینمایی ایران – با حضور دکتر پرویز ناتل خانلری، دکتر نامدار، دکتر ضیاء الدین قهاری، فریدون رهنما، ایرج ساویز، دکتر هوشنگ سیحون، دکتر رضوی، دکتر هادی شفائیه، دکتر می‌مندی نژاد، علی اصغر گرمسیری که از دادن رأی خودداری کرد و هایک کاراکاش که در مسافرت بود” به عنوان داوران فستیوال ) در خرداد سال ۱۳۴۴ هم، “چهارراه حوادث ” برنده جایزه بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر مرد درجهء اول (آرمان) می‌شود. یکی از داوران این فستیوال – فریدون رهنما – بعداً در مقاله‌ای که درباره فیلم در مجله سخن نوشت، به فیلم تاخت. اما به هرحال این فیلم از معدود آثار آن دوران سینمای ایران بود که با استقبال مردم و دست اندرکاران، هر دو، روبرو شد.
… لیکن خوشوقتیم که سال جدید بابک جهش امیدبخش در تاریخ سینمای ایران شروع شده و “چهارراه حوادث ” که اینک در سینما‌ها بر روی پرده آمده تماشاچی را نسبت به آینده سینمای کشور خوشبین می‌سازد. … نکته دیگر در فیلم. حفظ کردن رنگ محلی و مشخصات اجتماعی محیط و در عین حال زیبایی فیلم از نظر سلیقه و نوع خوش آمده غربی است. بطورکلی کارگردانان ما باید بدانند که فیلم آنها باید طوری باشد که، اولاً: انعکاسی از روحیات و حالات اجتماعی خاص مردم کشور و در ثانی برای خارجیان مورد پسند باشد. در این فیلم وجود صحنه‌هایی از قبیل صف طویل مردم برای اتوبوس (که هر چه دوربین حرکت می‌کند با بانش را نمی‌یابد ) و کارگاه و تعمیرگاه و امثال آن کاملاً رنگ محلی داشته و ممیزات خاص اجتماعی ما را بیان می‌کند. و از طرفی آکسیون‌های پی در پی و مثلاً آنتریک صحنه فرار فرید از روی بام‌ها ما را بیاد فیلم‌های خارجی می‌اندازد. در این قسمت صحنه‌هایی نیز وجود داشت که نمایاننده اندام برهنه چند زن بود که بتذکر عده‌ای از نویسندگان سینمائی آن صحنه‌ها حذف شد. … “چهارراه حوادث ” فیلم خوبی است. (هژیر داریوش، مجله امید ایران، شماره ۴۲، یکشنبه ۶ فروردین ماه ۱۳۳۴).
در این فیلم سرکار ستوان همانطور با همان ژست‌های سابق و تن صدای یکنواخت هنرنمائی می‌کند و نیز در یکی از صحنه‌های فیلم (که فقط از لحاظ عکاسی خوب است ) چندین فرسخ می‌دود و از عمارتی بعمارت دیگر می‌رود و درنتیجه … تماشاچی ایشان را بعنوان قهرمان مسابقه دو می‌شناسد. (پرویز خطیبی، آسیا، ۱۳ فروردین ماه ۱۳۳۴).
… “چهارراه حوادث ” نمونه زنده‌ای از استعداد و کاردانی ساموئل خاچیکیان بوده و به یقین مبدا تحول تازه‌ای در امر صنعت فیلمبرداری ایران خواهد گردید. انتخاب سناریوی آموزنده و قوی، موزیک مهیج، دکوپاژ و مونتاژ عالی و صحیح و مهمتر از همه انتخاب هنرپیشگان تازه کار و تربیت دقیق آنها و منعکس نمودن معایب و مفاسد اجتماع امروز ما بر روی پرده سینما شمه‌ای از اصول کار ساموئل است. (. م، ستاره سینما، سال دوم، شماره ۶۹، ۲۳ فروردین ماه ۱۳۳۴).
“چهارراه حوادث ” که … گرچه از نظر ظاهری نسبت به کلیه فیلم‌های فارسی دارای وجه تمایز می‌باشد و نمودار یک پیشرفت بسیار جزئی در طول سال‌های اخیر فیلمسازی در ایران است، ولی معهذا هرگز نبایستی آن را شاهکار دانست و گفت که “فیلم عالی است “. … “چهارراه حوادث ” که بهتر بود اسم آن را “حوادث سر چهارراه” می‌گذاردند، دارای سوژه و موضوعی است که امکان ندارد نظیر آن را با کیفیتی که قصه‌نویس تشریح نموده در ایران اتفاق بیافتد و برای اثبات نظریه خود متوسل به این نکته می‌شویم که در این سرزمین هرگز گانگستر وجود نداشته و ندارد و دزدان شهری اغلب منفرد یا دو نفر و سه نفر بدستبرد می‌پردازند و در عین حال هیچگاه یکدیگر را بسرپرستی هم قبول ندارند و. . یک ایراد دیگری که به این فیلم وارد است، آکسیون‌های آنست که با تقلید از روش زد و خورد امریکایی بکار برده شده است. چه کسی تا بحال برای العین نمونه زد و خوردی را که لابلای صحنه‌های این فیلم گنجانیده شده در دمحنه زندگی ایرانی دیده است. زیرا در ایران دو حریف یا چند نفر هنگام زد و خورد و دعوا با یکدیگر کمتر از مشت زدن بروش آمریکایی و اروپایی پیروی می‌کنند، بلکه در اینجا بیشتر با یکدیگر گلاویز می‌شوند و در حین کشمکش از ضربات دیگری چون سیلی و لگد و مشت تو شکم استفاده می‌نمایند. و وجود چنین صحنه هائی در فیلم فارسی فقط بخاطر اثر تجارتی آنهاست که البته به پار‌های روایت چون آواز‌های پی در پی و خسته‌کننده در این فیلم کمتر پر شده لذا صحنه‌های مذکور تقویت گردیده است و … (فرهاد فروهی، کاویان، شماره ۲۶، فروردین ماه ۱۳۴۴).
… داستان فیلم چهارراه حوادث هم کم و بیش مثل داستان دیگر فیلم‌های فارسی است و همان محتوی تکراری را دارد … داستان آن تمرکزی را که باید داشته باشد ندارد و صحنه‌هایی در آن وجود دارد که کاملاً زائد است. … در انتخاب زوایا و فواصل و بطور کلی تنظیم حرکات دوربین نسبت به دیگر فیلم‌های فارسی کاملاً مترقی و پیش رفته است … مونتاژ فیلم باز نقائص فنی را حایز است و چند “جهش در آن وجود دارد ولی برای اولین بار موضوع ریتم و تمپو” در آن رعایت شده و … (ش. ناظریان. مجلهء آژنگ، شماره ۶۶، فروردین ماه ۱۳۴۴).
