فیلم در جستجوی نیمو – نقد، بررسی و خلاصه داستان – Finding Nemo 2003
موفقیت تجاری فیلم بلند کارتونی در جستجوی نیمو، حتی برای مدیران شرکت انیمیشن‌سازی پیکسار (وابسته به استودیوی والت دیزنی) غافل‌گیرکننده بود. آنها به سی میلیون دلار فروش فیلم در اکران سینماهای آمریکا راضی بوده‌اند، اما این فیلم تنها در ۴ هفته نزدیک سیصد میلیون دلار فروش کرد تا اثبات این واقعیت باشد که پیکسار دست به هر کاری بزند، موفقیت آن حتمی است.
در جستجوی نیمو مثل دیگر محصولات پیکسار، از حیث محتوا و مضمون خط واحدی را دنبال می‌کند. موضوع حمایت والدین از فرزندان و نیاز بچه‌ها به این حمایت، به رغم تمایل آنها به استقلال‌طلبی، مضمون تکرار شونده‌ای در این فیلم و دیگر آثار شرکت پیکسار است. خوشبختانه مفاهیم فوق در قالبی جذاب، غیر موعظه‌گرانه و بسیار قابل فهم برای تمامی اعضای خانواده ارائه می‌شود.
در جستجوی نیمو داستان یک ماهی کوچک (از نوع کلون فیش) به اسم نیمو (با صدای الکساندر گولد) است که بعد از مرگ مادر، به همراه پدر خود در یک صخره مرجانی آرام در اعماق دریاها زندگی می‌کند. یکی از روزها نیمو دستورات پدر نادیده می‌گیرد و از محدوده‌های خانه عبور می‌کند. کمی بعد، نیمو در تور یک غواص استرالیایی گرفتار می‌شود. منزلگاه بعدی و آکواریوم مطب یک دندانپزشک در سیدنی استرالیا است؛ جایی‌که چند موجود دریایی دیگر نیز در آن به سر می‌برند. نیمو و دوستان تازه‌اش در فکر فرار از آکواریوم و دستیابی به آزادی‌اند.
از سوی دیگر، مارلین (آلبرت بروکس)، پدر عصبی و نه چندان شجاع نیمو، در تلاش است تا ردّ تنهایی پسر گمشده خود را بگیرد و او را نزد خود بازگرداند. مارلین در این سفر طولانی خود از یک اسب آبی به اسم دوری (الین دوجنرز) یاری می‌گیرد. دوری حافظه‌اش را ازدست داده و به همین سبب با رفتارهای خود، سبب خلق موقعیت‌های خنده‌دار و مضحک می‌شود. این دو همچنین در انجام ماموریت نجات خویش با مصائب و هراس‌های گوناگونی (به دام افتادن در جنگل چترهای دریایی، معده یک نهنگ و خطر کوسه‌ها) روبرو هستند. با این وصف، مارلین و دوری با یاری گرفتن از دیگر موجودات دریایی به جلو پیش می‌روند تا نیموی اسیر را نجات دهند. در جستجوی نیمو گویای این واقعیت است که تکنیک‌های انیمیشن کامپیوتری نمود و جذابیت بیشتری برای خلق دنیای رنگی و متنوع اعماق دریاها دارد تا دنیای خشکی‌ها. اندرو استانتون، کارگردان و نویسنده در جستجوی نیمو، با دقتی مثال‌زدنی و رئالیستی کاراکترهای دریایی فیلم خویش را، کاملاً شبیه نمونه‌های واقعی درآورده است. ولی درعین حال برخی دیگر از کاراکترها، مثل لاک‌پشت‌ها و اسبان دریایی به نحوی طراحی شده‌اند که مهربان‌تر و دوستانه‌تر به نظر بیایند.
مثل دیگر فیلم‌های پیکسار، گروهی از بهترین و ماهرترین صداپیشگان به‌جای کاراکترهای حیوانی فیلم حرف زده‌اند. کارِ آلبرت بروکس والین دوجنرز در خلق صداهای مارلین و دوری فوق‌العاده است.
در جستجوی نیمو همانقدر طنزآمیز است که شرکت هیولاها، گر چه کمدی در جستجوی نیمو نسبت به دیگر محصولات پیکسار تا حدودی محتاطانه‌تر است اما به جرأت می‌توان گفت که هیچ صحنه‌ای از فیلم طنز و شوخی خالی نیست. بخش عمده‌ای از این طنز و کمدی برآمده از کار عالی صداپیشگان و پیچ و تاپ هایی است که آنها با صدای خود داده‌اند.
در جستجوی نیمو درمجموع گنجینه‌ای است از جلال و شکوه بصری: از صحنهٔ آغازین فیلم در صخره مرجانی زیر دریاها تا صحنه‌های آکواریوم در سیدنی. توجه به جزئیات و گرایش به خلق تنوع، نکته‌ای است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. جزئیات مورد اشاره چه در وجه تکنیکی چه در وجه شوخی‌های بصری و کلامی به حدی است که تماشای دوباره فیلم را الزام‌آور می‌کند در جستجوی نیمو همچنان اشاره و ارجاعات جالبی هم برای طرفداران پرو پا قرص کارتون‌های والت دیزنی دارد: مرگ مادر نیمو اشاره‌ای است به کارتون کلاسیک بامبی، گرفتار شدن مارلین و دوری در شکم نهنگ اشاره‌ای است به کارتون پینوکیو، و نمای کوتاهی از یک عروسک «باز لایت‌یر» اشاره‌ای است به داستان اسباب‌بازی.
شور و حرارت شرکت پیکسار در چالش‌های فنی‌اش با حیطه‌های نو و تازه – که ساختن یک فیلم انیمیشن زیردریایی، نمونه‌ای است از آن – قابل تحسین است. بخشی از موفقیت‌های این شرکت مرهون ذوق و خلاقیت اندرو استانتون است. این نویسنده و کارگردان همان کسی است که در کارگردانی زندگی یک حشره مشارکت داشت. و همچنین در نگارش فیلمنامه تمامی فیلم‌های کارتونی پیکسار مشارکت داشته است. و اگر احساس می‌کنید که همه پنج فیلم کارتونی پیکسار از یک استاندارد بالای قابل تحسین برخوردار است، یک دلیل عمده‌اش مشارکت همین آقای استانتون در خلق آثار مذکور است.
