فیلم انیمیشن شگفت انگیزها – نقد، بررسی و خلاصه داستان – The Incredibles 2004

شگفت‌انگیزها مضمون‌هایی را مطرح می‌کند که تاکنون در هیچ فیلم انیمیشن سوپر قهرمانی دیگری مطرح نشده بود.

مایه‌های انسانی فیلم و پیوند آن با دنیای واقعی، وجه نامعمولی به این فیلم بخشیده است. هوشیاری و ظرافت به کار رفته در پرداخت کاراکترها و بهره‌گیری درست از کار صداپیشگان، گویای توانایی‌های براد برد، نویسنده و کارگردان شگفت‌انگیزهاست؛ فیلمسازی که پنج سال پیش فیلم خوب غول آهنی را از او دیده بودیم. یکی از ظرافت‌های قابل توجه براد برد در شگفت‌انگیزها، تزریق بدبینی خاص قرن بیست و یکمی جامعهٔ آمریکا به دهه‌های به اصطلاح «پاک» و «روشن» پنجاه و شصت میلادی است. حرف اصلی این فیلمساز برای تماشاگران میانسال این است که بدبینی‌ها و تلخی‌های امروز جامعهٔ آمریکا ریشه در دهه‌های گذشته دارد.

شگفت‌انگیزها فیلمی است که هم برای تماشاگران کودک و نوجوان جالب است و هم برای تماشاگران بزرگسال. با این حال، توجه بیشتری معطوف تماشاگران بزرگسال شده است. توجه داشته باشید که شگفت‌انگیزها اولین فیلم دارای درجه PG است که از استودیوی پیکسار به بازار عرضه شده است. فیلم‌های قبلی این استودیو (از داستان اسباب‌بازی گرفته تا در جستجوی نیمو) همگی دارای درجهٔ G بودند و نمایش آنها برای تمامی اعضای خانواده مجاز بود. اما شگفت‌انگیزها دارای صحنه‌هایی است که تماشای آن برای نوجوان‌ها مناسب نیست و به همین سبب بچه‌ها باید حتما با همراهی بزرگ‌ترها به تماشای فیلم بروند.

قصهٔ فیلم از سال‌های ابتدایی دهه پنجاه میلادی آغاز می‌شود. آقای شگفت‌انگیز (با صدای کریگ تی. نلسن) سوپر قهرمانی است که به روش دیگر همتایان خود، بر فراز شهر گاتهام پرواز می‌کند تا افراد بی‌گناهی را که در معرض خطر هستند نجات دهد، به نیازمندان کمک کند و تبهکاران را دستگیر نماید. آقای شگفت‌انگیز همچنین از کمک‌های دختر لاستیکی (با صدای هالی هانتر) نیز برخوردار است. اما افسوس که مردم شهر قدر زحمات و جانفشانی‌های آقای شگفت‌انگیز را نمی‌دانند. آقای شگفت‌انگیز در حین انجام یک عملیات نجات و جلوگیری از وقوع یک تصادف قطار، به صورت ناخواسته صدمات اندکی به برخی از افراد وارد کرده است. این افراد نیز با هدف به جیب زدن پول، کیفر خواست‌های مشابهی را علیه آقای شگفت‌انگیز به دادگاه ارائه کرده و خواهان پرداخت غرامت شده‌اند. آقای شگفت‌انگیز با توجه به شرایط موجود چاره‌ای جز بازنشستگی زود هنگام ندارد.

دولت با استناد به «برنامه جابجایی سوپر قهرمان‌ها»، آقای شگفت‌انگیز را به حاشیه شهر تبعید می‌کند. حالا پانزده سال سپری شده است و آقای شگفت‌انگیز سابق یا «باب پار» فعلی، با هلن (یا همان «دختر لاستیکی» سابق) ازدواج‌کرده و دارای سه فرزند هستند: جیک جیک (با صدای الی فوسیل) که خیلی کوچک است و دو نوجوان به نام‌های ویولت (با صدای سارا واول) و دش (با صدای اسپنسر فاکس). ویولت و دش نیز مثل پدر و مادرشان دارای قدرت‌های خارق‌العاده‌اند اما مجاز به استفاده از این قدرت‌ها در ملاء عام نیستند. باب پار، حالا در یک شرکت بیمه کار می‌کند اما از کار خود راضی نیست. هلن پار نیز خود را وقف بزرگ کردن بچه‌ها کرده است. در همین حال، باب دوستی به اسم فروزون (با صدای ساموئل ال. جکسون) دارد که می‌تواند هر چیزی را منجمد کند. فروزون هم مثل آقای شگفت‌انگیز از اعمال سوپر قهرمانی محروم شده است اما این دد به یاد ایام خوش گذشته، یواشکی کارهای سوپر قهرمانی، البته در حد و اندازه‌های کوچک، انجام می‌دهند. در ادامهٔ ماجرا، زن مرموزی به اسم میراژ (با صدای الیزابت پنا) با باب پار / آقای شگفت‌انگیز تماس می‌گیرد و از وی می‌خواهد برای مبارزه با یک آدم آهنی شریر و خطرناک به جزیره‌ای در اقیانوس آرام بیاید.

این آدم‌آهنی که «اومنیدروئید» نام دارد، یک نمونه از نسل جدید ماشین‌های مخوفی است که توسط موجود بد ذاتی به اسم سیندروم (با صدای جیسون لی) ساخته شده است. سیندروم در دوران کودکی که از پرستندگان آقای شگفت‌انگیز بود اما موقعی که آقای شگفت‌انگیز حاضر نشد وی را به عنوان وردست خود بپذیرد، کینه او را به دل گرفت. سیندورم تصمیم گرفته که با تولید آدم آهنی‌های خود و روانه کردن آن‌ها بر سطح کره خاکی، جهان را به تسخیر خود درآورد. حالا باید دید که آیا آقای شگفت‌انگیز می‌تواند به رغم کندتر شدن حرکات‌اش و اضافه وزنی که پیدا کرده، بر این موجود بد ذات غلبه کند یا خیر…

قضیهٔ کیفر خواست‌ها یا به قول آمریکایی‌ها «لاسوت‌ها» (Lawsuis) مسئله‌ای است که در آمریکای امروز، بسیار مورد بحث و انتقاد از. «لاسوت» های بی‌پایه و اساس که از سوی وکلای سودجو دنبال می‌شود، به ویژه صدمات بسیاری به اقتصاد آمریکا زده و دولت‌های آمریکا طی یک دهه گذشته در تلاش بوده‌اند تا راهی برای مقابله با این جریان بیابند. سازنده فیلم شگفت‌انگیزها از این موضوع استفاده مناسب و درستی به عمل آورده. البته استفاده از چنین مضامین جدی و بزرگسالانه‌ای در یک فیلم انیمیشن سوپر قهرمانی به شدت مخاطره‌انگیز است، اما فیلمساز این ریسک را پذیرفته و نهایتاً هم به نتیجهٔ مطلوب دست یافته است.

شگفت‌انگیزها مثل دیگر فیلم‌های انیمیشن استودیوی پیکسار از حیث فنی، در اوج است. بهره‌گیری از رنگ‌های تند قرمز و آبی و بازی با سایه روشن‌ها ازجمله ویژگی‌های بارز سبکی فیلم به شمار می‌رود.