چرا پشه‌ها همیشه مرا نیش می‌زنند؟
استراحت در بیرون از خانه در یک عصر تابستانی – چه چیزی می‌تواند از این بهتر باشد؟ اما بعد ناگهان هجوم پشه‌ها شروع می‌شود. اما بسیار پیش می‌آید که وقتی مثلا شما از نیش‌ها پشه‌ها نالان هستید، بقیه اظهار می‌کنند که مشکل شما را ندارند.
چرا؟
امروز می‌خواهیم به این بپردازیم که چه چیزی پشه‌ها را جذب می‌کند، چرا آنها افراد خاصی را هدف قرار می‌دهند، و اگر شما جزو یکی از بدشانس‌ها هستید، چگونه می‌توان از نیش زدن آنها جلوگیری کرد اگر شما یکی از افراد بدشانس هستید.
چرا برخی افراد همیشه قربانی نیش پشه می‌شوند؟
بیشتر از ۳۵۰۰ نوع پشه وجود دارد که فقط برخی از آنها مردم را نیش می‌زنند و همان طور که می‌دانید فقط پشه‌های ماده هستند که نیش می‌زنند. آنها به خون به عنوان منبع پروتئین برای تخم‌های خود نیاز دارند.
پشه‌ها، پوست میزبان انتخابی خود را با استفاده از نیش سوزنی مانند خود سوراخ می‌کنند. محل نیش ممکن است خارش و تورم پیدا کند.
اما در بسیاری از کشور‌ها، نیش پشه چیزی بیش از یک چیز آزاردهنده است. چرا که مثلا انگل مالاریا با نیس گونه‌های آنوفل منتقل می‌شود. همچنین ویروس‌هایی که باعث تب زرد و تب دنگی می‌شوند هم به این وسیله منتقل می‌شونذ.
حتی اگر در جایی زندگی می‌کنید که نیش هیچ خطری برای بیماری ندارد، صدای ناله‌ی بلند پشه صدایی ناخوشایند است.
خارش و تورم ناشی از گزش می‌تواند تا چند روز ادامه داشته باشد. خاراندن محل گزش ممکن است منجر به عفونت و در تعداد کمی از افراد واکنش آلرژیک شود که می‌تواند منجر به شوک آنافیلاکتیک شود.
چرا من؟
اما چه چیزی باعث می‌شود که پشه‌ها به حساب عده‌ای برسند در حالی که ظاهراً دیگران را نادیده می‌گیرند؟
دکتر جاگدیش خوبچاندانی، استاد بهداشت عمومی در دانشگاه ایالتی نیومکزیکو، می‌گوید:
دلایل جذب پشه‌ها به سمت انسان‌ها در چند مطالعه مورد بحث قرار گرفته است. این مطالعات بوی بدن، رنگ بدن، دما و بافت پوست، میکروب‌های ساکن روی پوست، وضعیت بارداری، دی اکسید کربن بازدمی انسان، الکل و نوع رژیم غذایی را مورد بررسی قرار دادهاند. به طور کلی، مطالعات نشان می‌دهد که زنان باردار، افرادی که دمای بدن و تعریق بالایی دارند، میکروب‌های پوستی متنوع دارند و آن‌هایی که پوست تیره‌تری دارند، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
اما پاسخ به همین سادگی نیست. نشان داده شده مواد شیمیایی که برخی از گونه‌های پشه را جذب می‌کنند، برخی دیگر را دفع می‌کنند. و مردم هزاران ماده شیمیایی مختلف تولید می‌کنند، بنابراین تشخیص اینکه کدام یک بر رفتار پشه‌ها تأثیر می‌گذارند، کار آسانی نیست.
CO۲
در نتیجه تنفس سلولی، دی اکسید کربن (CO۲)، گرما و رطوبت تولید می‌شود و این‌ها همان چیزی است که در ابتدا پشه‌ها را به داخل می‌کشاند.
پشه‌های ماده CO۲ و همچنین سایر مواد خوشبو‌کننده پوست انسان را با استفاده از سلول‌های عصبی بسیار حساس به نام نورون‌های cpA تشخیص می‌دهند.
یک مطالعه نشان می‌دهد که سه گونه مختلف پشه ناقل بیماری توسط CO۲ فعال و جذب می‌شوند. اما از آنجا که همه CO۲ را بازدم می‌کنند، بنابراین این نمی‌تواند توضیح دهد که چرا پشه‌ها برخی افراد را بیشتر از دیگران نیش می‌زنند.
یک مطالعه دیگرنشان می‌دهد که هر چه خروجی CO۲ بیشتر باشد، جاذبه بیشتری برای پشه‌ها دارد. نویسندگان این تحقیق می‌نویسند: «افراد با توده بدنی بیشتر به نظر می‌رسد برای پشه‌ها جذاب‌تر باشند، که علت آن ممکن است افزایش سطح و خروجی CO۲ باشد.»
بنابراین، آیا حفظ توده بدنی سالم می‌تواند به جلوگیری از نیش خوردن کمک کند؟ این امر نامشخص است.
اسید لاکتیک
چندین مطالعه اسید لاکتیک را به عنوان یکی دیگر از مواد شیمیایی که پشه‌ها به سمت آن گرایش دارند شناسایی کرده‌اند. در اوایل سال ۱۹۶۸، یک مطالعه نشان داد که اسید لاکتیک پشه‌های ماده تب زرد را جذب می‌کند.
ما هنگام ورزش اسید لاکتیک تولید می‌کنیم، بنابراین بهترین توصیه این است که بلافاصله بعد از ورزش خودتان را با صابون بشویید. سپس قبل از اینکه از در خارج شوید کاملاً خود را خشک کنید.
باکتری‌های پوست
میلیون‌ها باکتریروی پوست ما است . اما آیا ترکیب «میکروبیوتای» پوست شما تعیین می‌کند که چقدر احتمال گزش دارید؟
یک مطالعه این موضوع را در مورد Anopheles gambiae، یک گونه ناقل مالاریا بررسی کرد. ابتدا میکروبیوتای پوست ۴۸ مرد آزمایش شد و بعد میزان گزش را بررسی کردند.
آنها دریافتند که ۹ نفر از این مرد‌ها برای پشه‌ها بسیار جذاب بودند، هفت نفر از جذابیت چندانی برخوردار نبودند و بقیه در حد وسط بودند.
آیا میکروبیوتا تأثیری داشت؟ ظاهراً همینطور است. هرچه تعداد باکتری‌های روی سطح پوست بیشتر باشد، برای پشه‌ها جذاب‌تر می‌شوند.
اما نکته جالب دیگری علاوه بر تعداد میکروب‌ها وجود داشت: «افراد با تنوع میکروبی بالاتر برای پشه‌ها جذابیت کمتری دارند و بنابراین ممکن است نیش کمتری دریافت کنند. »
میکروبیوتای پوست ما تحت تأثیر ژنتیک، سن و سیستم ایمنی ما قرار دارد، چیزی که ما واقعاً نمی‌توانیم در مورد آن کاری انجام دهیم. ولی محصولاتی که برای تمیز کردن و مرطوب کردن پوست آن نیز می‌تواند تأثیر داشته باشد، بنابراین اگر می‌خواهید سعی کنید حشرات را نیش نزنید، شاید بهتر باشد از صابون‌های ضد باکتری خودداری کنید.
ترکیبات فرار
میکروب‌های مفید روی پوست بر مواد شیمیایی که از خود خارج می‌کنیم نیز تأثیر می‌گذارند. به عنوان مثال، عرق انسان تا زمانی که باکتری‌ها روی آن کار نکنند، کاملاً بی‌بو است.
همه این باکتری‌های پوستی، ترکیبات موجود در عرق و سبوم ما را به ترکیبات فرار تبدیل می‌کنند که برخی از آنها پشه‌ها را جذب می‌کنند و برخی دیگر پشه‌ها را دفع می‌کنند.
و با توجه به مطالعه فوق، به نظر می‌رسد که برخی از میکروب‌های پوست ترکیباتی را ترشح می‌کنند که باعث می‌شود افراد برای پشه‌ها جذابیت کمتری داشته باشند و بنابراین به عنوان یک سیستم دفاعی داخلی عمل می‌کنند.
متأسفانه، ما هنوز به نحوه دستکاری میکروبیوتای پوست برای مهار این اثرات مفید کار نکرده‌ایم، اما نویسندگان مطالعه معتقدند که یافته‌های آنها ممکن است نکاتی را ارائه دهد.
«کشف ارتباط بین جمعیت میکروبی پوست و جذابیت برای پشه‌ها ممکن است منجر به توسعه جاذب‌های جدید پشه و روش‌های شخصی‌سازی شده برای محافظت در برابر ناقلان مالاریا و سایر بیماری‌های عفونی شود.»
در مورد سبوم، یک مطالعه نشان می‌دهد که دو آلدئید چرب اشباع شده- دکانال و آندکانال – بو‌هایی هستند که پشه‌ها را جذب می‌کنند. ترکیب سبوم و میزان آلدئید با زنجیره بلند بین افراد متفاوت است. آیا این می‌تواند دلیل دیگری برای گزش انتخابی باشد؟
گروه خونی
آیا گروه خونی تأثیری بر میزان احتمال گاز گرفتن شما دارد یا خیر. این خبر خوبی برای کسانی است که گروه خونی A دارند – به نظر می‌رسد پشه‌ها این گروه خونی را کمتر دوست دارند، اما به گروه خونی O علاقه دارند.
افراد دارای گروه خونی O تقریباً دو برابر گروه خونی A متحمل گزش پشه می‌شوند.
اینکه بعضی‌ها گزیده نمی‌شوند صحت ندارد؟
تئوری دیگر این است که همه افراد گزیده می‌شوند، اما برخی از افراد فقط به دلیل عدم واکنش به گزش‌ها متوجه نیش نمی‌شوند.
اگر خارش یا تورم وجود نداشته باشد، شاید تصور کنند که گاز گرفته نشده‌اند.
میزان واکنش ما به نیس، تا حدی به نوع نیش پشه، سیستم ایمنی بدن و شخصیت و رفتار ما بستگی دارد.
بنابراین، اگر شما از آن دسته افرادی هستید که پشه‌ها دوستش دارند، دانشمندان هنوز به طور کامل توجیهش نکرده‌اند. شاید شما CO۲، گرما یا اسید لاکتیک بیشتری تولید می‌کنید، گروه خونی O دارید، یا نوع بدی از باکتری‌ها را در سطح پوست خود دارید.
اما اقداماتی وجود دارد که می‌توانیم برای جلوگیری از نیش زدن پشه‌ها از آنها استفاده کنیم.
یکی از اقدامات عملی پوشیدن لباس‌های رنگ روشن است. برخی از مطالعات نشان دادهاند که پشه‌ها جذب رنگ‌های تیره می‌شوند. سبز‌های روشن و آبی ممکن است بهترین جاذب آنها باشند – در اوایل سال ۱۹۰۲، یک مطالعه نشان داد که به نظر می‌رسد رنگ‌های نارنجی و زرد حشرات را دفع می‌کنند.
استفاده از دافع حشرات بر روی پوست و مواد طبیعی مانند سیترونلا، بادرنجبویه و نعناع می‌توانند مؤثر باشند.و لزومی ندارد صرفا به دافع‌های شیمیایی مانندDEET فکر کنید.
شاید بهتر باشد از آبجو اجتناب کنید – یکی مطالعه نشان داده که افرادی که آبجو نوشیده‌اند برای پشه‌ها بسیار جذاب‌تر هستند.
اگر باغی دارید، نوع گیاهان باغ خود را بررسی کنید، گیاهان معطری مانند ریحان، اسطوخودوس، آویشن، لیمو و گل همیشه بهار ممکن است برای ما بوی خوبی داشته باشند، اما پشه‌ها از آنها دوری می‌کنند.
