فیلم مصادرهچیها – خلاصه داستان، نقد و بررسی – Repo Men 2010
کارگردان میگوئل ساپوچنیک. بازیگران: جود لاو (رمی)، فارست ویتاکر (چیک)، لیو شرایبر (فرانک) آلیس برکا (بت)، چندلر کانتربولی (پیتر)، جو پینگو (ری). ۱۱۱ دقیقه. درجهٔ نمایشی. R
فیلم مصادرهچیها در پشت خود ایدهٔ خوبی دارد اما این ایدهٔ خوب منجر به اندیشهای منسجم و همه جانبه نشده است. سازندگان فیلم دو فرضیه را به عنوان محور فیلمنامه قرار دادهاند: فرضیهٔ اول ۔ امور بهداشتی و درمانی در حکم ارایهٔ کالا و جنس به جامعه است؛ فرضیهٔ دوم- صنایع درمانی و بهداشتی حق دارند همان قدر پولسازی کنند که هر صنعت دیگری در بازار. این دو فرضیه در یک فیلمنامهٔ خوب میتوانست دستمایههای لازم برای ساخت یک فیلم خوب افسانهٔ علمی ترسناک در زیر ژانر ((بهداشتی درمانی)) را فراهم کند. اما متأسفانه چنین نشده است. مسئله این است که ایدهٔ کوچولوی نسبتا جالب فیلم نهایتا پیوند خورده با مقدار زیادی کلیشههای منسوخ سینمایی فیلم مصادرهچیها با طرح یک سوژهٔ جالب توجه آغاز میشود اما تماشاگر را به جاهایی میبرد که وی نمونه آن را هزاران بار در انواع فیلمهای قالبی و قراردادی مشاهده کرده است. شاید گرفتاری اصلی فیلم ناشی از فقدان قودی تخیل سازندگاناش باشد، یا شاید هم فیلم در آغاز بیش از آن حدی که قصد و منظورش بوده توقعات ما را از خودش بالا برده است.
مصادرهچیها گرچه همچون یک فیلم سرهمبندی شده و تصنعی به نظر میرسد اما اصلا خستهکننده نیست. اگر بخواهیم منصف باشیم و هم نیمهٔ خالی لیوان را ببینیم و هم نیمهٔ پر لیوان را، باید گفت که مصادرهچیها یک فیلم علمی تخیلی جدی است که به آن هوشمندی که باید باشد نیست و یا از نقطهی دید دیگر، مصادرهچیها یک فیلم اکشن ابلهانه است که بسیار باهوشتر از آن چیزی است که باید باشد. قصهٔ فیلم در آیندهای نه چندان دور سپری میشود. شرکت غولآسایی به نام ((یونیون)) اقدام به تولید و عرضه اعضای مصنوعی بدن انسان کرده، قلبها، کلیهها، جگرها، ریهها و دیگر اعضای مصنوعی تولید شده توسط شرکت ((یونیون)) از کیفیت بسیار عالیای برخوردار است اما مشکل اینجاست که قیمت هر یک از این محصولات بسیار بالاست. برای مثال یک فقره لوزالمعدهٔ مصنوعی حول و حوش ۷۰۰ هزار دلار قیمت دارد.
طبیعتا هر کسی توانایی پرداخت چنین پولی را ندارد. شرکتهای بیمه هم حاضر به پوشش قسطی کرده است. به این ترتیب، بیماران کم درآمد میتوانند عضو مصنوعی مورد نیاز خود را به صورت قسطی از شرکت بخرند؛ هر چند که نرخ وام پرداختی بسیار بالاست (حدود ۱۹ درصد) اما وای به حال خریداری که نتواند اقساط ماهیانهٔ خود را به موقع بپردازد. شرکت حداکثر سه ماه عدم پرداخت قسط را تحمل میکند و پس از انقضای این مدت، ((مصادرهچیها)) یا ((ماموران بازپسگیری)) خود را به سراغ خریدار بدحساب میفرستد. این مأموران پس از ورود به خانهٔ خریدار بحساب، با یک سلاح بیهوشکننده وی را بیهوش میکنند (گاهی مواقع هم مادهی بیهوشکننده به درستی عمل نمیکند!، شکم با سینهی وی را میشکافند و عضو مصنوعی مورد نظر را محالا میخواهد قلب باشد، کلیه باشد یا لوزالمعده- بیرون میکشند و همراه خود میبرند، جود لاو در فیلم مصادرهچیها نقش یکی از مصادرهچیهای شرکت ((یونیون)) را بازی میکند.
ما این مأمور وظیفهشناس را در یکی از صحنههای آغازین فیلم مشاهده میکنیم که چگونه دارد قلب مصنوعی یک بیمار بدحاب را از درون سینهاش بیرون میکشد. فارست ویتاکر هم نقش همکار جود لاو را در فیلم بازی میکند، این دو همکار البته مباحثی هم دربارهٔ درستی یا نادرستی عمل مصادرهٔ اعضای مصنوعی بیماران بدحساب دارند. مثلا ویتاکر معتقد است که اگر شرکت در برابر بیماران بدحساب شدت عمل نشان ندهد، ورشکست خواهد شد و ورشکستگی و تعطیلی شرکت به نوبهٔ خود باعث محروم شدن صدها هزار بیمار از اعضای مصنوعی و نتیجتا مرگ آنها میشود. اما در ادامهٔ ماجرا…
فیلمی مثل مصادرهچیها بازتاب دیگری است از اوضاع ناگوار اقتصادی و بهداشتی درمانی مردم آمریکا طی یکی دو سال گذشته، مصادرهٔ خانهها و اتومبیلهای مردم به دلیل عدم پرداخت اقساط، موضوع آشنا و ملموسی برای آمریکاییهاست و همین طور محروم بودن پنجاه میلیون آمریکایی از بیمههای درمانی.
هردوی این معضلات در فیلم مصادرهچیها بازتاب خودش را دارد. فیلمها به درستی بازتاب زمانی خویش هستند، حتی اگر فیلمهای چندان خوبی هم نباشند.
منبع: نشریه دنیای تصویر