آدنومیوز چیست؟ یک بیماری کمتر شناخته شده که از هر ۵ زن ۱ نفر را درگیر می‌کند
ناگا مونچتی مجری بی‌بی سی اخیراً فاش کرد که از آدنومیوز رنج می‌برد، یک بیماری مزمن که رحم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. او از این صحبت کرد که چگونه دردش باعث می‌شود او نتواند حرکت کند و چگونه یک شعله‌وری بیماری‌اش شدن اخیر آنقدر شدید بود که شوهرش مجبور شد با آمبولانس تماس بگیرد.
با این حال بسیاری از مردم هرگز در مورد این بیماری نشنیده‌اند، علیرغم اینکه از هر پنج زن یک نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
آدنومیوز می‌تواند علائمی از جمله خونریزی قاعدگی نامنظم و شدید و درد لگن ایجاد کند. شدت علائم در بین بیماران متفاوت است. تا یک سوم زنان مبتلا به آدنومیوز ممکن است حداقل علائم را داشته باشند یا اصلاً علائم نداشته باشند.
این وضعیت همچنین می‌تواند بر باروری تأثیر بگذارد. زنان مبتلا به آدنومیوز که باردار می‌شوند، خطر سقط جنین، زایمان زودرس، پره اکلامپسی (مسمومیت حاملگی) و خونریزی بعد از زایمان بیشتری دارند
چه چیزی باعث آدنومیوز می‌شود و چگونه تشخیص داده شده و درمان می‌شود؟ هنوز چیزهای زیادی وجود دارد که ما در مورد این وضعیت نمی‌دانیم، اما در اینجا کمی در مورد آنچه تاکنون می‌دانیم آورده شده است.
چه چیزی باعث آدنومیوز می‌شود؟
دو لایه در رحم وجود دارد. آندومتر لایه داخلی است که جنین در آن لانه گزینی می‌کند. اگر حاملگی وجود نداشته باشد، این لایه در طول در طی عادت ماهانه ریزش می‌شود.
میومتر لایه عضلانی رحم است. در دوران بارداری توسعه می‌یاد و مسئول انقباضات است. در افراد مبتلا به آدنومیوز، برخی سلول‌های آندومتر مانند در مکان نامناسبی مثلا میومتر وارد می‌شوند.
اگرچه تعداد زیادی از زنان مبتلا به آدنومیوز به آندومتریوز نیز مبتلا هستند، آدنومیوز یک بیماری متمایز از آندومتریوز است.
در آندومتریوز، سلول‌های مشابه آندومتر نیز در مکان نامناسبی یافت می‌شوند، اما در این مورد در خارج از رحم، عمدتاً در حفره لگنی یافت می‌شوند.
به لطف تحقیقات، مشارکت عمومی و رسانه‌های اجتماعی، آگاهی از اندومتریوز در سال‌های اخیر افزایش یافته است. با این حال آدنومیوز هنوز نسبتاً ناشناخته است.
تشخیص آدنومیوز
آدنومیوز یک بیماری دشوار برای تشخیص است. وجود سلول‌های مشابه آندومتر در میومتر را تنها می‌توان با ارزیابی پاتولوژی تأیید کرد که در آن میومتر پس از هیسترکتومی (جراحی برای برداشتن رحم) زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود.
در سال‌های اخیر با توسعه فناوری‌های تصویربرداری مانند MRI و سونوگرافی دقیق لگن، تشخیص‌ها آسان‌تر و بیشتر شده است.
اگرچه آدنومیوز در حال حاضر معمولاً بدون نیاز به هیسترکتومی شناسایی می‌شود، پزشکان همچنان در حال توسعه یک روش استاندارد برای تشخیص غیرجراحی آن هستند..
در نتیجه، مشخص نیست دقیقاً چه تعداد از زنان مبتلا به آدنومیوز هستند. اگرچه می‌دانیم که حدود ۲۰ درصد از زنانی که به دلایلی غیر از آدنومیوز هیسترکتومی می‌کنند، شواهدی از این وضعیت در ارزیابی پاتولوژی دارند.
آدنومیوز یک وضعیت پیچیده است
نوع رشد بافت آدنومیوز در میومتر می‌تواند ضایعات کانونی (در قسمتی از رحم) یا منتشر (در ناحیه وسیعی از عضله) باشد.
آدنومیوز را می‌توان بسته به عمق تهاجم بافت مشابه آندومتر به میومتر طبقه‌بندی کرد.
دانشمندان و پزشکان هنوز در حال بررسی هستند که آیا نوع یا عمق ضایعات با علائم مرتبط است یا خیر، زیرا که شدت علائم و ضایعات همیشه با هم مطابقت ندارند.
ما هنوز نمی‌دانیم که چرا برخی از زنان به آدنومیوز مبتلا می‌شوند، اگرچه شواهد نشان می‌دهد که با افزایش سن شیوع آن افزایش می‌یابد.
تصور می‌شود که ناحیه بین آندومتر و میومتر یا در اثر فرآیند‌های طبیعی چرخه قاعدگی، بارداری و زایمان یا اقدامات پزشکی آسیب می‌بیند.
در برخی از زنان، آسیب به لایه بافت آندومتر آنطور که باید بهبود نمی‌یابد و سلول‌های مشابه آندومتر وارد میومتر شده و به طور غیر طبیعی رشد می‌کنند. این‌ها عملکرد طبیعی میومتر را مختل می‌کنند که منجر به درد و خونریزی می‌شود.
این امکان وجود دارد که مکانیسم‌های مختلفی در این امر نقش داشته باشند و یک عامل بیماری‌زای مشترک پشت آدنومیوز وجود نداشته باشد.
آدنومیوز چگونه درمان می‌شود؟
استراتژی‌های درمانی شامل دارو‌های هورمونی مانند قرص‌های ضد بارداری خوراکی، قرص‌های حاوی پروژسترون، قرار دادن یک سیم پیچ آزاد‌کننده پروژسترون (به عنوان مثال، Mirena) یا دارویی به نام GnRHa است که تولید طبیعی هورمون‌های جنسی را متوقف می‌کند.
درمان‌های غیر هورمونی شامل ترانگزامیک اسید است. هدف این درمان‌ها به حداقل رساندن خونریزی قاعدگی است. درد اغلب با دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی درمان می‌شود.
درمان‌هایی که برای برخی از زنان مؤثر است، برای برخی دیگر مفید نیست، و به این استدلال که بیش از یک نوع آدنومیوز وجود دارد، دشواری بیشتر می‌شود. استراتژی‌های درمانی باید برای بیماران، بسته به شرایط و علائم باروری آنها، تنظیم شود.
اگر درمان‌های پزشکی تسکین کافی در بر نداشته باشند، گزینه‌های جراحی مانند برداشتن ضایعات کانونی یا هیسترکتومی وجود دارد.
تغییراتی که باید در نظام تشخیص و درمان صورت بگیرد
اگرچه آدنومیوز یک اختلال شایع است که بسیاری از زنان از جمله زنان در سنین باروری را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما توجه بالینی و تحقیقاتی بیشتر لازم دارد.
همچنین کمبود دانش و آگاهی در مورد آدنومیوز در بین بسیاری از متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و عموم وجود دارد. این باید تغییر کند تا بتوانیم درک خود را از شرایط، تشخیص و گزینه‌های درمانی بهبود بخشیم.
دانشمندان و پزشکانی که در آدنومیوز تخصص دارند هنوز در جستجوی یافتن یک روش تشخیصی دقیق و غیرتهاجمی هستند.
نوشته: جن ساوتکامب، رییس دپارتمان بهداشت زنان و باروری نافیلد، دانشگاه آکسفورد و نورا فیتنات توپباس سلکوکی، دانشجوی دکترا، دپارتمان سلامت زنان و باروری نافیلد، دانشگاه آکسفورد
منبع: The Conversation
