می‌دانستید مجازات اسکرین‌شات یا افشای چت می‌تواند ۷۴ ضربه شلاق و ۲ سال زندان باشد؟

در ایران چون برای بسیاری از جرم‌های فضای مجازی یا نقض حریم خصوصی کاربران، قوانین حقوقی مشخصی در دسترس نیست؛ بسیاری از کاربران تصور می‌کنند دیگر آزادی کامل دارند و می‌توانند دیگران را به افشای اطلاعات‌شان تهدید کنند یا از چت‌ها و اطلاعات‌شان اسکرین‌شات بگیرند و برای دیگران بفرستند.

گاهی اوقات برای دست انداختن یا شوخی با دوستی یا همکاری، چت‌های او را برای دیگران فوروارد می‌کنیم. همین‌طور، یواشکی از صفحه‌نمایش کامپیوتر، لپ‌تاپ و موبایل‌اش عکس گرفته و در کانال‌های تلگرام می‌گذاریم.

برخی اوقات هم شرایطی پیش می‌آید که یک همکار با همکار دیگرش درددل می‌کند و بسیاری از اطلاعات شرکت یا افراد را برملا کرده بدون اینکه متوجه باشد این کار جرم محسوب شده و این اطلاعات می‌توانند سندی بر علیه‌اش باشند.

در قوانین مجازات اسلامی ایران، برای اسکرین شات یا افشای پیام‌های چت‌ها قانون مستقیم و مشخصی وجود ندارد ولی ماده ۷۴۵ (ماده ۱۶ قانون جرایم‌ رایانه‌ای) افشای اسرار خصوصی دیگران را جرم دانسته و مجازات آن را جزای‌‌ نقدی و تا دو سال حبس در نظر گرفته است.

افشای اسرار خصوصی دیگران شامل نامه‌ها، عکس‌ها، نوشته‌ها، صدا و فیلم خصوصی، پیام‌ها و موارد دیگری مانند اسکرین‌شات و چت می‌شود.

تهدید جرم است حتا اگر عملی نشود

همچنین بر اساس ماده ۶۶۹ قانون‌ مجازات‌ اسلامی تهدید به انجام عملی که ممکن است موجب ضرر آبرویی یا شرافتی یا افشای اسرار خانوادگی شود تا ۷۴ ضربه‌شلاق و یا تا دوسال حبس برای آن در نظر گرفته‌ شده‌ است.

در قانون تصریح شده حتا اگر این تهدید هرگز عملی نشده باشد (که در اکثریت مواقع این تهدیدها هرگز عملی نمی‌شوند) باز هم ارتکاب جرم «تهدید» رخ داده و افراد می‌توانند براساس مستنداتی که دارند به دادگاه شکایت کنند.

برخلاف تصور بسیاری از ما، قانون پیام‌های وایبر، واتساپ، تلگرام، فیسبوک، اینستاگرام، ایمیل‌ها، اس‌ام‌اس و نظایر این‌ها را «ادله الکترونیکی» محسوب کرده و می‌توانند یک سند کاملا قانونی و قابل ارایه به دادگاه باشند.

بنابراین؛ اگر فردی شما را از طریق اس‌ام‌اس، ایمیل یا تلگرام تهدید کند یا بخواهد اطلاعاتی محرمانه و غیرقانونی از شما را افشا کند؛ می‌توانید با همین اسناد بر علیه‌اش شکایت کنید. همین‌طور، دیگران می‌توانند یک شوخی یا شیطنت شما را تهدید تلقی کرده و شما را گرفتار کنند.

اتفاقا گزارش‌هایی که در بخش حوادث روزنامه‌ها و سایت‌ها از دادگاه‌ها منتشر می‌شود؛ مملو از چنین نمونه‌هایی است. انتشار عکسی که طرف راضی نبوده، افشای اطلاعات محرمانه یک شرکت، شکایت یک دوست بر علیه دوست دیگر به خاطر یک اسکرین‌شات و ده‌ها نمونه دیگر که نیاز به هوشیاری و دقت بیشتر کاربران در فضای مجازی است.