چه بیماری‌های دیگری شبیه خون‌ریزی مغزی هستند؟
- انفارکت ایسکمیک
- میگرن
- خون‌ریزی ساب‌آراکنوئید
- نئوپلاسم مغزی
- سرگیجهٔ وضعیتی (ممکن است با خون‌ریزی مخچه‌ای اشتباه شود)
چگونگی ایجاد و علت‌های خون‌ریزی مغزی
- خون‌ریزی به داخل پارانشیم بافت مغز
- در بیشتر مواقع ناشی از هیپرتانسیون است.
- هیپرتانسیون طولانی منجر به لیپوهیالینوزیس می‌شود که آن هم به نوبهٔ خود سبب شکنندگی شریانچه‌های عمقی نفوذکننده و آنوریسم‌های شاکورت- بوچارد می‌شود که ممکن است پاره شوند.
- خون‌ریزی‌های ناشی از هیپرتانسیون در هسته‌های قاعده‌ای (۶۰%)، تالاموس (۲۰%)، پونز (۱۰%)، و مخچه (۱۰%) اتفاق می‌افتد.
- سایر علل عبارتند از: تروما (شایع‌ترین علت در بیماران جوان‌تر)، مالفورماسیون شریانی وریدی، آنژیوم‌های کاورنوس، درمان ضدانعقادی و ضدترومبولیتیک، واسکولیت CNS، لوکمی، ترومبوسیتوپنی اکتسابی و DIC، بیماری مویامویا، مصرف کوکائین و آمفتامین.
- آنژیوپاتی آمیلوئیدی شایع‌ترین علت خون‌ریزی در افراد مسن است و سبب خون‌ریزی لوبار می‌شود.
تظاهر/علایم و نشانه‌های خون‌ریزی مغزی
- شروع حاد سردرد
- ضعف موضعی
- انحراف دو چشم به طرف ضایعه (۲۰% موارد ممکن است به طرف مقابل ضایعه باشد)
- تهوع/ استفراغ
- سبب هیپرتانسیون شدید می‌شود.
- خون‌ریزی تالامیک سبب اختلاف حسی و کرختی یک اندام می‌شود.
- خون‌ریزی مخچه‌ای سبب انحراف توأم چشم‌ها به دور از ضایعه، سردرد اکسی‌پیتال، استفراغ، و آتاکسی در سمت ضایعه می‌شود.
- خون‌ریزی پونز سبب مردمک‌های نوک سنجاقی، کوآدری پلژی، استوپور، و کما می‌شود.
- خون‌ریزی لوبار سبب علایمی می‌شود که مربوط به لوب درگیر هستند (مثل کانفوزیون در خون‌ریزی فرونتال، همی‌آنوپی در خون‌ریزی اکسی‌پیتال).
چگونه بیماری خون‌ریزی مغزی را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی
- شرح حال و معاینهٔ نورولوژی
- مطالعات اولیهٔ آزمایشگاهی باید شامل آزمایشات انعقادی باشد.
- CT اسکن یا MRI سر بدون کنتراست (گرادیان اِکو) نشان‌دهندهٔ منطقه‌ای هیپردنس در پارانشیم مغز خواهد بود.
- آنژیوگرافی ممکن است مالفورماسیون‌های شریانی وریدی را آشکار سازد اما اینها به ندرت بعد از خون‌ریزی‌ها دیده می‌شوند.
راه‌های درمان خون‌ریزی مغزی
- درمان فشار خون بالا برای پیشگیری از گسترش خون‌ریزی ضروری است.
- در صورتی که فشار خون از ۱۲۰/۲۲۰ بالاتر رفت، برای پایین‌آوردن آن تا ۹۰/۱۵۰، لابتالول، نیتروپاست (nitropaste)، یا نیفدیپین تجویز کنید.
- اگر فشار خون سیستولیک بین mmHg 250 باشد، تجویز نیتروپروساید اندیکاسیون دارد.
- مطالعات انجام‌شده سودمندی مداخلهٔ جراحی را در خون‌ریزی‌های هسته‌های قاعده‌ای تأیید نکرده‌اند مگر آنکه خطر هرنیاسیون ترانس تنتوریال وجود داشته باشد.
- در صورتی که بیمار دچار علایم هرنیاسیون تونسیلار یا فشار بر ساقهٔ مغز شده باشد، ممکن است در خون‌ریزی‌های مخچه‌ای نیاز به مداخلهٔ جراحی برای خارج‌کردن خون وجود داشته باشد:
- فیزیوتراپی سودمند است.
- در یک مطالعه نشان داده شد که تجویز فاکتور VII خون‌ریزی را متوقف می‌کند.
پیش‌آگهی/ عوارض
- عوارض عبارتند از: تشنج، SIADH، هیدروسفالی، و اختلالات موضعی عصبی.
- در صورتی که هرنیاسیون اتفاق نیفتاده باشد، پیش‌آگهی مطلوب است و اغلب ناتوانی ایجادشده کمتر از چیزی است که در انفارکت‌های ایسکمیک دیده می‌شود.
- گسترش خون‌ریزی به داخل بطن‌ها یکی از علایم پیش‌آگهی ضعیف است.
- درصورتی که فشار خون به حد کافی کنترل شود، عود شایع نیست.
احتمال عود در آمیلوئید آنژیوپاتی شایع‌تر است.
میدانستید گوشی های پزشکی دیجیتال را در ایران هم میتوانید تهیه کنید!