فیلم هابیت: سفر غیرمنتظره – خلاصه داستان، نقد و بررسی – The Hobbit: An Unexpected Journey 2012
کتاب فیلمنامه‌نویس و کارگردان: پیتر جکسون، بازیگران یان مک کلن (گاندولف)، مارتین فریمن (بیلبو)، ریچارد آمیتاژ (پادشاه تورین)، کن استوت (بالین)، استیون هانتر (بومبور)، اندی سرکیس (گالوم). ۱۶۹ دقیقه درجه نمایشی:. PG-13
سه فیلمی که پیتر جکسون بر اساس سه کتاب سالار حلقه‌ها (نوشتهٔ جی. آر. آر. تالکین) کارگردانی و عرضه کرد، برندهٔ ۱۴ جایزهٔ اسکار شد و بیش از 3 میلیارد دلار فروش کرد. فیلم‌های سالار حلقه‌ها یاران حلقه (۲۰۰۱)، سالار حلقه‌ها دو برج (۲۰۰۲) و سالار حلقه‌ها: بازگشت پادشاه (۲۰۰۳) بی‌هیچ تردیدی یکی از موفق‌ترین مجموعه‌های سینمایی هالیوود به شمار می‌رود. اهمیت کار جکسون در ساخت این سه فیلم، وام‌گیری‌های او از یک کار ادبی خاص و منحصربه فرد و بازگویی آن بر حسب معیارها و شاخص‌های سینمای مدرن بود. حالا پس از ده سال که از اکران عمومی آخرین فیلم از سه‌گانهٔ سالار حلقه‌ها می‌گذرد، پیتر جکسون فیلم نخست از سه‌گانهٔ هابیت‌هایش را عرضه کرده است. کتاب ۳۰۰ صفحه‌ای هابیت‌ها در سال ۱۹۳۷ چاپ و منتشر شد؛ یعنی حدود ۱۷ سال قبل از انتشار کتابهای سه‌گانهٔ سالار حلقه‌ها تالکین زمانی این کتاب را نوشت که جنگ جهانی دوم هنوز آغاز نشده بود.
به همین دلیل، کتاب فضای شاد و پرنشاطی دارد و از سیاهی و تاریکی کتابهای سالار حلقه‌ها هیچ خبری در آن نیست. فیلم ۱۶۹ دقیقه‌ای هابیت: سفر غیرمنتظره بر اساس صد صفحه نخست کتاب هابیت‌ها ساخته شده و ظاهرا صد صفحهٔ دوم و صد صفحای سوم هم برای هابیت‌های سینمایی دوم و سوم کنار گذاشته شده است، در اینجا تفاوت بزرگی بین دو مجموعهٔ تالکینی پیتر جکسون به چشم می‌خورد: مجموعه اول (سه‌گانهٔ فیلم‌های سالار حلقه‌ها) به مدت بیش از ۹ ساعت بر اساس تقریبا ۱۵۰۰ صفحه کتاب ساخته شد در حالی که مجموعهٔ دوم (سه‌گانه فیلم‌های هابیت) به مدت 1 ساعت قرار است بر اساس ۳۰۰ صفحه کتاب ساخته شود. پیتر جکسون برای رفع این مشکل مجبور شده که نه تنها تک تک صد صفحهٔ نخست کتاب هابیت‌ها را به فیلم برگرداند بلکه چیزهای زیادی هم از خودش به آن اضافه کند.
در نتیجه، فیلم هابیت سفر غیر منتظره قادر به برآورده ساختن استانداردهای پایه گذاشته شده توسط مجموعه فیلم‌های سالار حلقه‌ها نیست آن فضای جادویی مسحورکننده که مهم‌ترین خصوصیت فیلم‌های سالار حلقه‌ها بود درهاییت سفر غیرمنتظره وجود ندارد، فیلم سرگرم‌کننده هست اما مسحورکننده نیست، به تعبیری می‌توان گفت پیتر جکسون با سه فیلم سالار حلقه‌ها چنان سطح توقعات را از خودش بالا برده که فیلم بازدی او به رغم ارزش‌هایی که دارد ناموفق و شکست خورده به نظر می‌رسد.
پیتر جکسون برای ((مناسب)) کردن کتاب هابیت‌ها با رویکرد سینمایی‌اش قصه را تاریک‌تر و جدی‌تر کرده و به نوعی همهی شوخ وشنگی‌های آن را گرفته است. گام و ضرباهنگ روایی قصه نیز کندتر شده است. هابیت: سفر غیرمنتظره در اصل یک فلاش بک (بازگشت به گذشتهٔ) طولانی مدت است بیلبوی پیر (یان هولم) مشغول نوشتن خاطرات‌اش است. ماسپس بیلبوی کم سن و سال (با بازی مارتین فریمن) را می‌بینیم که در دنیای کوچک خودش مشغول کارهای هابیتی خاص خودش است. هابیت‌ها که در دوران ماقبل تاریخ زندگی می‌کردند موجودات قدکوتاه و بامزه و صلح دوستی هستند که به صورت گروهی زندگی می‌کنند و پوست کف پاهای پشمالویشان مثل چرم سخت است و نیازی به کفش ندارند.
هابیت‌ها زندگی لذت طلبانه و آرامی دارند و هیچ وقت به نیروهای دنیای بیرون کاری نداشته‌اند. بیلبو هم یکی از همین هابیت‌هاست که تا قبل از پیدا شدن سروکلهٔ یک جادوگر مرموز به اسم گاندولف (یان مک کلن) و پادشاه تورین (ریچارد آمیتاژ) و دوازده کوتولهٔ پیرو او، زندگی آرام و راحتی داشت. پادشاه از سرزمین کوهستانی محل تولدش رانده شده و تاج و تخت پادشاهی‌اش را از دست داده است. اژدهایی به اسم اسماک سرزمین پادشاه را از چنگ او بیرون آورده و وی و پیروان‌اش را آوارهی دشت و بیابان کرده است. پادشاه و همراهان‌اش از بیلبو می‌خواهند که به آنها کمک کند تا پادشاه سرزمین خود را از اژدها پس بگیرد و..
در هابیت: سفر غیرمنتظره شاهد برخوردهای بیلبو و همراهان‌اش با ترول‌ها (موجودات افسانه‌ای اسکاتلندی)، دیوها و غول‌های سنگی هستیم. علاوه بر این، با چند چهرهٔ آشنا نیز رو به رو می‌شویم الروند (هوگو ویوینگ)، گالادریل کیت بلانشت)، سائورمان سفید (کریستوفر لی) و گالوم (اندی سرکیس). اژدهای قصه فقط برای لحظه‌ای کوتاه نمایان می‌شود؛ تماشاگران برای دیدن تمام عیار این اژدها باید منتظر اکران قسمت دوم مجموعه، هابیت: ویرانی اسماگ، بمانند هابیت: سفر غیرمنتظره شروع کند و حتی ملال‌انگیزی دارد اما برعکس، در قسمت‌های پایانی‌اش ریتم و ضرباهنگ شتاب بیشتری می‌گیرد و حوادث فیلم جذاب‌تر می‌شود.
اگر بخواهیم فیلم سفر غیر منتظره را به عنوان یک فیلم مستقل فارغ از دو قسمت بعدی‌اش، بررسی کنیم به ناگزیر به این نتیجه خواهیم رسید که بسیاری از قسمت‌های فیلم زائد است و استحقاق قیچی شدن را دارد، این احساس وجود دارد که در داخل این فیلم طولانی سه ساعته یک فیلم خیلی خوب حدودا نود دقیقه‌ای وجود دارد. در هر حال به این نکته هم باید توجه داشت که فیلم را باید در کلیت آن، یعنی به همراه در قسمت دیگرش، دید و سپس ارزیابی کرد. سفر غیرمنتظره جدای از این صحنه‌های به ظاهر زائد، از حیث استفاده از جلوه‌های ویژهٔ کامپیوتری نیز چندان راضی‌کننده به نظر نمی‌رسد، صحنه‌هایی در فیلم وجود دارد که به شدت تصنعی و ((کامپیوتری)) است و خلاصه بدجوری تو چشم می‌زند. این در حالی است که یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های سه‌گانهٔ سالار حلقه‌ها استفاده ماهرانه و هوشمندانهٔ آن از جلوه‌های ویژهٔ کامپیوتری بود.
در یک کلام، فسفر غیرمنتظره پاسخگوی توقعات ما از سازندهٔ سه‌گانهٔ سالار حلقه‌ها نیست. فیلم با وجودی که از هیجان و شگفتی و غرابت تهی نیست اما هرگز قادر به خلق آن غرابت و هیجانی نیست که ما یک دهه پیش با تماشای مجموعه فیلم‌های سالار حلقه‌ها تجربه کرده بودیم.
منبع: نشریه دنیای تصویر
