درمان گودی کمر با اصلاح وضعیت نشستن، بریس، ورزش، فیزیوتراپی و …

رپورتاژ

گودی گمر که با عنوان کاوپشتی نیز نامیده میشود، مشکلی است که به دلیل انحنای بیش از حد انتهای کمر مشخص می‌شود. ذکر این نکته اهمیت این موضوع را نشان خواهد داد که، ستون فقرات بطور طبیعی در ناحیه گردن، ناحیه فوقانی کمر و انتهای کمر دارای انحنا است، که از وزن سر پشتیبانی کرده و ضربات وارد شده را به خود جذب می‌کند. گودی کمر هنگامی ایجاد می‌شود که قوس طبیعی ستون فقرات در ناحیه کمر یا انتهای کمر، بیش از حد طبیعی خم می‌شود. این مسئله باعث ایجاد فشار اضافی روی ستون فقرات شده که منجر به درد خواهد شد.

افرادی که دچار گودی کمر هستند، در انتهای کمر، انحنای قابل توجهی ظاهر می‌شود. هنگامی که از زاویه پهلو به شخص نگاه کنیم، ناحیه انتهای کمر شکل برجسته C  دیده می‌شود. علاوه بر این، باسن و شکم حالت بیرون زدگی به خود می‌گیرد.

یکی از ساده‌ترین راههای تشخیص وجود گودی کمر، این است که به پشت روی زمین روی یک سطح سخت دراز بکشید. بین سطح زمین و کمر، مقداری فضا وجود دارد که شخص می‌تواند دست خود را در آنجا قرار دهد. در افرادی که دچار گودی کمر هستند، این فضا بیشتر از حد طبیعی است، که به آسانی می‌توانند دست‌های خود را در آن ناحیه قرار دهند.

سلامت عمومی ستون فقرات برای تحرک، انعطاف‌پذیری و فعالیت‌های بدن انسان ضروری است. از این رو، درمان گودی کمر اهمیت بسیاری دارد. پیگیری درمان، جهت اصلاح انحنای ستون فقرات، از ایجاد عوارض عمومی بدن مانند دردهای مزمن کمر، آرتروز و غیره در طول دوران سالمندی جلوگیری می‌کند.

علت گودی کمر

عوامل چندگانه‌ای وجود دارد که می‌تواند باعث ایجاد گودی کمر شده یا در ایجاد آن دخیل باشد. علت اصلی گودی کمر می‌تواند شامل عوامل زیادی باشد که شامل وضعیت نامناسب بدن، چاقی و سبک زندگی بدون تحرک، و وجود مشکلات زمینه‌ای ستون فقرات است.

وضعیت نامناسب بدن

یکی از متداول‌ترین عوامل گودی کمر، وضعیت نامناسب بدن است. وضعیت نادرست بدن، به شکل‌های مختلف بر بدن تاثیرگذار است و از آنجایی که یکی از وظایف ستون فقرات، حفظ بدن بطور راست و مستقیم است، منطقی است که وضعیت بسیار بد بدن، می‌تواند به شدت بر سلامت ستون فقرات اثرگذار باشد.

هنگامی که فرد زمان زیادی را در حالت نشسته می‌گذراند، بخصوص زمانی که بطور صاف، و با شانه‌های عقب رفته و ستون فقرات مستقیم، نمی نشیند، عضلاتی که به ستون فقرات بسیار نزدیک هستند، به شدت سفت می‌شود، زیرا تلاش می‌کنند تا از ستون فقرات حمایت کرده و آن را ثابت نگه دارند.

با گذشت زمان، ادامه این روند منجر به کشیدگی ستون فقرات به خارج از راستای خود شده و باعث افزایش انحنای ستون فقرات به سمت داخل می‌شود. به همین دلیل حفظ وضعیت مناسب بدن در حالت نشسته اهمیت بسیاری دارد و بهتر است بطور متوالی به بدن استراحت دهید تا فشار روی عضلات کمر به حداقل برسد.

چاقی

هنگامی که شخص اضافه وزن داشته و در نواحی باسن و شکم چربی اضافه وجود دارد، این مسئله فشار مضاعفی به ستون فقرات وارد می‌کند و عضلات جهت حمایت و ثابت نگه داشتن آن، متحمل فشار بیشتری می‌شوند. کشیدگی بیشتر روی ستون فقرات می‌تواند باعث شود که بطورغیرطبیعی خم شده و گودی بیش از حد ایجاد شود.

عدم تحرک بدن

طراحی متفاوت ستون فقرات، به تسهیل حرکت کمک می‌کند، بنابراین، سبک زندگی بی‌تحرک و بدون ورزش، با ساختار و عملکرد ستون فقرات مغایرت دارد. علاوه بر این واقعیت که، بدون ورزش احتمال چاقی وجود دارد، سبک زندگی بدون تحرک نیز عضلات مرکزی بدن، که بدنه و لگن را احاطه می‌کنند، تضعیف خواهد کرد.

هنگامی که عضلات مرکزی بدن، به دلیل عدم استفاده از آنها ضعیف شود، دیگر قادر به فراهم کردن حمایت کافی و ثبات ستون فقرات نیستند، و این مسئله باعث می‌شود که ستون فقرات بویژه نسبت به بروز انحنای بیش از حد کمر، آسیب‌پذیر شود.

عوامل دیگر

عوامل دیگری که می‌تواند به ایجاد گودی کمر دامن بزند، در زیر ذکر شده است:

• بروز ناهنجاری‌های مهره کمر که ممکن است از زمان تولد وجود داشته باشد، یا به دلیل مشکلات مفصل لگن یا وضعیت نامناسب بدن ایجاد شود
• وجود اختلالات مختلف که بر عملکرد عصبی عضلانی اثر می‌گذارد، به عبارت دیگر، جابجا شدن مهره به سمت جلو/ عقب، مانند اسپوندیلوزیس؛ نوعی یا کوتاهی قد یا ناهنجاری رشد استخوان مانند آکوندروپلازی؛ افزایش ضعف استخوان با بالا رفتن سن مانند پوکی استخوان؛ قوس غیرطبیعی به سمت عقب در ستون مهره‌ها مانند کیفوز؛ و التهاب فضای بین دیسک که بین استخوان‌های ستون فقرات رخ می‌دهد مانند دیسکیت.
• سابقه آسیب / آسیب‌های کمر و گردن در بیمار

علائمی که با مشاهده آن باید به پزشک مراجعه کنیم

هنگامی که گودی کمر انعطاف‌پذیر است، مثلاً هنگامی که به سمت جلو خم می‌شویم، انحنا خودبخود اصلاح می‌شود، پس نیازی به درمان نیست. با این وجود، اگر گودی کمر انعطاف‌ناپذیر باشد، به عنوان مثال حتی زمانی که به جلو خم می‌شوید هنوز انحنا وجود دارد، پس بیمار باید برای درمان مراجعه کند.

درمان گودی کمر هنگامی ضروری است که بیماران هر کدام از علائم زیر را مشاهده کنند:

• اسپاسم و گرفتگی عضلات
• درد
• مشکلاتی در عملکرد روده یا مثانه
• بیحسی یا حس سوزن سوزن شدن

تشخیص

دکتر مغاری متخصص طب فیزیکی در قزوین معاینات جسمانی را در بیمار دچار گودی کمر انجام خواهد داد، تا میزان انحنای گودی کمر را مشخص کرده و اثر آن بر وضعیت بدن بیمار را بررسی کند.

دکتر مغاری از بیمار میخواهد که به جلو خم شود تا تعیین کند که انحنای کمر، انعطاف‌پذیر یا ثابت است. در صورتی که انحنا ثابت باقی بماند، سپس، آزمایشات تشخیصی بیشتری مانند تصویربرداری اشعه ایکس از ستون فقرات پیشنهاد می‌شود.

درمان گودی کمر

درمان گودی کمر به شدت ناهنجاری ستون فقرات و همچنین بروز علائم مضاعف بستگی دارد. هدف درمان شامل توقف پیشرفت انحنای غیرطبیعی و جلوگیری از شروع ناهنجاری‌های بیشتر است.

برخی از روشهای درمانی گودی کمر که توسط متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در قزوین توصیه می‌شود در زیر ارائه شده است:

• فیزیوتراپی در بسیاری از بیماران اثربخش است. فیزیوتراپی همراه با برخی از انواع ورزش‌های مخصوص وضعیت بدن، جهت اصلاح ناهنجاریهای مرتبط با انحنای ستون فقرات لازم است. همچنین فیزیوتراپی به تقویت عضلات مهم بدن کمک می‌کند.
• اگر گودی کمر به دلیل وضعیت نامناسب و ضعیف بدن ایجاد شود، پس ورزش‌های ساده تنها چیزی است که مورد نیاز است.
• بیمارانی که احساس درد دارند، داروهای ضدالتهاب برای تسکین درد و کاهش ورم و التهاب تجویز می‌شود
• به افراد چاق توصیه می‌شود که وزن خود را کاهش دهند.
• یوگا و مدیتیشن میتواند به پیشرفت قدرت، آگاهی نسبت به بدن، محدوده حرکتی و انعطاف‌پذیری بدن کمک کند.
• نوجوانان وجوانان می‌توانند از بریس استفاده کنند تا انحنای غیرطبیعی کمر برطرف شود.
• موارد شدید گودی کمر به انواع مختلف روش‌های جراحی مانند تعویض دیسک کمر، تثبت یا کیفوپلاستی ستون فقرات نیاز دارد، تا این مشکل را اصلاح کند.

اکثر این بیماران حتی در صورتی که گودی کمر را درمان نکنند، دچار مشکلات شدید سلامتی نمی‌شوند. با این وجود، از آنجایی که ستون فقرات نقش حیاتی در بسیاری از حرکات و انعطاف‌پذیری بدن دارد، ضروری است که سلامت ستون فقرات تحت کنترل قرار بگیرد. موارد درمان نشده گودی کمر نیز ممکن است بیشتر در معرض مشکلات مضاعفی در ستون فقرات، پاها، کمربند لگنی و غدد داخلی قرار بگیرند.