علائم و نشانه‌های کم‌خونی و راه بررسی نوع کم‌خونی

نحوه برخورد بالینی با کم‌خونی کم‌خونی به کاهش تودهٔ گویچه‌های قرمز اطلاق می‌شود و نشانه مهمی از بیماری تلقی می‌شود. کم‌خونی ممکن است بازتاب کاهش تولید اریتروسیت (بر اثر نقایص تغذیه‌ای، بیماری خونی اولیه یا در پاسخ به بیماری سیستمیک) باشد. از سوی دیگر، کم‌خونی ممکن است ناشی از دست دادن خون افزایش تخریب سلولی […]

فیزیولوژی و کارکرد گویچه قرمز طبیعی

گویچه قرمز خون اکسیژن را به تمامی نسوج بدن تحویل می‌دهد و دی‌اکسیدکربن را از بافت به ریه‌ها انتقال می‌دهد تا در آنجا دفع شود. اریتروسیت به نحو منحصر به فردی با این وظیفه انطباق یافته است. این سلول به شکل یک قرص مقعرالطرفین است که این شکل خاص، سطح مقطع غشای آن را برای […]

لوسمی لنفوبلاستیک حاد یا ALL چیست؟ شیوه‌های تشخیص و درمان آن

لوسمی لنفوبلاستیک حاد سبب‌شناسی و پاتوژنز ALL، نئوپلاسم لنفوسیت‌های نابالغی است که نشانگرهای رده‌های سلولی B یا T را دارند. نظام طبقه‌بندی قبلی FAB، ALL را براساس مورفولوژی سلول‌ها به سه زیرگروه تقسیم می‌کرد (L1، L2 و L3). اخیراً سیستم WHO این بیماری را به صورت ALL با پیش‌ساز B یا T، برساس آنتی‌ژن‌های سطح […]

لوسمی پرومیلوسیتی حاد یا APL چیست؟ راه‌های تشخیص و درمان آن

سبب‌شناسی و پاتوژنز لوسمی پرومیلوسیتی حاد (APL) که پیش از این AML FAB-M3 نامیده می‌شد (جدول 8-48 را ببینید)، 15-10% از موارد AML بزرگسالان را تشکیل می‌دهد و میزان بروز آن در بیماران جوان بالاتر است (میانگین سنی 40 سال). لوسمی پرومیلوسیتیک حاد به دلیل بیولوژی منحصر به فرد این بیماری با سایر لوسمی‌های حاد […]

لوسمی میلوئید حاد یا AML چیست؟ راه‌های تشخیص و درمان آن

لوسمی میلوئید حاد تظاهرات بالینی AML یک گروه ناهمگون از نئوپلاسم‌ها را با نتایج بالینی گوناگون شامل می‌شود. میزان درمان قطعی طولانی مدت (که به صورت طول بقا>5 سال تعریف می‌شود)، پس از درمان شیمی‌درمانی به تنهایی بین 5% تا 60%، با میزان کلی 20% تا 30% تغییر می‌کند. AML عمدتاً در بزرگسالان مسن‌تر با […]

لوسمی حاد چیست؟ افتراق AML ‌از ALL – شیوه‌های تشخیص و درمان و طبقه‌بندی آن

لوسمی‌های حاد بیماری‌های بدخیم دودمانی خون‌سازی هستند که از استحاله بدخیم در سلول بنیادی خون‌ساز اولیه منشاء می‌گیرند. میزان بروز لوسمی‌ها 10-8 در هر 100.000 نفر است (این میزان در سرطان پروستات 42 در هر 100.000 نفر و در سرطان پستان 62 در هر 100.000 نفر است). لوسمی‌های حاد برحسب رده سلولی و براساس مورفولوژی، […]

لوسمی میلوژن مزمن یا CML چیست؟ راه‌های تشخیص و درمان آن

لوسمی میلوژن مزمن (chronic myelogenous leukemia) یک بیماری پرولیفراتیو است که در آن عمدتاً ردهٔ سلولی گرانولوسیتی افزایش می‌یابد و همزمان با هیپرپلازی پلاکتها و ردهٔ اریتروئید همراه است. خصوصیت منحصر به فرد این بیماری در بین نئوپلاسم‌های میلوپرولیفراتیو، سیر بالینی آن است که در تمامی موارد به لوسمی حاد تبدیل می‌شود. لوسمی میلوژن مزمن […]

فیبروز مغز استخوان یا میلوفیبروز چیست؟ راه‌های تشخیص و درمان آن

علل فیبروز مغز استخوان I. علل نئوپلاستیک a. اختلالات میلوپرولیفراتیو مزمن: میلوفیبروز ایدیوپاتیک مزمن، لوسمی میلوژن مزمن، پلی‌سیتمی ورا b. لوسمی مگاکاریوبلاستیک حاد (FAB-M7) c. میلودیس‌پلازی همراه با میلوفیبروز d. لوسمی سلول مویی e. لوسمی لنفوبلاستیک حاد f. مالتیپل پیلوما h. ماستوسیتوز سیستمیک II. علل غیرنئوپلاستیک a. بیماری‌های گرانولوماتوز: عفونت‌های مایکوباکتریال، عفونت‌های قارچی، سارکوئیدوز b. […]

ترومبوسیتوز اساسی چیست؟ چطور تشخیص داده می‌شود؟ شیوه درمان آن

ترومبوسیتوز اساسی سبب‌شناسی، پاتوژنز و بررسی‌های آزمایشگاهی ترومبوسیتوز اساسی (ET) (که ترومبوسیتمی اولیه هم گفته می‌شود)، یک اختلال سلول بنیادی چند ظرفیتی است که منجر به افزایش سطح پلاکتها و گویچه‌های سفید خون می‌شود. عملکرد پلاکت و طول عمر بیمار در حد طبیعی است. از آنجا که افزایش شمار پلاکتها (ترومبوسیتوز) می‌تواند ناشی از عفونتهای […]

پلی‌سیتمی ورا چیست؟ چطور تشخیص داده می‌شود؟ شیوه درمان آن

دگردیسی بدخیم (malignant transformation) شامل ترکیبی از اختلالات تمایز و رسش سلولی است. نظریه چند مرحله‌ای پیدایش سرطان حاکی از آن است که این نقائص اغلب قابل تفکیک هستند و ممکن است در پیشرفت مرحله به مرحله از سلول طبیعی به سلول کاملاً دگردیسی یافته نقش داشته باشند. تکرار مداوم چرخه سلول‌های خونساز، محیط مناسبی […]

سندرم میلودیسپلاستیک یا MDS چیست و شیوه تشخیص و درمان آن چگونه است؟

سندرم میلودیسپلاستیک سبب‌شناسی و پاتوژنز سندرم‌های میلودیسپلاستیک (MDS) گروه ناهمگونی از اختلال‌های خونی هستند که مشخصهٔ آنها خون‌سازی غیرمؤثر و مختل در یک یا چند ردهٔ اصلی سلول میلوئید است: سلول‌های ارتیروئید، نوتروفیل‌ها و پیشسازهای آنها و مگاکاریوسیت‌ها. بیماران علی‌رغم وجود تعداد طبیعی یا افزایش یافته سلول‌های خون‌ساز در مغز استخوان، دچار پان‌سیتوپنی هستند. اختلال […]

هموگلوبینوری حمله‌ای شبانه یا PNH چیست و چرا ایجاد می‌شود؟ شیوه تشخیص و درمان

سبب‌شناسی و پاتوژنز هموگلوبینوری حمله‌ای شبانه PNH بیماری ناشایع است که با همولیز داخل عروقی و ترومبوز وریدی مرتبط با نارسایی مغز استخوان شناخته می‌شود. این بیماری در اثر گسترش سلولهای بنیادی چند ظرفیتی حاوی یک جهش پیکری در ژن مکمل کلاس A فسفاتیدیل انیوزتیول (PIG-A) پدید می‌آید. از دست دادن PIG-A، که نیمی از […]

کم‌خونی آپلاستیک چیست و چه عواملی دارد؟ شیوه تشخیص و درمان آن

علل کم‌خونی آپلاستیک اکتسابی داروها (وابسته به دوز): داروهای شیمی درمانی، آنتی‌بیوتیک‌ها (کلرامفنیکل، تری‌متوپریم- سولفامتوکسازول) ایدیوسنکراتیک (بسیاری از موارد آن اثبات نشده است): کلرامفنیکل، کیناکرین، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، داروهای ضدتشنج، سولفونامیدها، طلا، سایمتدین، پنی‌سیلامین سموم: بنزن و سایر هیدروکربن‌ها، حشره کش‌ها عفونت ویروسی: هپاتیت، ویروس اپشتین بار، ویروس نقص ایمنی انسان بیماری ایمنی: بیماری پیوند […]